Zdaniem analityków Euler Hermes, Mistrzostwa Świata obnażą słabości brazylijskiej gospodarki. Brak infrastruktury, niedoinwestowanie i protekcjonizm – wszystko to sprawia, że konkurencyjność lokalnego przemysłu jest znikoma. Przemysł nie radzi sobie ze zwiększonym popytem, w efekcie rośnie presja inflacyjna.
„Brazylia nie tylko nie będzie w stanie skorzystać w pełni z ekonomicznych skutków przygotowań do Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej i Igrzysk Olimpijskich, ale ich efektem jest inflacja odciskająca piętno na codziennym życiu Brazylijczyków” – mówi Ludovic Subran, główny ekonomista grupy Euler Hermes.
Główną korzyścią płynącą z organizacji wielkich sportowych wydarzeń jest krótkoterminowy efekty promocyjny. W kolejnych latach po olimpiadzie czy mistrzostwach, zwiększone wydatki na inwestycje zaczynają odbijać się na gospodarce.
>>> Skąd się biorą medale, czyli związki między gospodarką a sportem. Czytaj więcej tutaj.
Co zyskali, co stracili poprzedni gospodarze?
Im większa gospodarka, tym bardziej ograniczony wpływ mistrzostw i olimpiad na rzeczywisty wzrost PKB – twierdzą ekonomiści. Euler Hermes podkreśla, że towarzyszący sportowym imprezom wzrost zatrudnienia jest krótkotrwały, ponieważ powstające miejsca pracy maja charakter tymczasowy. Co więcej, koszt przygotowań do tego typu wydarzeń jest zwykle niedoszacowany i może skutkować eksplozją długu publicznego u państw-gospodarzy. Taki przypadek miał miejsce podczas Igrzysk Olimpijskich w Atenach w 2004 roku.
Jednym z problemów, z którymi często muszą zmagać się kraje organizujące masowe imprezy sportowe są tzw. „Białe Słonie”. Mowa o okazałych stadionach budowanych specjalnie dla potrzeb mistrzostw czy olimpiady, których koszty realizacji są nieadekwatne w stosunku do kosztów ich utrzymania. „Białe Słonie” stały się przekleństwem m.in. dla Aten (Olimpiada 2004) oraz Korei Południowej i Japonii (Mistrzostwa Świata 2002).
Wpływy z turystyki są często znacznie niższe niż oczekiwania, ponieważ wielu turystów rezygnuje z przyjazdu do kraju-gospodarza, obawiając się rosnących cen i natłoku gości.
Przykłady Atlanty ( Olimpiada 1996) oraz Sydney (Olimpiada 2000) pokazują, że międzynarodowe sportowe imprezy i związane z nimi procesy transformacji miejskiej mogą też wywołać bańkę na rynku nieruchomości.
Wśród pozytywnych efektów organizacji igrzysk czy mistrzostw w piłce nożnej autorzy raportu wymieniają oprócz poprawy reputacji kraju także wzrost poziomu handlu międzynarodowego i inwestycji zagranicznych.
Polecamy: Organizacja zimowych igrzysk olimpijskich to finansowy koszmar
Po co Brazylii mundial?
Gospodarka Brazylii gwałtownie zwalnia już od 3 lat i to mimo przygotowań do organizacji Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej i Olimpiady w 2016 roku. „Rzeczywisty PKB ponownie spadł w pierwszym kwartale. Sądzimy, że trend ten nie ulegnie zmianie w roku bieżącym oraz kolejnych latach, pomimo zbliżających się wyborów prezydenckich (październik 2014). Wydaje się, że brazylijski model biznesowy, oparty na bieżącym popycie lecz jednocześnie chronicznie niedoinwestowaniu dotarł do granic swoich możliwości” – czytamy w raporcie.
Ekonomiści Euler Hermes prognozują, że mimo odbywającego się w tym roku mundialu, brazylijska gospodarka będzie wciąż rosnąć w wolnym tempie. W 2014 roku PKB Brazylii ma wzrosnąć o 1,8 proc., a w 2015 roku – o 2,1 proc. Dla porównania, przed kryzysem gospodarczym PKB Brazylii rósł w tempie 5 proc. rocznie. Analitycy szacują jednocześnie, że inflacja w Brazylii wyniesie w tym roku 6,3 proc., a w 2015 roku – 6,1 proc.
Łączna wartość inwestycji infrastrukturalnych związanych z organizacją mundialu może sięgnąć 26 mld reali brazylijskich (BRL) w latach 2009-2014. Będzie to odpowiadać 0,5 proc. PKB Brazylii. Z kolei całkowite wydatki na Olimpiadę w latach 2010-2016 r. mają sięgnąć 12 mld BRL, czyli 0,2 proc. PKB.
Z szacunków ekonomistów Euler Hermes wynika, że wydatki te spowodowały jedynie 0,5-0,8 pkt proc. rocznego wzrostu rzeczywistego poziomu inwestycji oraz 0,1-0,15 pkt proc. rocznie w stosunku do rzeczywistego tempa wzrostu PKB.
Wzrost konsumpcji towarów i usług przez turystów przyjeżdżających w tym roku na mundial zostanie najpewniej zrównoważony przez spowolnienie innych sektorów gospodarki. Ekonomiści twierdzą, że z powodu spadku produkcyjności najmocniej ucierpi przemysł i budowlanka. „Po 2014 nawet ten minimalny dodatni bodziec wzrostu PKB Brazylii będzie stopniowo zanikał” – podsumowuje Euler Hermes.
Tymczasowe miejsca pracy, upadłości, bunt społeczeństwa
Od 2009 do 2014 roku w ramach przygotowań do mundialu powstało ok. 330 tys. nowych miejsc pracy. Kolejne 380 tys. osób znajdzie pracę przy obsłudze imprezy. Ekonomiści zwracają jednak uwagę, że w porównaniu z 100-milionową brazylijską siłą roboczą, taki wzrost zatrudnienia nie jest imponującym wynikiem. Co więcej, nowe miejsca pracy zostaną zlikwidowane po zakończeniu imprez.
Mundial nie zatrzyma też rosnącej od 2011 roku liczby upadłości brazylijskich firm. Presja inflacyjna i zaostrzenie polityki monetarnej powodują, że przedsiębiorstwom coraz trudniej zdobyć finansowanie.
„Według naszych prognoz liczba przypadków niewypłacalności korporacyjnej wzrośnie o ok. 9 proc. w roku 2014 oraz 3 proc. w roku 2015. Na plus zaliczyć można fakt, iż bańka na rynku nieruchomości praktycznie nie wystąpiła. Podobnie wydatki na organizację obydwu imprez – mimo iż finansowane w 75-85 proc. z budżetu nie osłabiły znacząco finansów publicznych – szacujemy, że dodadzą jedynie 1 punkt procentowy do deficytu budżetowego za lata 2009-2016” – piszą analitycy Euler Hermes w raporcie.
Do problemów gospodarczych dochodzą także narastające niepokoje społeczne i coraz większa niechęć Brazylijczyków do rozpoczynających się Mistrzostw Świata. Ewentualne protesty mieszkańców mogą więc negatywnie wpłynąć na spodziewane korzyści związane ze wzrostem reputacji na arenie międzynarodowej.
Organizacja mundialu jak na razie nie przekłada się też na wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych, które od 2012 roku pozostają w Brazylii na tym samym poziomie.
/>
/>
/>