Dodatek świąteczny dla pracowników (także emerytowanych) budżetówki z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych

Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (ZFŚS) to fundusz tworzony przez pracodawcę w celu finansowania działalności socjalnej na rzecz pracowników i ich rodzin. Środki z funduszu mogą być przeznaczone na:

  • dofinansowanie różnych form wypoczynku;
  • działalność kulturalno-oświatową;
  • działalność sportowo-rekreacyjną;
  • opiekę nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego;
  • udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej.

Funkcjonowanie zakładowych funduszy świadczeń socjalnych reguluje Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. 1994 Nr 43 poz. 163). Zgodnie z nią do utworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych zobowiązani są pracodawcy, którzy:

  • zatrudniają według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty;
  • zatrudniają według stanu na dzień 1 stycznia danego roku, co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, jeżeli zawnioskuje o to zakładowa organizacja związkowa;
  • prowadzą działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych.

Pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty (u których zakładowa organizacja związkowa nie zawnioskuje o utworzenie Funduszu) mogą utworzyć zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dobrowolnie, na takich samych zasadach, jak pracodawcy, którzy są do tego zobowiązani.

Ważne

W jednostkach budżetowych i samorządowych, czyli w tzw. budżetówce, pracodawca jest zobowiązany do utworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, niezależnie od liczby zatrudnianych pracowników.

Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych tworzony jest na podstawie corocznego odpisu podstawowego, wyliczanego w odniesieniu do przeciętnej liczby pracowników. Jego wartość przypadająca na jednego zatrudnionego stanowi określony procent przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej z roku poprzedniego lub, jeśli było ono wyższe, z drugiego półrocza roku poprzedniego.

Zgodnie z art. 5 ustawy o ZFŚS wysokość odpisu podstawowego kształtuje się następująco:

  • dla każdego zatrudnionego – 37,5% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej z roku poprzedniego lub z drugiego półrocza roku poprzedniego, jeśli ta druga wartość jest wyższa,
  • dla pracownika wykonującego pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze – 50% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia,
  • dla pracownika młodocianego – odpowiednio: 5% przeciętnego wynagrodzenia w pierwszym roku nauki, 6% w drugim roku oraz 7% w trzecim roku nauki.

W obwieszczeniu z 19 lutego 2025 r. Prezes GUS poinformował, że przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2024 r., po odjęciu składek emerytalnych, rentowych i chorobowych finansowanych przez pracownika, wyniosło 7140,52 zł. Natomiast w drugim półroczu 2024 r. średnia ta była wyższa i osiągnęła poziom 7262,39 zł. W związku z tym przy ustalaniu wysokości odpisu podstawowego na jednego pracownika w 2025 r. stosuje się kwotę z drugiego półrocza 2024 r., czyli 7262,39 zł.

W 2025 roku odpis na ZFŚS wynosi więc:

  • za pracownika zatrudnionego w tzw. normalnych warunkach – 2723,40 zł (37,5% przeciętnego wynagrodzenia);
  • za pracownika pracującego w szczególnych warunkach lub pracę o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych – 3631,20 zł (50% przeciętnego wynagrodzenia);
  • za pracownika młodocianego:
  • w I roku nauki 363,12 zł (5% przeciętnego wynagrodzenia),
  • w II roku nauki 435,74 zł (6% przeciętnego wynagrodzenia),
  • w III roku nauki 508,37 zł (7% przeciętnego wynagrodzenia).

Dodatkowo, wysokość odpisu podstawowego może być zwiększona o 6,25% (453,90 zł – w 2025 roku) przeciętnego wynagrodzenia na każdą zatrudnioną osobę, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności oraz na każdego emeryta i rencistę, w przypadku pracodawców, którzy sprawują nad nimi opiekę socjalną.

To właśnie z zakładowych funduszy świadczeń socjalnych wypłacane są pracownikom dodatkowe pieniądze z okazji świąt Bożego Narodzenia, zwane także „karpiowym” lub dodatkiem świątecznym.

Dodatek świąteczny dla pracowników (także emerytowanych) budżetówki z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych – kto jest uprawniony do otrzymania go w 2025 roku?

Do korzystania z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych uprawnieni są:

  • pracownicy;
  • rodziny pracowników;
  • emeryci i renciści (byli pracownicy);
  • inne osoby wskazane przez pracodawcę.

Osoby uprawnione do korzystania z ZFŚS – czyli nie tylko obecni pracownicy, ale również emeryci, renciści oraz inne osoby wskazane w regulaminie – mogą otrzymać, o ile pracodawca przewidział to w regulaminie, dodatek świąteczny. Wiele podmiotów zatrudniających, poza wypłatą „karpiowego” decyduje się także na sfinansowanie paczek świątecznych dla dzieci pracowników. Zazwyczaj dotyczy to dzieci od 1 do 15 roku życia.

Ile wyniesie dodatek świąteczny dla pracowników (także emerytowanych) budżetówki z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych w 2025 roku?

Zgodnie z art. 8 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, przyznawanie świadczeń z Funduszu – zarówno co do ich wysokości, jak i kręgu osób uprawnionych – powinno opierać się na kryterium socjalnym. Oznacza to, że pod uwagę należy brać sytuację życiową, rodzinną oraz materialną osoby korzystającej z ZFŚS. W praktyce wyższe wsparcie trafia do pracowników o najniższych dochodach lub tych, których rodziny znajdują się w trudnym położeniu, natomiast najzamożniejsi zatrudnieni otrzymują najniższe świadczenia – zgodnie z zasadami określonymi przez pracodawcę w regulaminie Funduszu.

W codziennym funkcjonowaniu firm wysokość świadczeń socjalnych jest zazwyczaj powiązana z przypisaniem pracownika do konkretnego progu dochodowego, wyliczanego na podstawie dochodu na osobę w rodzinie za poprzedni rok kalendarzowy. Aby ustalić prawo do korzystania z ZFŚS, pracodawcy często wymagają przedstawienia dokumentów takich jak np. zaświadczenia z urzędu skarbowego potwierdzające dochody osiągane przez członków rodziny.

Warto podkreślić, że ostateczne kwoty świadczeń oraz zakres progów dochodowych zawsze ustala pracodawca. Są one szczegółowo opisane w zakładowym regulaminie ZFŚS, który określa zasady przyznawania pomocy, jej wysokość oraz sposób dokumentowania sytuacji materialnej uprawnionych. Oznacza to, że w zależności od podmiotu zatrudniającego konkretne kwoty mogą się znacząco różnić.

Przykładowe kwoty dodatków świątecznych, które w 2025 r. otrzymają pracownicy samorządowi, przedstawiła Polska Agencja Prasowa.

W 2025 roku najwyższy dodatek świąteczny – wynoszący 1450 zł brutto – otrzymają najniżej uposażeni pracownicy poznańskiego urzędu miasta. W tym samym urzędzie najlepiej zarabiający pracownicy mogą liczyć na „karpiowe” w wysokości 1000 złotych.

W innych jednostkach samorządowych kwoty dodatku świątecznego na 2025 roku wyniosą:

  • w Urzędzie Miasta w Gdyni – od 1200 do 1300 zł brutto;
  • w Urzędzie Miasta w Zduńskiej Woli – od 700 do 1000 zł brutto, dodatek świąteczny obejmie także emerytów i rencistów, ponadto dzieci pracowników otrzymają paczki świąteczne o wartości od 70 zł brutto do 100 zł brutto;
  • w Urzędzie Miasta w Strzegomiu – od 650 do 850 zł brutto;
  • w Urzędzie Miasta w Katowicach – od 500 do 800 zł brutto;
  • w Urzędzie Gminy w Redzikowie – od 300 do 600 zł brutto, ponadto dzieci pracowników otrzymają paczki świąteczne o wartości 80 zł;
  • w Urzędzie Miejskim w Choroszczy – od 90 do 350 zł, dodatek świąteczny obejmie także emerytów i rencistów, ponadto dzieci pracowników otrzymają paczki świąteczne.

Nie wszyscy zatrudnieni w budżetówce otrzymają w tym roku dodatek świąteczny. Część samorządów nie przewiduje wypłat dodatkowych środków dla pracowników w związku ze świętami Bożego Narodzenia. Kraków i Lublin nie przewidują żadnych dodatkowych świadczeń bożonarodzeniowych z ZFŚS. W Warszawie również nie zostanie wypłacony klasyczny dodatek świąteczny. Stołeczni pracownicy mogą jednak starać się o grudniowe zapomogi z tytułu zwiększonych wydatków, które mają częściowo zastąpić brak premii.

Dodatek świąteczny dla pracowników (także emerytowanych) budżetówki z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych – co jeśli pracodawca nie wywiązuje się z obowiązku utworzenia Funduszu?

Warto pamiętać, że pracodawca, który ma ustawowy obowiązek utworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, a mimo to tego nie robi, musi liczyć się z konsekwencjami. Za zaniechanie utworzenia ZFŚS, z którego uprawnionym – pracownikom, ich rodzinom oraz byłym pracownikom-emerytom i rencistom – powinny przysługiwać określone świadczenia socjalne, grozi grzywna sięgająca nawet 5000 zł.

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. 1994 Nr 43 poz. 163)
  • Obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 19 lutego 2025 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2024 r. i w drugim półroczu 2024 r. (M.P. poz. 148)