Według ekspertki firmy detaliczne na całym świecie, również w Polsce, coraz intensywniej inwestują w narzędzia IT, pozwalające na optymalizację procesów handlowych w oparciu o rozbudowane bieżące dane o kliencie. "BIG data jest ważnym wsparciem informacyjnym w zarządzaniu firmą handlową, chociaż pandemia nie przyczyniła się znacząco do wprowadzenia tego typu rozwiązań" - wskazała.
Dodała, że z badań Polskiego Instytutu Ekonomicznego wynika, iż systemy do analizy danych są wykorzystywane w Polsce przez około 30 proc. firm detalicznych. Natomiast raport firmy IRI Worldwide z 2020 r. wskazuje, że ponad 70 proc. detalistów z rynku amerykańskiego planuje przetestować, albo już wdrożyło takie systemy.
Według Kłosiewicz-Góreckiej firmy detaliczne w Polsce są na różnych etapach tego procesu. "Mali detaliści w większości są na pierwszym i drugim etapie komunikowania się z klientami, gdzie: etap I - oznacza zmiany w zarządzaniu firmą i komunikacji wewnątrz firmy, ale bez istotnych zmian w relacjach firma – konsument, a etap II, to powstanie sieci społecznych i media społecznościowe, pozwalające na aktywność klientów" - wyjaśniła.
Jej zdaniem sieci detaliczne FMCG są najczęściej w III lub IV etapie. "W etapie III, ery PC+, następuje upowszechnianie się urządzeń mobilnych i specjalnie opracowanych aplikacji dla komunikowania się przedsiębiorstwa z klientami. Natomiast w etapie IV, obejmującym Internet rzeczy (IoT – Internet of Things), następuje połączenie w sieć różnych urządzeń w celu umożliwienia zdecentralizowanej komunikacji między nimi" - wyjaśniła.
Jak podkreśliła, przyszłością handlu detalicznego są internet rzeczy (urządzenia dzielące się informacjami) oraz komunikacja spod znaku sieci 5G, gigabitowe Wi-Fi, a także rozwiązania RFiD (gdzie fale radiowe pozwalają odczytywać informacje zawarte w chipach) i beacony, czyli nadajniki sygnału radiowego mogące komunikować się ze smartfonami.
"Dzięki wdrażaniu tych technologii będzie możliwa zaawansowana personalizacja zakupów, kiedy na podstawie zgromadzonych danych program komputerowy +odgaduje+ potrzeby poszczególnych konsumentów i sugeruje im, co warto włożyć do koszyka" - wyjaśniła.
Według ekspertki już teraz bardzo innowacyjnym obszarem handlu detalicznego w Polsce, jest sfera płatności za zakupy. "W Polsce wykorzystywane są szeroko nowoczesne rozwiązania. Z danych z banków wynika, że na koniec marca 2021 r. na polskim rynku znajdowało się w obiegu 44,1 mln kart płatniczych, w tym prawie 39 mln zbliżeniowych" - podała. Jak zaznaczyła, płatności zbliżeniowe dokonywane telefonem rosną dwa razy szybciej, niż te dokonywane kartami zbliżeniowymi. Dodała, że w USA oraz krajach Europy Zachodniej trwają prace nad technologiami biometrycznymi, które mogą stać się najbardziej bezpiecznymi sposobami autoryzacji transakcji.
Kłosiewicz-Górecka zwróciła uwagę, że innowacyjnym rozwiązaniem w handlu stacjonarnym wykorzystującym technologię cyfrową są kasy samoobsługowe, umożliwiające klientom samodzielnie zeskanowanie produktów i zapłatę poza kasą sklepową. "Wprowadzanie ich do sklepów różnych sieci handlowych FMCG przyspieszyło w Polsce w ostatnich dwóch latach" - wskazała.
W ocenie ekspertki, najbardziej innowacyjną formą handlu stacjonarnego są sklepy autonomiczne. "Na świecie pojawiają się kolejne projekty sklepów autonomicznych, w których klient sam, bez ingerencji obsługi, może zrobić zakupy. Coraz silniejsza współpraca firm technologicznych i handlu detalicznego przyniesie zapewne nowe koncepty sklepu, które będą bezpieczne i przyjazne dla klientów" - uważa przedstawicielka PIE.
Jej zdaniem automatyzacji handlu detalicznego będzie sprzyjał brak rąk do pracy i jej rosnące koszty.
Ekspertka PIE dodała, że nowoczesne technologie służą też usprawnieniu zarządzania sklepem, czego przykładem są elektroniczne etykiety cenowe, będące narzędziem zarządzania cenami, w tym pozwalającym szybko organizować wyprzedaż produktu, który traci przydatność do spożycia. Ich niewielkie zastosowane w Polsce wynika z wysokiego kosztu wdrożenia.
"Wysokie koszty i niepewność co do sukcesu poszczególnych rozwiązań stanowią barierę dla dyfuzji wielu innowacji, przeznaczonych dla handlu detalicznego w Polsce. Dlatego nowości technologiczne pozostają na razie domeną największych firm detalicznych, które dysponują odpowiednimi budżetami i mogą pozwolić sobie na wieloletnie eksperymenty. Mniejsze i średnie przedsiębiorstwa na ogół wdrażają już przetestowane rozwiązania" - zauważyła.
Według Kłosiewicz-Góreckiej zarówno sprzedawcy, jak i ich klienci, widzą potrzebę powiązania automatyzacji handlu detalicznego z celami ekologicznymi. "Trzy czwarte sprzedawców uważa, że automatyzacja może pomóc im w oferowaniu rozwiązań bardziej przyjaznych dla środowiska" - zauważyła.
Polski Instytut Ekonomiczny to publiczny think tank gospodarczy, którego historia sięga 1928 roku. Instytut zajmuje się dostarczaniem analiz i ekspertyz do realizacji Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, a także popularyzacją polskich badań naukowych z zakresu nauk ekonomicznych i społecznych w kraju oraz za granicą.
