Każdy nowy czysty elektron wytwarzany przez turbiny wiatrowe i panele słoneczne, a także każdy nowy samochód napędzany baterią lub ogniwem wodorowym, w pewnym stopniu zmniejszą zużycie paliw kopalnych na drogach i w sieciach energetycznych.
Międzynarodowy Fundusz Walutowy obliczył, że w zeszłym roku na paliwa kopalne przeznaczono nieco ponad 7 bilionów dolarów dotacji. To rekord co najmniej ostatniej dekady. Ponieważ raport MFW podaje wszystkie liczby w dolarach z 2021 roku, to inflacja nie może być usprawiedliwieniem dla tak wysokiego wzrostu. Krótko mówiąc, świat nigdy nie wydał tak dużo na subsydiowanie paliw kopalnych.
Dotacje jawne i ukryte
Około jedna czwarta tej kwoty – 1,33 biliona dolarów – to dotacje, które MFW określa jako wyraźne subsydia lub zaniżanie kosztów dostaw paliw kopalnych albo energii elektrycznej. Kwota ta z nawiązką przewyższa łączne inwestycje w transformację energetyczną odnotowaną w zeszłym roku przez BloombergNEF.
Co z resztą? To ukryte dotacje, do których należą zaniżanie opłat środowiskowych za paliwa kopalne, a także rezygnacja z podatków konsumpcyjnych.
Kwota ta to kolejny rekord i wzrost o 10 proc. w porównaniu z 2021 r. Dotacje ukryte w ujęciu procentowym wzrosły mniej niż dotacje jawne, ale biorąc pod uwagę ich skalę, w wartościach bezwzględnych wzrosły niemal tyle samo – o ponad 500 miliardów dolarów.
W ubiegłym roku trzy rodzaje paliw otrzymały z osobna ukryte wsparcie o wartości ponad biliona dolarów. Benzyna zyskała nieco ponad 1 bilion dolarów. Dopłaty do oleju napędowego przekroczyły 1,5 biliona dolarów. Do węgla dopłacono 2,1 biliona dolarów.
/>
Różnica pomiędzy ukrytymi i jawnymi dopłatami
Różnica pomiędzy wartością ukrytych i jawnych dopłat do danego paliwa (lub energii elektrycznej) może być znacząca. Benzyna "otrzymuje" 80 miliardów dolarów w ujęciu jawnym, a olej napędowy 140 miliardów dolarów (odpowiednio 11 i 12 razy większe kwoty w ujęciu ukrytym).
W tym przypadku ropy naftowej ukryta dotacja wynosi około 146 miliardów dolarów, podczas gdy jawne dopłaty są na poziomie 9 miliardów dolarów.
Istnieją pewne wyjątki od tego ogólnego schematu. Gaz ziemny jest jedynym paliwem, które otrzymuje mniej ukrytych niż jawnych dotacji, jednak różnica między nimi jest niewielka, dlatego nazwanie ich „równymi” byłoby lepszym rozwiązaniem. Według MFW energia elektryczna otrzymuje ponad 300 miliardów dolarów w jawnych dolarach, ale zero w ukrytych.
W zeszłym roku węgiel otrzymał 8,6 miliarda dolarów w postaci dotacji jawnych i 2,1 biliona dolarów w postaci dotacji ukrytych, co stanowi ponad 240-krotną różnicę.
/>
Dotacje utrzymują wysoką emisję
MFW zauważa w swoim raporcie, że utrzymywanie cen paliw poniżej ich „racjonalnych poziomów” utrzymuje również wysoką emisję gazów cieplarnianych. Gdyby świat podniósł ceny do poziomu uwzględniającego zarówno ich jawne, jak i ukryte koszty, wówczas emisje dwutlenku węgla z paliw kopalnych mogłyby do końca dekady spaść o ponad 40 proc. poniżej poziomów bazowych (i o jedną trzecią mniej niż emisje w 2019 r.).