Rosyjska zbrojeniówka ciągnie w dół cały przemysł

Jak pisze serwis Moscow Times, mocno widać to po danych na temat produkcji wyrobów metalowych gotowych. W 2023 r. wzrosła ona o 26,4 proc., a w 2024 r. o 31,6 proc. Jeszcze w sierpniu rosła w tempie 21,2 proc. rok do roku. Jednak we wrześniu odnotowano nagły spadek o 1,6 proc.

Jeszcze większe spowolnienie widać w produkcji "innych pojazdów transportowych" – do tej kategorii Rosstat zalicza m.in. czołgi i wozy bojowe piechoty. We wrześniu wzrost wyniósł zaledwie 6 proc., podczas gdy w sierpniu sięgał aż 61,2 proc. Dla porównania: w 2024 roku produkcja w tej grupie maszyn zwiększyła się o 34,2 proc., a w 2023 r. – o 29 proc.

Z kolei Raiffeisen Bank szacuje, że w ujęciu miesięcznym produkcja wyrobów metalowych spadła we wrześniu o 6 proc., a "innych pojazdów transportowych" – aż o 20 proc.

Analitycy rosyjskiego ośrodka MMI (Metals Mining Intelligence) piszą wprost, że dane dotyczące sektora zbrojeniowego "są szokujące". To właśnie gałęzie związane z przemysłem obronnym, które dotąd ciągnęły rosyjską gospodarkę w górę, tym razem ściągnęły w dół indeks produkcji przemysłowej. We wrześniu wzrósł on jedynie o 0,4 proc. rok do roku, czyli aż osiem razy mniej niż w sierpniu (2,4 proc.).

Przetwórstwo też kuleje. To sygnał alarmowy dla Kremla

Nie lepiej prezentują się inne gałęzie rosyjskiej gospodarki. Analityk Promswjazbanku Denis Popow zwraca uwagę, że przetwórstwo przemysłowe – największy sektor gospodarki Federacji – odnotowało we wrześniu najniższy wzrost od początku 2023 roku. W całym przemyśle, który odpowiada za ok. 30 proc. rosyjskiego PKB, dynamika wzrostu praktycznie zanikła. We wrześniu wzrost wyniósł jedynie 0,3 proc. rok do roku wobec 5,6 proc. w tym samym okresie ubiegłego roku.

Według szacunków analityków Centrum Makroekonomicznej Analizy i Prognoz (CMAKP) produkcja przemysłowa w Rosji spadła od grudnia o 3,6 proc. Z kolei eksperci Instytutu Prognoz Ekonomicznych Rosyjskiej Akademii Nauk (IPN RAN) alarmują, że recesja objęła 18 z 24 branż przetwórstwa przemysłowego monitorowanych przez Rosstat. To sygnał alarmowy dla Kremla, bo razem odpowiadają one za prawie 80 proc. towarów wytwarzanych w Rosji.

Oszczędności budżetowe duszą wzrost

Natalia Orłowa, główna ekonomistka Alfa-Banku, mówi serwisowi Moscow Times, że problemy przemysłu obronnego mogą być związane z próbą zbilansowania przez Kreml rozdętego wojennego budżetu. Sektor maszynowy, silnie uzależniony od zamówień państwowych, we wrześniu odnotował spadek o 0,1 proc., choć jeszcze w sierpniu rósł w tempie 15,7 proc. rok do roku dzięki zamówieniom zbrojeniowym. – To może być sygnał, że oszczędności budżetowe zaczynają wpływać na tempo wzrostu przemysłu – ostrzega ekspertka.

Aby zmieścić się w tegorocznym planie budżetowym, który cierpi z powodu 21-procentowego spadku wpływów z ropy i gazu oraz deficytu pięciokrotnie wyższego od pierwotnych założeń, resort finansów będzie musiał ograniczyć wydatki w czwartym kwartale. Jak ocenia Denis Popow, doprowadzi to do silnego schłodzenia gospodarki. Według IPN RAN rosyjski PKB spadł od stycznia do sierpnia o 0,6 proc., a jego wzrost rok do roku praktycznie wyhamował – w lipcu i sierpniu wyniósł zaledwie 0,4 proc.

Do tych problemów gospodarczych dojdą nowe – m.in. sankcje USA wobec Rosnieftu i Łukoilu, które mogą utrudnić Rosji sprzedaż ropy do Indii. Jak ocenia Piotr Matys, starszy analityk Touch Capital Markets, zwiększa to ryzyko „twardego lądowania” rosyjskiej gospodarki.