Jeśli otwarte fundusze emerytalne nie będą mogły kupować obligacji skarbowych i nie otrzymają nowych możliwości inwestycyjnych, w ich portfelach zaczną dominować akcje polskich spółek. – O ile do tej pory OFE przypominały fundusze stabilnego wzrostu z dominacją części obligacyjnej, to po zmianach staną się funduszami akcyjnymi, co oznacza znacznie większą zmienność wyników – potwierdza Ryszard Rusak, dyrektor w Union Investment TFI.
Tymczasem długoterminowe wyniki inwestycyjne tego typu funduszy są gorsze niż osiągane przez OFE. Wskazuje na to porównanie rezultatów, jakie w okresie od początku 2000 r. do teraz osiągnęło dziewięć najdłużej działających funduszy akcyjnych, specjalizujących się w inwestycjach na GPW, i rezultatów wypracowanych w tym samym czasie przez 13 funkcjonujących nadal funduszy emerytalnych. Średnia stopa zwrotu w przypadku tych pierwszych wyniosła 158 proc., w przypadku drugich przekroczyła 209 proc.
Rozbieżności wyników zarządzanych przez TFI funduszy, w których portfelu większość stanowią instrumenty udziałowe, są wielkie: od nieco ponad 10 proc. w przypadku Pionner Akcji Polskich do blisko 300 proc. w przypadku UniKorona Akcje. Ryszard Rusak, który zarządza tym funduszem, przekonuje, że w inne niż akcyjne instrumenty (np. lokaty, depozyty czy bony skarbowe) inwestuje bardzo rzadko i na krótki okres. Ponadprzeciętne rezultaty, przekraczające 200 proc. stopy zwrotu osiągnęły w tym okresie również Skarbiec Akcja i Legg Mason Akcji. W portfelu pierwszego z nich – zgodnie z deklarowaną polityką – minimum połowa aktywów jest inwestowana w akcje, ale resztę środków można ulokować w instrumentach dłużnych. Drugi w instrumenty udziałowe może inwestować co najmniej 60 proc. aktywów, a w dłużne – najwyżej kilkanaście procent.
Różnice wyników poszczególnych OFE, w których portfelach dominują wciąż obligacje, są znacznie mniejsze. Od 2000 r. zarobiły one od 190 proc. (Aegon) do 238 proc. (ING OFE).
Planowane przez resort finansów i pracy zmiany w OFE uderzą w ich klientów. Co ciekawe, także zarządzający długiem Skarbu Państwa będą mieli kłopoty. Wprawdzie po umorzeniu obligacji należących obecnie do funduszy emerytalnych zadłużenie państwa spadnie, ale jednocześnie skokowo wzrośnie udział inwestorów zagranicznych w długu Skarbu Państwa. Według wyliczeń Ministerstwa Finansów wzrośnie on z 34 proc. do 42–44 proc.
Resort finansów podaje w najnowszej strategii zarządzania długiem, że kolejnym ubocznym skutkiem umorzenia będzie większa waga zadłużenia w walutach obcych w strukturze długu. Obecnie stanowi ono niespełna 31 proc., a w wyniku zmian w OFE zwiększy się do 35–37 proc. Dodatkowo średnia zapadalność krajowego długu skróci się do 4,2 roku z 4,4 roku. To dlatego, że OFE preferowały obligacje średnio- i długoterminowe. Według danych z końca sierpnia obligacje, dla których termin wykupu przypada za 5 lat i później, stanowiły około dwóch trzecich obligacyjnego portfela OFE.
>>> Czytaj też: Dobrowolność w OFE – plusy dodatnie i ujemne
Stopa zwrotu OFE i funduszy akcji polskich TFI | |||
12-1999 | 26-09-2013 | stopa zwrotu % | |
AEGON OFE | 11,97 | 34,53 | 188,5 |
OFE Pocztylion | 11,24 | 32,86 | 192,3 |
PKO BP Bankowy OFE | 11,89 | 34,90 | 193,5 |
Pekao OFE | 11,26 | 33,98 | 201,8 |
OFE WARTA | 11,99 | 36,52 | 204,6 |
Amplico OFE | 11,41 | 34,99 | 206,7 |
Aviva OFE | 11,54 | 35,41 | 206,8 |
AXA OFE | 11,32 | 35,41 | 212,8 |
Allianz Polska OFE | 10,84 | 34,18 | 215,3 |
OFE PZU "Złota Jesień" | 11,38 | 35,91 | 215,6 |
Nordea OFE | 11,85 | 37,51 | 216,5 |
Generali OFE | 11,33 | 37,02 | 226,7 |
ING OFE | 11,50 | 38,88 | 238,1 |
średnia dla OFE | 209,2 | ||
Pionner Akcji Polskich | 21,97 | 24,21 | 10,2 |
PKO Akcji FIO | 180,59 | 320,68 | 77,6 |
PZU Akcji Krakowiak | 56,32 | 114,13 | 102,6 |
ING Akcji | 110,27 | 278,22 | 152,3 |
BPH Akcji | 116,31 | 297,00 | 180,7 |
Arka BZ WBK Akcji | 11,27 | 33,38 | 196,2 |
Legg Mason Akcji | 128,03 | 388,10 | 203,1 |
Skarbiec Akcja | 96,40 | 301,13 | 204,7 |
UniKorona Akcje | 50,15 | 199,29 | 297,4 |
średnia dla funduszy akcji | 158,3 | ||
źródło: Analizy on-line |