Jak podaje ZUS na swojej stronie, weteranem poszkodowanym jest osoba, która brała udział w misji pokojowej lub stabilizacyjnej poza granicami państwa i doznała tam uszczerbku na zdrowiu. Uszczerbek ten musiał być związany z działaniami podejmowanymi w ramach misji lub z chorobą nabytą podczas prowadzenia działań, a poszkodowany otrzymał z ich tytułu odszkodowanie. Status weterana poszkodowanego otrzymuje się w formie decyzji administracyjnej. Jest ona wydawana przez ministra obrony narodowej, ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
Komu przysługuje dodatek do emerytury?
Do połowy zeszłego roku obowiązywała zasada, że opisywane świadczenie przysługuje wyłącznie weteranom poszkodowanym, którzy są uprawnieni do renty lub emerytury. Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o weteranach działań poza granicami państwa rozszerza jednak tę grupę. Po nowelizacji, dodatek może być wypłacany również tym weteranom poszkodowanym, którzy pozostają w stosunku pracy lub w służbie.
Wprowadzenie wyżej opisanej zmiany było jednym z postulatów środowiska żołnierzy uczestniczących w misjach. Do tej pory osoby, które doznały uszczerbku na zdrowiu podczas działań poza granicami kraju i pozostały w armii, nie mogły liczyć na dodatek, mimo, że musiały ponosić koszty rehabilitacji.
Jak uzyskać dodatek dla weterana poszkodowanego?
Osoby, które doznały uszczerbku na zdrowiu podczas misji i otrzymały w związku z tym odszkodowanie, muszą najpierw uzyskać status weterana poszkodowanego. Jak podaje Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, konieczne jest złożenie wniosku w tej sprawie oraz dołączenie dodatkowych dokumentów, w tym zaświadczenia potwierdzającego udział w zagranicznych misjach, o niekaralności, o pełnieniu służby oraz dokumentacji medycznej. Wszystkie te dokumenty należy wysłać do Ministerstwa Obrony Narodowej. Decyzja jest wydawana w ciągu 30 dni od złożenia wniosku.
Po uzyskaniu decyzji o przyznaniu statusu, należy złożyć ją wraz z wnioskiem o wypłatę dodatku weterana poszkodowanego w ZUS-ie. Dokumenty trzeba dostarczyć osobiście lub przez pełnomocnika. Można również wysłać je pocztą lub za pośrednictwem polskiego urzędu konsularnego. Następnie dokumenty są analizowane przez właściwy organ. W niektórych przypadkach konieczne może być przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego. Decyzja zapada w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności. W przypadku decyzji odmownej, poszkodowany ma prawo odwołać się do sądu okręgowego, w ciągu 30 dni od otrzymania informacji. Odwołanie składa się pisemnie lub ustnie, za pośrednictwem ZUS-u.
Ile wynosi dodatek dla weterana poszkodowanego?
Kwota świadczenia jest uzależniona od procentu uszczerbku na zdrowiu i wynosi od 10 do 80 proc. najniższej emerytury. Od 1 marca, po corocznej waloryzacji, kwota najniższego świadczenia wynosi 1780,96 zł. W zeszłym roku było to 1588,44 zł, a zatem dodatek wzrósł o 192,52 zł.
Zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 2023 roku o zmianie ustawy o weteranach działań poza granicami państwa, w przypadku weteranów pobierających rentę lub emeryturę, kwota dodatku jest ustalana przez właściwy organ emerytalno-rentowy wypłacający świadczenie. Z kolei w przypadku weteranów nieposiadających prawa do emerytury lub renty, decyzję podejmuje dyrektor Wojskowego Biura Emerytalnego w Warszawie. Jeszcze inaczej wygląda sytuacja funkcjonariuszy i funkcjonariuszy ABW oraz AW. Kwotę ustala bowiem organ emerytalny określony przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych.
Kwota najniższej emerytury stanowi podstawę wymiaru dodatku. Ostateczna wysokość świadczenia jest zależna od ustalonego procentu uszczerbku na zdrowiu i określa ją art. 36 Ustawy o weteranach działań poza granicami państwa. Jak wygląda to w praktyce?
- 5 proc. podstawy wymiaru - uszczerbek na zdrowiu wynosi 1-9 proc.
- 10 proc. podstawy wymiaru - uszczerbek na zdrowiu wynosi 10-20 proc.
- 20 proc. podstawy wymiaru - uszczerbek na zdrowiu wynosi 21-30 proc.
- 40 proc. podstawy wymiaru - uszczerbek na zdrowiu wynosi 31-40 proc.
- 50 proc. podstawy wymiaru - uszczerbek na zdrowiu wynosi 41-50 proc.
- 80 proc. podstawy wymiaru - uszczerbek na zdrowiu wynosi 51-60 proc.
- 100 proc. podstawy wymiaru - uszczerbek na zdrowiu wynosi 61-70 proc.
- 110 proc. podstawy wymiaru - uszczerbek na zdrowiu wynosi 71-80 proc.
- 120 proc. podstawy wymiaru - uszczerbek na zdrowiu wynosi 81-90 proc.
- 130 proc. podstawy wymiaru - uszczerbek na zdrowiu wynosi powyżej 90 proc.
Oznacza to, że wysokość świadczenia może wynieść od 89,05 do maksymalnie 2315,25 zł. Dodatek jest wypłacany razem z emeryturą lub rentą. W przypadku ich zawieszenia, dodatkowe świadczenie będzie wypłacane kwartalnie, w trzecim miesiącu kwartału.