Demonstranci przeciw Bidenowi
Lata wyborów prezydenckich w USA rzadko kiedy bywają spokojne. Jest tak i tym razem. Gdy w czwartek do Kongresu, by wygłosić orędzie o stanie państwa, zmierzał ubiegający się o reelekcję Joe Biden, główna droga na Kapitol z Białego Domu była zablokowana przez propalestyńskich demonstrantów. Skandowano hasła z gatunku tych najmocniejszych, prezydenta USA oskarżano o wspieranie ludobójstwa, apelowano o powstrzymanie Netanjahu, zakończenie wojskowej współpracy z Izraelem. To nietypowy widok w amerykańskiej stolicy, bo miasto jest na wskroś demokratyczne. Biden, który w 2020 roku uzyskał w Dystrykcie Kolumbii 92,5 proc. głosów, teoretycznie nie powinien mieć tu żadnej poważnej opozycji, żadnych protestów.
Wyborcy odwracają się od prezydenta
Jednak coraz więcej wyborców demokratów odwraca się od prezydenta, deklaruje, że nie zagłosuje w niego wyborach, wskazując właśnie na sprawę palestyńską. Jak dużo? W skali wyborczej ciężko będzie to przewidzieć. Na poziomie prawyborów mamy jednak bardzo poważne sygnały ostrzegawcze. W Michigan w demokratycznych prawyborach w ramach protestu przeciwko bliskowschodniej polityce Bidena głos nieważny oddało ponad 13 proc. wyborców. W Minnesocie liczba ta sięgnęła prawie dwudziestu. Jeżeli podobny odsetek elektoratu „odpłynie” od demokraty w listopadzie, to wybory przegra, nieoficjalnie przyznają to sami sztabowcy byłego wiceprezydenta u boku Baracka Obamy.
Zmiana podejścia USA do Bliskiego Wschodu
To właśnie dlatego, z powodu wewnętrznej presji, ostatnie zmiany w podejściu Waszyngtonu do wojny w Strefie Gazy. W marcu, wbrew woli Izraela, Amerykanie zainaugurowali swoje powietrzne zrzuty humanitarne do głodującej palestyńskiej enklawy. W orędziu o stanie państwa Biden zapowiedział, że wojska USA zbudują specjalną przystań w Strefie Gazy, która będzie służyła jako humanitarny hub. Premier Benjamin Netanjahu jest ignorowany w stolicy USA, z czołowymi urzędnikami rozmawiał w tym tygodniu w Waszyngtonie lider opozycji izraelskiej Benny Ganc. W oficjalnych rządowych komunikatach coraz więcej jest współczucia wobec położenia Palestyńczyków, urzędnicy przyznają, że wśród ponad 30 tys. ofiar śmiertelnych większość to cywile. Jak na Amerykę, to wręcz polityczna rewolucja, a skręt w tym kierunku postrzegania sytuacji postępuje z tygodnia na tydzień.
Mimo tego, że działania Stanów Zjednoczonych można interpretować jako spóźnione, to Biden ma szanse wybronić się wyborczo w sprawie Bliskiego Wschodu. Zapewnienie szerokiego dostępu do pomocy humanitarnej to pierwszy krok. Drugim powinno być wynegocjowanie porozumienia, doprowadzenia do trwałego zawieszenia broni. Będzie to wielki test amerykańskiej dyplomacji, już zresztą trwający. Trzecim etapem powinno być przypominanie elektoratowi demokratów, że przecież republikanie oraz Donald Trump to wybór dla Palestyńczyków jeszcze gorszy niż Biden. Zatem istnieje szansa, by wyborcy którzy „odpłynęli”, powrócili do prezydenta.
Za stary, by rządzić?
Kolejne wyzwanie to sprawa wieku. Z badania dla „New York Times” wynika, że aż 73 proc. Amerykanów uważa, że Biden jest za stary na sprawowanie najważniejszego urzędu w kraju. To druzgocący wynik, ale ciężko przewidzieć, jak ważnym to będzie czynnikiem w listopadzie, może okazać się decydującym. Sztab 81-latka robi co może, by pokazywać, jak przywódca USA jest energetyczny, witalny. Orędzie o stanie państwa wypadło tutaj nieźle, nie było przejęzyczeń, Biden wchodził w pyskówki z republikańskimi kongresmenami. Przemówienie było nieoficjalną inauguracją kampanii, Biden podkreślał to, co udało mu się w trzy lata w Białym Domu osiągnąć, krytykował prawą stronę sceny politycznej za torpedowanie pakietu dla Ukrainy oraz reformy migracji. Teraz gdy po prawyborczym "superwtorku" partyjna nominacja na kandydata na prezydenta jest już formalnością, prezydent ruszy w kraj. W najbliższych dniach odwiedzić ma Pensylwanię, Georgię oraz Michigan. Wszystkie trzy to kluczowe wyborczo stany (swing state).
Lęk przed Trumpem
Załóżmy optymistyczny dla Bidena scenariusz. Na Bliskim Wschodzie udaje się zaprowadzić względny spokój, pakiet dla Ukrainy przechodzi przez Izbę Reprezentantów, udaje się też opanować chaos na południowej granicy, a dawny senator w kampanii przeżywa drugą młodość. Nawet jeśli spełnimy te warunki, to wciąż w wyborach na jesień czeka silny politycznie Trump. Ze zmotywowaną bazą wyborczą, z republikanami podzielonymi, ale w listopadzie, czasem zamykając oczy i zagryzając zęby, jednak prawdopodobnie głosującymi na Trumpa. W orędziu - bardzo kampanijnym, politycznym przemówieniu Biden na Trumpie nie zostawiał suchej nitki. Ale ani razu nie wymówił jego nazwiska. Padały określenia: „Mój poprzednik” czy „były prezydent”. Chyba nie do końca wynikało to z kindersztuby, w jakimś stopniu był to po prostu wyraz potężnej obawy.
