Brak porozumienia, emocje i kontrowersje

Istnieją tematy, co do których w polskich szkołach trudno osiągnąć porozumienie. Wciąż powracają dyskusje o usprawiedliwianiu nieobecności, wymogach co do stroju uczniów, makijażu i fryzury, a także co do możliwości korzystania przez uczniów na terenie szkół z telefonów komórkowych.
Każde z tych zagadnień jest ważne i w przypadku każdego z nich można znaleźć dobre argumenty na poparcie sprzecznych ze sobą poglądów. Kontrowersje bywają na tyle istotne, że do resortu edukacji kierowane są interpelacje dotyczące problematyki budzącej sprzeczne emocje. Jedną ze spraw, w których w ostatnim czasie wypowiedziało się Ministerstwo Edukacji Narodowej jest budzący silne emocje problem telefonów komórkowych.
Powołując się na badania i obserwacje potwierdzające, że telefony komórkowe zakłócają koncentrację uczniów podczas lekcji i ich udowodniony negatywny wpływ na rozwój mózgu i procesy poznawcze wśród dzieci i młodzieży, do resortu skierowano w ramach interpelacji z 10 stycznia 2025 r. (nr 7334) pięć pytań:

  • Czy Ministerstwo Edukacji Narodowej bada skalę zjawiska, jakim jest nadmierne korzystanie z telefonów komórkowych przez uczniów w trakcie lekcji, oraz jakimi danymi na ten temat dysponuje ministerstwo?
  • Czy ministerstwo planuje zmiany w prawie oświatowym, które z poziomu centralnego regulowałyby kwestię użytkowania telefonów komórkowych w szkołach, w tym wprowadzenie zakazu ich używania podczas zajęć edukacyjnych?
  • Jakie działania ministerstwo podejmuje lub zamierza podjąć, aby wspierać nauczycieli w walce o utrzymanie uwagi uczniów w trakcie lekcji, a także w zakresie przeciwdziałania rozpraszaniu uczniów przez telefony?
  • Czy ministerstwo planuje wprowadzenie szkoleń lub materiałów edukacyjnych dla nauczycieli, które pomogłyby im skutecznie zarządzać obecnością telefonów w klasach, a także skutecznie motywować uczniów do pełnego uczestnictwa w lekcjach?
  • Jakie działania ministerstwo podejmuje w zakresie współpracy z rodzicami, aby wprowadzenie ewentualnych regulacji dotyczących korzystania z telefonów w szkołach miało także ich poparcie i zrozumienie?

Zasady korzystania z telefonów określa szkoła

W odpowiedzi resort wskazał, że w 2025 r. planowane jest przeprowadzenie badań dotyczących sposobów uregulowania przez szkoły zasad korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych. Na gruncie obecnie obowiązujących przepisów to właśnie szkoły mają bowiem obowiązek określenia w statucie obowiązków ucznia w zakresie przestrzegania warunków wnoszenia i korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych na ich terenie. Ministerstwo ze swej strony monitoruje i poddaje analizie rozwiązania, jakie są w tym zakresie stosowane w innych krajach europejskich, jednak przyznaje, że obecnie nie prowadzi w tym zakresie żadnych prac legislacyjnych. Ewentualna zmiana przepisów dotyczących tej problematyki, która miałaby nastąpić w przyszłości, będzie poddana konsultacjom społecznym, co pozwoli wyrazić opinię wszystkim zainteresowanym stronom, w tym również nauczycielom i rodzicom.
Do czasu uzyskania obiektywnych danych, uzasadniających wprowadzenie nowych regulacji dotyczących korzystania z urządzeń elektronicznych w szkołach, minister edukacji planuje:

  • propagowanie dobrych praktyk w regulowaniu zasad korzystania z urządzeń cyfrowych;
  • wdrażanie rozwiązań opartych na dialogu, edukacji i partycypacji społecznej;
  • inicjowanie i wspieranie działań obejmujących higienę cyfrową oraz alternatywne formy aktywności podczas przerw;
  • zapewnienie merytorycznego wsparcia w zakresie edukacji cyfrowej oraz umiejętności krytycznej i bezpiecznej pracy z informacją.
Podstawa prawna

art. 98 – 99 ustawy z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 737)