Szefowa brytyjskiego rządu i przewodniczący Komisji będą rozmawiać na kilkanaście godzin przed zaplanowanym na niedzielne przedpołudnie szczytem unijnej "27", która ma zatwierdzić porozumienie o wyjściu Wielkiej Brytanii z UE oraz deklarację o przyszłych relacjach.
"To, że ludzie się spotykają i rozmawiają, zwłaszcza liderzy, jest czymś bardzo dobrym. (...) Wczoraj osiągnęliśmy dobry postęp, ale praca trwa. Ważna jest ocena tego, gdzie się znajdujemy. (...) Nie należy się spodziewać apokaliptycznych wydarzeń" - powiedział w czwartek na konferencji prasowej w Brukseli rzecznik KE Margaritis Schinas.
Mimo uzgodnienia porozumienia dotyczącego umowy wyjścia i deklaracji politycznej o przyszłych relacjach problemem w rozmowach pozostaje kwestia Gibraltaru i dostęp do brytyjskich łowisk.
W czwartek rano Juncker zwołał nadzwyczajne posiedzenie kolegium komisarzy po środowej wieczornej rozmowie z brytyjską premier. Główny negocjator ze strony KE Michel Barnier przedstawił komisarzom najnowsze informacje dotyczące negocjacji w sprawie Brexitu. W efekcie kolegium zatwierdziło projekt uzgodnionej przez obie strony deklaracji politycznej o przyszłych relacjach. Zgodę co do umowy wyjścia wypracowano w ubiegłym tygodniu.
Po zielonym świetle ze strony kolegium Juncker napisał do przewodniczącego Rady Europejskiej Donalda Tuska, że projekt deklaracji jest uzgodniony i ma ogólne poparcie polityczne.
Schinas tłumaczył, że w deklaracji politycznej nie ma nawiązania do brytyjskiego terytorium zamorskiego na Półwyspie Iberyjskim - Gibraltaru, bo kwestia ta będzie rozwiązywana przez państwa UE. Hiszpański premier Pedro Sanchez oświadczył we wtorek, że jego kraj zagłosuje przeciw umowie, jeśli kwestia przyszłości Gibraltaru nie zostanie uznana za przedmiot dwustronnych rozmów Londynu i Madrytu.
"To do krajów członkowskich na poziomie Rady należy zajmowanie się tą sprawą" - oświadczył rzecznik Komisji. Źródła unijne mówiły PAP, że liczą na rozwiązanie tej kwestii jeszcze przed szczytem. Okazją do tego będzie piątkowe spotkanie szerpów, czyli wysłanników unijnych liderów. "Komisja jest po to, żeby ułatwiać ten proces" - podkreślił Schinas.
Jak zaznaczył, Juncker rozmawiał na ten temat z Sanchezem; zachęcał również May, by przedyskutowała ten temat z premierem Hiszpanii. Hiszpanie mają problem z art. 184 projektu porozumienia, mówiącym o negocjacjach i stosowaniu porozumień po zakończeniu okresu przejściowego, który zaplanowano po Brexicie. Madryt obawia się, że przyszłe relacje Bruksela-Londyn będą obejmować również Gibraltar. Hiszpania chce, by sprawa ta była tematem rozmów jedynie między nią a Zjednoczonym Królestwem.
Zdaniem dyplomatów sprawa jest jednak wykorzystywana przez rząd w Madrycie, by pokazać, że walczy o swoje interesy, po tym jak został zaatakowany za zbyt łatwe - zdaniem jego krytyków - zgodzenie się na umowę dotyczącą wyjścia Wielkiej Brytanii z UE. Obserwatorzy zwracają uwagę, że nie bez znaczenia mogą być w tym kontekście zbliżające się wybory samorządowe w Hiszpanii.
Inną z otwartych spraw, mimo uzgodnienia deklaracji politycznej i umowy o wyjściu, jest kwestia dostępu europejskich rybaków do łowisk znajdujących się w wodach Wielkiej Brytanii.
Z projektu umowy wynika, że ze wspólnego obszaru celnego (jaki ma być gwarancją uniknięcia twardej granicy między Irlandią a Irlandią Północną) wyłączone będą ryby i produkty akwakultury. Źródła unijne przyznały, że takie rozwiązanie nie spodobało się kilku państwom członkowskim. Chodzi o kraje zainteresowane połowami na brytyjskich wodach, takie jak Francja czy Dania. W deklaracji politycznej UE i W. Brytania zapewniły, że będą się starały wypracować i ratyfikować nowe porozumienie dotyczące rybołówstwa do lipca 2020 r.
"Kolegium zatwierdziło wynik prac, który nie jest ostatecznym porozumieniem. To jest porozumienie osiągnięte na poziomie politycznym, które nie może rozwiązywać wszystkich problemów. (...) Teraz jest czas dla państw członkowskich" - powiedział Schinas.
>>> Czytaj też: Projekt deklaracji ws. przyszłych relacji unijno-brytyjskich już uzgodniony. Nie wszystkie problemy są rozwiązane
