Nowy obowiązek dla właścicieli psów i kotów
Zapobieganie bezdomności i zapewnienie opieki bezdomnym zwierzętom oraz ich wyłapywanie należy do zadań własnych gmin. Z realizacją tego obowiązku bywa różnie. Nie tylko pochłania ona istotne środki finansowe, ale też wiąże się z wieloma emocjami. Od 2012 roku gminy określają, w drodze uchwały, corocznie do dnia 31 marca, program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt (art. 11a ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt). Stworzenie go jest dla nich obowiązkowe, a podjęta w tym zakresie uchwała jest aktem prawa miejscowego. Wszystko wskazuje na to, że w 2025 roku przyjdzie im podejmować uchwały przed wejściem w życie zapowiadanych przez ministerstwo rolnictwa przepisów zobowiązujących właścicieli psów i kotów do obowiązkowego oznaczania zwierząt. Jak bowiem poinformował wiceminister rolnictwa, przepisy dotyczące Krajowego Rejestru Oznakowania Psów i Kotów są na etapie uzgadniania ostatnich uwag. Choć resort zadeklarował, że obowiązek oznaczania tych zwierząt zostanie wprowadzony lada dzień, to na chwilę obecną trudno ocenić, kiedy dokładnie to będzie.
Informacja o projekcie ustawy o Krajowym Rejestrze Oznakowanych Psów i Kotów (KROPiK) po raz pierwszy pojawiła się w przestrzeni publicznej we wrześniu 2024 roku. Zgodnie z zapowiedziami w systemie tym mają być gromadzone dane umożliwiające identyfikację zarejestrowanego psa lub kota oraz dane identyfikujące właściciela zwierzęcia. W przypadku zwierząt przebywających w schroniskach dla zwierząt w KROPiK będą zarejestrowane dane podmiotu, który je prowadzi. Rejestr będzie prowadzony przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), a bezpłatny dostęp do zawartych w nim danych będą miały gminy, policja, straże gminne i miejskie, prokuratura, sądy, lekarze weterynarii oraz Inspekcja Weterynaryjna. W ograniczonym zakresie do bazy będzie mógł mieć dostęp każdy, kto będzie znał numer transpondera zwierzęcia. Dzięki temu będzie można dowiedzieć się kto jest jego właścicielem i czy posiada ono aktualne szczepienie przeciwko wściekliźnie.
Dane zintegrowane z aplikacją mObywatel właściciela
Co ciekawe, KROPiK ma być zintegrowany z aplikacją mObywatel, co z jednej strony ułatwi właścicielom aktualizację danych dotyczących zwierzęcia z poziomu tej aplikacji, a z drugiej, będzie pomocnym narzędziem w sprawowaniu nad nim opieki, bo np. przypomni o obowiązkowych szczepieniach.
Na podstawie przygotowywanych przepisów znakowanie i rejestracja będą:
- obowiązkowe dla wszystkich zwierząt urodzonych po dniu wskazanym w komunikacie, określającym dzień wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających rejestrację psów i kotów, oraz psów i kotów, w tym urodzonych przed tą datą, jeżeli są wprowadzane do obrotu lub zostały przyjęte do schroniska dla zwierząt albo są w tym schronisku utrzymywane;
- dobrowolne dla pozostałych zwierząt (na wniosek właściciela), o ile nie będą wprowadzane do obrotu lub nie będą przebywały w schronisku dla zwierząt.
Miałoby to zapobiec ewentualnym próbom pozbywania się zwierząt w związku z obciążeniem ich właścicieli dodatkowymi kosztami.
Ile to będzie kosztowało? Czy udźwignie to każdy właściciel?
Jakie dane będą gromadzone w systemie? Przede wszystkim te dotyczące zwierzęcia: numer transpondera, nazwa, rasa, umaszczenie, płeć, data urodzenia, jeśli jest znana, ale również i te dotyczące jego właściciela: imię, nazwisko, adres, numer telefonu oraz PESEL. W bazie znajdą się również informacje o dacie wszczepienia transpondera i jego umiejscowieniu, dacie rejestracji psa albo kota, dacie przeprowadzenia obowiązkowych ochronnych szczepień przeciwko wściekliźnie, numerze paszportu dla zwierzęcia, jeśli taki został wydany, o przeprowadzeniu i dacie kastracji oraz o dacie śmierci zwierzęcia.
Rejestracji zwierzęcia w bazie lub niezbędnego uzupełnienia danych będą dokonywali lekarze weterynarii. Będą zobowiązani zrobić to nie później niż podczas pierwszego obowiązkowego ochronnego szczepienia przeciwko wściekliźnie, lub do dnia poprzedzającego dzień wprowadzenia do zwierzęcia do obrotu, jeżeli zdarzenie to nastąpi wcześniej, albo do dnia następującego po dniu przyjęcia do schroniska. W przypadku kota, nie później niż przed ukończeniem 12 miesiąca życia. Czynności te będą odpłatne, a koszty będzie musiał ponieść właściciel zwierzęcia. Będzie się na nie składał koszt transpondera, usługi oznakowania zwierzęcia i rejestracji numeru transpondera w KROPiK. Nie są jeszcze znane stawki, które będą w tym zakresie obowiązywały. Wiadomo natomiast, że za niezrealizowanie tego obowiązku właścicielowi będzie groziła grzywna. Kontrolą w tym zakresie zajmą się funkcjonariusze policji, straży miejskiej (gminnej) i Inspekcji Weterynaryjnej.