Inditex ma najlepszą w branży marżę – wynosi ona prawie 15 proc., ponieważ firma korzysta z luk w przepisach podatkowych, które teraz uważnie analizują międzynarodowi regulatorzy. W ciągu ostatnich pięciu lat Inditex przesunął prawie 2 mld dolarów zysku do maleńkiej spółki-córki działającej w Holandii i Szwajcarii - ITX Merken. Choć ta spółka zatrudnia jedynie ok. 0,1 proc. wszystkich pracowników Inditexu, według raportu finansowego w zeszłym roku zarobiła prawie 20 proc. całego dochodu spółki-matki.

Zara odnotowuje niskie marże (od 3 do 5 proc.) w krajach o wysokich podatkach, co zmniejsza podatki, które firma musi płacić na swoich największych europejskich rynkach: we Włoszech, Niemczech, Francji oraz Wielkiej Brytanii. Pozwoliło to firmie zaoszczędzić na podatkach aż 325 mln dolarów od 2009 r., w tym 100 mln dolarów tylko w zeszłym roku i podwyższyć dochód netto o ponad 3 proc. Kurs akcji spółki rośne, co daje jej założycielowi i większościowemu akcjonariuszowi Amanciowi Ortedze Gaonie trzecie miejsce na liście najbogatszych ludzi świata i pierwsze miejsce w Europie.

>>> Prezentujemy ranking 10 najbogatszych ludzi świata, którzy sami zbili fortunę. Na liście są sami mężczyźni: pięciu Amerykanów, trzech Europejczyków, Meksykanin i Chińczyk.

Holenderski mały gigant

Inditex, przy 21 mld dolarów obrotu i 3 mld dolarów zysku w ostatnim roku podatkowym, przeskakuje rywali takich jak Hennes & Mauritz AB i Gap Inc. Jednak trudno znaleźć te zyski we Włoszech, Niemczech czy Wielkiej Brytanii. Mała holenderska spółka zależna miała w zeszłym roku wyższy zysk niż wszystkie filie Zary w tych krajach razem wzięte w ciągu ostatnich pięciu lat.

Holenderska spółka płaciła ostatnio podatki w 16-procentowej stawce, czyli w stawce o połowę niższej niż stawka podatku dochodowego od osób prawnych we Włoszech, Francji i Niemczech.

Niskie ceny

Zara to marka, która się przebiła na rynku dzięki niskim cenom za ubrania oparte na projektach drogich marek. Inditex rozrósł się poza tę markę. Firma sprzedaje niedrogie ubrania we włoskim stylu pod marką MassimoDutti i oferuje produkty dla młodych ludzi pod markami Bershka i Pull & Bear. Zara nadal sprzedaje najwięcej – daje Inditexowi 13,6 mld dolarów z całego obrotu w wysokości 20,6 mld dolarów odnotowanych w roku podatkowym 2013. W ciągu ostatniego roku wartość marki wzrosła o 14 proc. Do 8,6 mld euro.

Ortega otworzył pierwszy sklep Zara w 1975 roku w La Coruñi, niedaleko swojego rodzinnego miasteczka. Obecnie firma ma siedzibę w pobliskim Arteixo i 6.200 sklepów w 86 krajach – mniej więcej tyle co Gap i H&M razem wzięte. Zatrudnia ponad 120.000 osób i średnio codziennie otwiera nowy sklep gdzieś na świecie.

Od 2011 r. Ortega nie jest prezesem, ale nadal posiada 59-procentowy pakiet akcji, który stanowi główny składnik jego majątku szacowanego na 59,2 mld dolarów.

Firma jest liderem tzw. “fast fashion”. Kierownicy sklepów codziennie przekazują szczegółowe informacje o zachowaniu klientów do siedziby w Hiszpanii. Pracownicy biurowi w Arteixo analizują te dane i przekazują wnioski szwaczkom pracującym tuż obok. Nowe ubrania mogą zostać wysłane do sklepów dwa razy w tygodniu – ta szybkość to klucz do sukcesu Zary.

Polityczny gniew

Unikanie płacenia podatków przez międzynarodowe korporacje znalazło się na czele tematów dyskusji na międzynarodowych forach politycznych. Zarówno G20, jak i Komisja Europejska próbują je ograniczyć. Jednak gniew polityków skupia się na amerykańskich spółkach technologicznych takich jak Google czy Apple, które przenoszą wartościowe prawa do patentów na swoje zagraniczne spółki zależne. Przykład Inditexu pokazuje, że sieci handlowe również zmniejszają podatki poprzez przenoszenie praw do zdobytego know-how, np. w dziedzinie projektowania wystaw sklepowych, na spółki-córki zlokalizowane w krajach o niskich podatkach.

Holenderska spółka zależna jest „podmiotem o dużym znaczeniu w biznesowym modelu firmy Inditex” i nie ma nic wspólnego z „oszczędnościami podatkowymi”, twierdzi rzecznik Inditexu Jesús Echevarria.

Wartość dodana

Inditex podkreśla, że daje Europie więcej niż podatek dochodowy, który wyniósł 764 mln euro w roku rozliczeniowym zakończonym 31 stycznia 2013 r. Raport roczny pokazuje, że samorządy ściągnęły w 2012 r. 4,1 mld euro w podatku VAT od klientów sieci oraz w podatkach od nieruchomości.

Największa sieć odzieżowa w Polsce LPP w podobny sposób optymalizowała koszty podatkowe - przeniosła prawa do znaków towarowych na cypryjską spółkę Gothals, która z kolei przeniosła je na również należącą do LPP Jaradi Limited, z siedzibą w Dubaju. W efekcie arabska spółka będzie udzielała licencji na użytkowanie znaków towarowych spółce cypryjskiej, a ta polskiej. i w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Internauci są oburzeni, a firma stara się obronić przed zarzutami.