W przypadku pożyczek od rodziny wszystko opiera się na zaufaniu. Zazwyczaj nie podpisujemy żadnej umowy i często nie umawiamy się na konkretny termin. Do takiej pożyczki nie są też doliczane odsetki. W praktyce żadna ze stron nie wzbogaca się.
Pożyczki w rodzinie. Jak podchodzi do nich urząd skarbowy?
Konieczność zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych zależy od tego, jaką kwotę pożyczyliśmy i jaki stopień pokrewieństwa łączy nas z pożyczkodawcą. W niektórych przypadkach nie trzeba płacić daniny. Z kolei w innych sytuacjach wystarczy jedynie zgłosić pożyczkę do urzędu skarbowego.
Nasze pojęcie najbliższej rodziny może różnić się od tego, które przyjął fiskus. Warto wiedzieć, że istnieją grupy podatkowe, do których należą określeni członkowie. Jak wygląda to w praktyce?
- Zerowa grupa podatkowa - należą do niej wstępni (rodzice i dziadkowie), zstępni (dzieci i wnuki), małżonkowie, rodzeństwo, pasierb, macocha i ojczym.
- Pierwsza grupa podatkowa - należą do niej wszystkie osoby z zerowej grupy plus synowa, zięć i teściowie.
- Druga grupa podatkowa - należą do niej zstępni rodzeństwa (np. dzieci brata), rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków.
- Trzecia grupa podatkowa - należą do niej pozostałe osoby, również spoza rodziny.
Kiedy trzeba zapłacić podatek, a kiedy zgłosić się do fiskusa?
Wiedząc już, w jaki sposób urząd skarbowy klasyfikuje poszczególnych członków rodziny, pora ustalić, jak należy zachować się w przypadku pożyczki od konkretnej osoby.
- Pożyczki od osób należących do zerowej grupy podatkowej są całkowicie zwolnione z podatku. Jeśli jednak kwota przekracza 36 120 zł, należy zgłosić deklarację PCC-3 w urzędzie skarbowym w ciągu 14 dni od otrzymania pieniędzy. Konieczne jest też udokumentowanie otrzymania pożyczki.
- W przypadku pożyczek od osób należących do pierwszej grupy podatkowej sprawa wygląda nieco inaczej. Pożyczki do kwoty 36 120 zł są zwolnione z podatku. W tym przypadku nie ma również obowiązku informowania urzędu skarbowego. Co jeśli pożyczka przekroczy tę kwotę? Jeśli udzieli nam jej teść, synowa lub zięć, trzeba zapłacić podatek. Reszta osób z tej grupy należy jednak jednocześnie do zerowej grupy i ta zasada ich nie obowiązuje.
- Pożyczka od osoby należącej do drugiej lub trzeciej grupy podatkowej zawsze wymaga opłacenia podatku od czynności cywilnoprawnych. Pożyczkobiorca ma 14 dni na złożenie druku PCC-3 od momenty otrzymania pieniędzy.
Należy zaznaczyć, że wspomniana kwota 36 120 zł nie dotyczy pojedynczej pożyczki, ale sumy wszystkich pożyczek, jakie zostały nam udzielone w ciągu ostatnich 5 lat. Stawka podatku od czynności cywilnoprawnych wynosi 0,5 proc. Osoby, które biorą pożyczkę przekraczającą kwotę 36 120 zł od członka rodziny należącego do zerowej grupy podatkowej, muszą pamiętać o pilnowaniu terminu 14 dni na zgłoszenie deklaracji PCC-3. Jeśli spóźnią się chociażby jeden dzień, zwolnienie z podatku nie będzie przysługiwać i pożyczona kwota zostanie opodatkowana na zasadach ogólnych.
Osoby, które nie poinformują urzędu o zaciągniętej pożyczce, muszą liczyć się z naliczeniem stawki sankcyjnej w przypadku kontroli. Wynosi ona 20 proc. Druk PCC-3 można złożyć przez internet lub osobiście w urzędzie skarbowym.