67-letni Abe został postrzelony od tyłu przed południem czasu miejscowego podczas przemówienia w pobliżu dworca kolejowego w mieście Nara na zachodzie Japonii. Świadkowie mówili o dwóch bardzo głośnych wystrzałach. Według agencji Reutera Abe został trafiony w szyję i lewą część tułowia.
Nagrania z miejsca zdarzenia sugerują, że sprawca posługiwał się bronią domowej roboty lub chałupniczo przerobioną; lufa owinięta była taśmą klejącą lub izolacyjną – informowały media.
„Ten nikczemny akt miał miejsce w okresie wyborczym, który jest fundamentem demokracji. To całkowicie niedopuszczalne. Potępiam ten akt w najsilniejszy możliwy sposób” – powiedział dziennikarzom obecny premier Japonii Fumio Kishida.
Policja zatrzymała podejrzanego o przeprowadzenie zamachu, 41-letniego mieszkańca Nary Tetsuyę Yamagamiego. Według źródeł rządowych agencji Kyodo jest on byłym członkiem morskich Sił Samoobrony Japonii, jak formalnie nazywają się siły zbrojne tego kraju.
Motyw działania sprawcy nie jest w pełni znany. NHK podała, że zatrzymany powiedział policji, iż był niezadowolony z działań Abego i chciał go zabić.
Według relacji mediów po postrzale Abe stracił przytomność i upadł, po czym został zabrany śmigłowcem do szpitala, gdzie lekarze walczyli o jego życie. NHK informowała, że żona Abego, Akie, jechała do szpitala pociągiem.
Zamach na Abego to pierwsze zabójstwo urzędującego lub byłego premiera Japonii od lat 30. XX wieku – podała agencja Reutera. Politolog z Uniwersytetu Waseda Airo Hino ocenił zamach jako bezprecedensowy w dziejach Japonii. “Nigdy nie zdarzyło się nic podobnego” – powiedział.
Agencja Kyodo podkreśla, że w Japonii rzadko dochodzi do aktów przemocy z wykorzystaniem broni palnej, która jest w tym kraju ściśle regulowana.
Abe był najdłużej urzędującym premierem Japonii. Pełnił tę funkcję w latach 2006-2007, a następnie 2012-2020. Zrezygnował z powodu nawrotu przewlekłej choroby jelit. Był konserwatystą; jako szef rządu promował zacieśnianie sojuszu z USA i stymulację gospodarczą.
"Jestem w szoku po otrzymaniu informacji o zamachu na Shinzo Abe. Moje myśli są z rodziną naszego japońskiego przyjaciela, który zawsze okazywał Polsce wiele sympatii. Niech spoczywa w pokoju" - napisał w piątek premier Mateusz Morawiecki na Twitterze.
"Z wielkim bólem przyjąłem wiadomość o śmierci b. premiera Japonii Schinzo Abe. Na zawsze zapamiętamy jego wizytę w Polsce i przyjaźń okazywaną Polsce i Polakom. Uczcijmy pamięć ofiary zbrodniczego zamachu" - napisał szef MSZ Zbigniew Rau na Twitterze.
Zabójstwo byłego premiera Shinzo Abego wstrząsnęło światowymi przywódcami
Przywódcy państw i dyplomaci wyrażają w piątek oburzenie i przekazują kondolencje w związku z zastrzeleniem byłego premiera Japonii Shinzo Abego. Obecny szef rządu w Tokio Fumio Kishida określił zamach jako „nikczemny i barbarzyński”.
„Japonia straciła wielkiego premiera, który poświęcił życie swojemu krajowi i pracował, by zapewnić porządek na świecie” – napisał na Twitterze prezydent Francji Emmanuel Macron.
Kanclerz Niemiec Olaf Scholz oświadczył, że jest „oszołomiony i głęboko zasmucony” z powodu śmierci Abego. „Stoimy u boku strony japońskiej w tych trudnych godzinach” – napisał na Twitterze. Również premier Hiszpanii Pedro Sanchez przekazał wyrazy współczucia rodzinie Abego i Japończykom.
„Nigdy nie zrozumiem brutalnego zabójstwa tego człowieka. Japonio, Europejczycy opłakują (tę stratę - PAP) razem z tobą. Najszczersze kondolencje dla żony i rodziny (Abego)” – oświadczył przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel.
Szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen określiła Abego jako „wspaniałą osobę, wielkiego demokratę i czempiona wielostronnego porządku światowego". „Brutalne i tchórzliwe zabójstwo Shinzo Abego zszokowało cały świat” – napisała.
Prezydent Korei Południowej Jun Suk Jeol przekazał kondolencje żonie zastrzelonego polityka, Akie Abe. „Przekazuję kondolencje pogrążonym w smutku rodzinom i Japończykom, którzy stracili najdłużej urzędującego premiera i szanowanego polityka” – oświadczył, oceniając zamach jako „niewybaczalną zbrodnię”.
Sekretarz stanu USA Antony Blinken ocenił zabójstwo byłego premiera Japonii jako szokujące i głęboko niepokojące. Określił Abego jako „przywódcę z wielką wizją” i „nadzwyczajnego partnera” Stanów Zjednoczonych. Jego śmierć to „strata dla Japonii i dla świata” - przekazał.
Premier Australii Anthony Albanese określił Abego jako „giganta na scenie światowej”, a wiadomość o jego śmierci nazwał druzgocącą. Szok z powodu zamachu wyraziła również premier Nowej Zelandii Jacinda Ardern.
Premier Indii Narendra Modi oświadczył z kolei, że jest „zszokowany i zasmucony” z powodu „tragicznej śmierci jednego z moich najdroższych przyjaciół, Shinzo Abego”.
Chińskie MSZ określiło zabójstwo Abego jako „największy incydent polityczny” w historii Japonii od czasu II wojny światowej. Rzecznik resortu Zhao Lijian wyraził zaskoczenie z powodu zamachu i współczucie wobec rodziny Abego.
Prezydent Tajwanu Caj Ing-wen oceniła natomiast, że „społeczność międzynarodowa straciła ważnego przywódcę”, a Tajwan – „ważnego i bliskiego przyjaciela”. Potępiła zamach jako „brutalny i nielegalny czyn”.
Prezydent Duda o Shinzo Abe: odszedł wielki przywódca Japonii i wspaniały przyjaciel Polski
Odszedł wielki przywódca Japonii i wspaniały przyjaciel Polski; wszyscy jesteśmy zszokowani brutalnym zabójstwem byłego premiera Japonii Shinzo Abe - podkreślił w piątek prezydent Andrzej Duda.
"Dziś odszedł wielki przywódca Japonii i wspaniały przyjaciel Polski. Wszyscy jesteśmy zszokowani brutalnym zabójstwem byłego premiera Japonii Shinzo Abe" - napisał prezydent Andrzej Duda na Twitterze.
Prezydent podkreślił, że łączy się w bólu z jego rodziną, przyjaciółmi oraz ze wszystkimi obywatelami Japonii. "Myślami i modlitwą jestem z wami" - dodał.
Były premier Japonii Shinzo Abe zmarł w piątek w następstwie postrzelenia.
Abe został postrzelony w piątek w czasie wiecu politycznego w mieście Nara na zachodzie Japonii. Policja zatrzymała podejrzanego o zamach 41-letniego mężczyznę. Według źródeł agencji Kyodo jest to były żołnierz.
Autorka: Sylwia Dąbkowska-Pożyczka
