Uznali uczestnicy środowej konferencji „PPP w rozwoju przestrzeni miejskiej. Polska praktyka na tle regulacji unijnych”, zorganizowanej przez firmę Ernst &Young w ramach programu Sprawne Państwo. - Wbrew temu co się powszechnie sądzi, PPP całkiem dobrze sprawdza się w polskich warunkach. W 2009 r. samorządy zrealizowały czterdzieści kilka inwestycji. Jedyne co zastanawia, to że zabiegała o nie również taka sama ilość prywatnych firm, co przeczy zasadzie konkurencyjności. Stąd wniosek, że czeka nas jeszcze sporo pracy - stwierdził dr Marcin Borek, partner w Ernst & Young.
Autorki raportu, dr Tuna Tsan-Kok z holenderskiego Delft University of Technology oraz dr Magdalen Załęczna z Uniwersytetu Łódzkiego odbyły wiele rozmów z urzędnikami. Uznały, że o ile uregulowania unijne PPP „mają charakter ramowy”, bardziej wytyczny, to w Polsce zmierzały do opisania szczegółów, przez co uniemożliwiły stosowanie PPP w praktyce. Na szczęście nowa ustawa je zmieniła. – Zasada formalnego legalizmu została osłabiona. Przez co przepisy stały się luźniejsze - potwierdza prof. Hubert Izdebski z Uniwersytetu Warszawskiego.
Konieczna strategia
Dr Irena Herbst, szefowa Centrum PPP uważa, że „istnieje konieczność opracowania strategii, która jednoznacznie określi, iż włączamy system PPP do programu realizacji usług publicznych”. - Jeśli tego nie zrobimy, to nie będziemy się rozwijać - ostrzegła. Konieczne jest upowszechnianie dobrych praktyk, a gminy powinny mieć doradców, którzy dobrze znają lokalne warunki. Zadbają, by umowy były właściwie skonstruowane, przejrzyste i przynosiły korzyści obu stronom, „bez podejrzeń o korupcję”. Chociaż PPP wszystkiego „nie załatwi”. Nawet w Wielkiej Brytanii, uchodzącej za „ojczyznę PPP” tylko 17 proc. usług świadczonych jest w systemie.
Zdaniem autorek raportu niektóre miasta w Polsce coraz lepiej rozumieją PPP i traktują jako sposób na wykorzystanie obszarów położonych w centrum. Podkreślają, że duże projekty miejskie, często związane z rewitalizacją tych rejonów i zaangażowaniem funduszy unijnych są długotrwale i skomplikowane, co zwiększa poziom trudności i zagrożenie procesów PPP. Dużymi projektami mogą być też hale sportowe i rekreacyjne, aquaparki, hotele, centra handlowe, parkingi, odnawiane dworce. Chociaż okazuje się, że np. że aquaparki nie są dochodowe i w efekcie po jakimś czasie przejmuje je miasto.
Urzędnicy nie kryją, że bez zaangażowania środków prywatnych liczba tego rodzaju projektów będzie wyraźnie ograniczona. Uważają, że ze względu na złożoność finansową i organizacyjną wprowadzanie PPP wymaga bardzo skrupulatnego przygotowania dokumentacji i poparcia społecznego, a z tym jest różnie. Często padają oskarżenia o wykorzystanie środków publicznych dla prywatnego zysku.
Zdrowe zasady
Dlatego rekomendują dla sektora publicznego: stworzenie specjalnego centrum wymiany informacji, w ramach którego można opracować pewne standardy umów i złożone rozwiązania prawne; lokalni urzędnicy wiedzą i doświadczeniem w PPP powinni dzielić się z innymi. Działania powinny stać się modelem dla samorządów lokalnych w kraju; powinno się wreszcie wyjaśnić społeczeństwu idee i zalety PPP. Należałoby przygotować szczegółowy opis popełnionych błędów w procedurach w innych krajach Unii, z odniesieniem do polskich warunków, jak też opracować dobre praktyki współpracy w ramach PPP dla miast dużych i małych. Wszędzie zasadą nadrzędną ma być przejrzystość, by uniknąć oskarżeń o korupcję.
Należałoby poinformować o PPP w Unii, opisać przypadki odnoszące się do łamania zasad pomocy publicznej i zamówień publicznych i rozpropagować je wśród urzędników miejskich. Aby zapobiec ryzyku naruszenia reguł pomocy publicznej, zwłaszcza w odniesieniu do kwestii wynagrodzenia, władze lokalne powinny upewnić się, że podmiot prywatny nie zyska dodatkowych, ponadrynkowych korzyści podczas realizacji projektów rewitalizacji, na które przeznaczane są środki publiczne; upewnić się, że procedury sprzedaży nieruchomości są zgodne z obowiązującymi przepisami, a cena gruntów nie jest niższa od wartości rynkowej bez ważnych, konkretnych przesłanek; wreszcie upewnić się, że strona publiczna nie uzupełni luki finansowej w projekcie rewitalizacji miast i że nie pojawią się z tego tytułu żadne ryzyka finansowe związane z PPP.
/>
/>