Indywidualny przedsiębiorca lub właściciel małej firmy, działającej na zasadach wpisu do rejestru działalności gospodarczej, powinien zdawać sobie sprawę z tego, jakimi kryteriami oceny klientów posługuje się bank, jakie ma wobec nich wymogi, czego można się w związku z tym spodziewać, na co liczyć i jak się przygotować, by uniknąć zdenerwowania, stresu i rozczarowania.
Wiarygodność dochodów
Przede wszystkim drobny przedsiębiorca, szczególnie początkujący, a więc taki, który jeszcze niedawno był pracownikiem najemnym, zatrudnionym na umowę o pracę, powinien zdać sobie sprawę z tego, że jako właściciel firmy, nawet jednoosobowej, będzie przez bank traktowany zupełnie inaczej, niż gdy występował w poprzedniej roli. Bowiem banki zupełnie inaczej traktują te dwie grupy klientów, choć powoli się to zaczyna zmieniać.
Paradoksalnie, pracownik zatrudniony na etacie ma o wiele większe możliwości zaciągnięcia kredytu niż mały przedsiębiorca. Wynika to z kilku powodów, z których warto sobie zdawać sprawę.
Reklama
Po pierwsze, wielkość przychodów pracownika etatowego, szczególnie zatrudnionego na czas nieokreślony, jest znana, przewidywalna i nie zmienia się w czasie (przynajmniej niezbyt często). Z punktu widzenia banku to ogromna zaleta. Na tej podstawie bardzo prosto można obliczyć zdolność kredytową, czyli określić możliwości spłaty rat kredytu przez daną osobę. Możliwość wiarygodnego udokumentowania wysokości zarobków jest bardzo prosta i ani nie wymaga wiele zachodu od klienta ubiegającego się o kredyt, ani weryfikacja tych danych nie jest skomplikowana dla banku. Wielkość przychodów przedsiębiorcy najczęściej nie jest tak stabilna jak pensja pracownika. Wynika to z warunków rynkowych, specyfiki prowadzonej działalności, zmian koniunktury, sezonowości i wielu innych, trudnych do przewidzenia warunków. Dla banku to ewidentny czynnik ryzyka. Może się bowiem zdarzyć tak, że chwilowe nawet wahnięcie koniunktury lub nieprzewidywalny czynnik losowy spowodują, że przedsiębiorca nie będzie w stanie uregulować raty kredytu. Może w każdej chwili, z dnia na dzień stracić swego głównego klienta, wypaść z realizacji kontraktu, nie uzyskać zamówień na dotychczasowym poziomie. Zatrudniony na etacie także może stracić źródło przychodów, ale zwykle nie następuje to z dnia na dzień, obowiązują terminy wypowiedzenia, więc ryzyko jest nieco mniejsze.
Sprawdzanie dokumentacji
Dużym plusem, przemawiającym na korzyść indywidualnego kredytobiorcy-etatowca jest mało uciążliwa i krótko trwająca procedura dokumentowania wysokości przychodów. Wystarczy, że zgłosi wniosek o wydanie stosownego zaświadczenia w dziale kadr i płac zatrudniającej go firmy i po najwyżej kilku dniach może dokument przedstawić w banku. Przedsiębiorca musi po analogiczny dokument zwrócić się do urzędu skarbowego, ponadto przynieść zaświadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, że nie ma zaległości w regulowaniu składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Mimo że instytucje te działają o wiele sprawniej i są znacznie bardziej przyjazne klientom niż jeszcze kilka lat temu, to jednak procedura uzyskiwania od nich jakichkolwiek zaświadczeń trwa o wiele dłużej i jest bardziej uciążliwa niż w zakładzie pracy.
Kolejna różnica, wynikająca z odmiennego traktowania przez banki poszczególnych grup klientów, przejawia się w tym, że indywidualny kredytobiorca może dostać pożyczkę w dowolnym banku, nie mając w nim rachunku. W przypadku przedsiębiorcy jest to bardzo trudne lub wręcz niemożliwe. Stąd też wynika praktyczna rada dla właścicieli małych firm. O kredyt i inne formy finansowania działalności najlepiej się starać w tym banku, który prowadzi rachunek firmy. Bank traktuje takiego klienta jak swojego, ponadto ma dodatkowe możliwości oceny jego zdolności do spłaty kredytu i ustalenia jego wysokości poprzez wgląd w historię rachunku. Jej analiza pozwoli na ocenę wysokości i regularności pojawiania się przychodów, wysokość wydatków, ich źródeł itp.
Prowadzenie rachunku w danym banku i przeprowadzanie przez niego jak największej liczby transakcji firmy to dla przedsiębiorcy bardzo ważny atut w negocjacjach z bankiem. Gdy będziemy chcieli szukać kredytu w innym banku, z pewnością będziemy musieli założyć w nim kolejny rachunek. Coraz więcej banków zaczyna inaczej podchodzić do przedsiębiorców, oferując im liczne ułatwienia i pakiety dostosowane do ich potrzeb. Coraz częściej są to uproszczone formy udzielania kredytów, otwierania linii kredytowych i innych form finansowania. Bardzo pomocna w ich stosowaniu jest właśnie możliwość wglądu w historię rachunku bankowego klienta.
Trudne początki
Najprawdopodobniej na kredyt lub linię kredytową nie będzie mógł liczyć przedsiębiorca dopiero rozpoczynający działalność. Jeśli nawet bank takiemu przedsiębiorcy zaproponuje kredyt na start, zwykle będzie to bardzo niewielka kwota. Sytuacja w tym zakresie zmienia się, gdy firma działa już co najmniej pół roku, a najlepiej rok. Wówczas bank może na podstawie analizy transakcji dokonywanych na rachunku dokonać oceny możliwości spłaty kredytu i zaproponować np. kredyt w rachunku bieżącym lub pozytywnie rozpatrzyć wniosek przedsiębiorcy, dotyczący kredytowania zakupu środków trwałych czy określonego przedsięwzięcia biznesowego. Takie postępowanie banków bardzo łatwo można wytłumaczyć czy uzasadnić. Statystyki, prowadzone od wielu lat w różnych krajach, pokazują jednoznacznie, że spośród nowo powstających firm pierwszy rok działalności przetrwa jedynie około 2/3. Banki mają więc świadomość, że statystycznie co trzeci kredyt dla nowej firmy można uznać za stracony już w momencie jego udzielania. To stanowczo zbyt duże ryzyko, stąd też wolą poczekać, aż firma udowodni swoją zdolność do przetrwania i rozwoju.
PRZYKŁADOWA OFERTA BANKÓW DLA PRZEDSIĘBIORCÓW
Najprostszy pakiet usług dla małych firm
● rachunek bieżący,
● karta płatnicza,
● dostęp do rachunku za pośrednictwem bankowości telefonicznej
W ramach pakietu dostępne są najczęściej następujące usługi:
● wpłaty i wypłaty gotówkowe złotowe,
● przelewy na rachunki bankowe prowadzone przez inne banki złożone za pośrednictwem systemu bankowości telefonicznej, bankowości internetowej oraz w formie papierowej,
● kredyt w rachunku bieżącym na zasadach uproszczonych,
● kredyt w rachunku bieżącym na zasadach ogólnych,
● pożyczkę pieniężną dla mikroprzedsiębiorstw,
● otwarcie i prowadzenie dowolnej liczby rachunków pomocniczych złotowych,
● otwarcie i prowadzenie dowolnej liczby rachunków walutowych.
Pakiet dla firm większych i bardziej wymagających:
● rachunek bieżący,
● karta płatnicza
● dostęp do rachunku za pośrednictwem bankowości telefonicznej,
● dostęp do rachunku za pośrednictwem bankowości internetowej
● otwarcie i prowadzenie rachunku automatycznej lokaty O/N,
● transakcje wymiany walutowej z zastosowaniem negocjowanego kursu waluty (transakcje FX).
W ramach pakietu dostępne są najczęściej następujące usługi:
● wpłaty gotówkowe w formie zamkniętej złotowe i walutowe,
● przelewy na rachunki bankowe prowadzone przez inne banki złożone za pośrednictwem bankowości internetowej, automatycznego serwisu telefonicznego oraz Home Banking
● realizację zleceń stałych,
● otwarcie i prowadzenie dowolnej liczby rachunków walutowych,
● kredyt w rachunku bieżącym na zasadach uproszczonych,
● kredyt w rachunku bieżącym na zasadach ogólnych
● pożyczkę pieniężną dla mikroprzedsiębiorstw,
● instalację i abonament za Home Banking.
