Analiza 2023 i 2024
Realne dochody i konsumpcja
Rok 2023 przyniósł gwałtowny wzrost realnych dochodów, napędzany spadkiem inflacji, znacznymi podwyżkami płac minimalnych oraz waloryzacją rent i emerytur. Jednak w 2024 roku dynamika konsumpcji zaskakująco spadła – z prognozowanych 5% do prawdopodobnie poniżej 4%.
Powody słabnącej konsumpcji:
• Brak tak szczodrych waloryzacji świadczeń, jak w poprzednich latach (np. waloryzacji 500+).
• Wzrost oszczędności z powodu niepewności co do przyszłości (np. wojna, szoki inflacyjne).
• Spowolnienie dynamiki realnych wynagrodzeń z 9% do 3%.
Pomimo wzrostu płacy minimalnej przekraczającego inflację i tempo wzrostu wydajności pracy, konsumpcja – dotychczasowy motor napędowy polskiej gospodarki – spowalnia. Prognozy na 2025 sugerują, że dynamika konsumpcji wyniesie około 3,5%, co oznacza dalsze osłabienie jej roli w gospodarce.
Inflacja i polityka monetarna
Inflacja w 2024 roku ustabilizowała się na poziomie poniżej 5%, jednak nadal odgrywała kluczową rolę w gospodarce. Prognozy na 2025 wskazują na inflację średnioroczną na poziomie około 4%.
• Na początku 2025 roku inflacja wyniesie około 5%, ale w drugim lub trzecim kwartale powinna zacząć spadać.
• W przypadku niskiego wzrostu gospodarczego możliwy jest silniejszy spadek inflacji, jednak jeśli wzrost będzie wyższy, inflacja pozostanie stabilna.
Inwestycje – Kluczowy Motor 2025
Inwestycje w 2024 roku zawiodły, osiągając realną dynamikę zaledwie 2%. Na 2025 rok przewidywane jest istotne ożywienie inwestycji, z dynamiką sięgającą 10%. Jednak nie wszystkie inwestycje będą rzeczywistym wsparciem dla wzrostu PKB:
• Inwestycje w uzbrojenie, choć uwzględniane w PKB, będą neutralne ze względu na ich importowy charakter.
• Wzrost inwestycji infrastrukturalnych dzięki środkom z KPO i funduszy unijnych może poprawić dynamikę w tej sferze.
Polityka Gospodarcza i Dynamika PKB na 2025
Wzrost PKB – Rozbieżności w prognozach
Eksperci podzieleni są co do wzrostu PKB w 2025 roku.
• Konsensus rynkowy przewiduje wzrost na poziomie 3,5-3,7%.
• Sobolewski ocenia go na 2,7%, wskazując na ryzyko "wycieku popytu" w postaci importu.
Czynniki ograniczające wzrost PKB:
• Import: Silny złoty sprzyja importowi dóbr konsumpcyjnych i inwestycyjnych.
• Struktura inwestycji: Duża część środków będzie przeznaczona na zakupy spoza Polski, co ograniczy wpływ inwestycji na PKB.
• Logistyka: Problemy w sektorze transportowym (konkurencja firm ukraińskich, zamknięcia granic z Białorusią, słaba koniunktura w Niemczech) osłabiły eksport usług.
Polityka fiskalna i dług publiczny
Deficyt sektora finansów publicznych ma wynieść około 5,7% PKB, a dług publiczny osiągnie niemal 60% PKB według metodologii unijnej.
Konsekwencje dla polityki fiskalnej:
• Wzrost długu do poziomu bliskiego konstytucyjnemu limitowi może wymagać zmian legislacyjnych.
• Konieczność konsolidacji finansów publicznych w kolejnych latach.
Stopy procentowe – Obniżki w 2025?
Sobolewski przewiduje, że w 2025 roku możliwe są obniżki stóp procentowych o około 75 punktów bazowych, w zależności od sytuacji gospodarczej:
• Przy spowolnieniu gospodarczym obniżki mogą być bardziej zdecydowane, aby wspierać inwestycje i osłabiać złotego.
• Jeśli jednak gospodarka utrzyma dynamikę wzrostu powyżej 3%, przestrzeń do obniżek będzie ograniczona.
Rok 2025 przyniesie w polskiej gospodarce:
• Spowolnienie konsumpcji będzie wymagało znalezienia nowych motorów wzrostu.
• Polityka fiskalna i inwestycyjna będzie kluczowa, aby przeciwdziałać rosnącym nierównościom i ograniczać negatywne skutki importu.
• Inflacja pozostanie pod kontrolą, ale wymaga elastycznego podejścia w polityce monetarnej.
Jak podkreśla Kamil Sobolewski, rok 2025 może być okresem stabilizacji lub początkiem trudniejszych czasów, jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie działania wspierające wzrost gospodarczy.