rozwiń >

Czy prezent otrzymany z okazji komunii podlega opodatkowaniu?

Wszystko zależy od kogo otrzymujemy dany prezent oraz jaką ma wartość. Obowiązek zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego zależy od stopnia pokrewieństwa między obdarowanym a darczyńcą. W przypadku otrzymania prezentu z okazji Pierwszej Komunii Świętej osobą obdarowaną jest dziecko, ale ze względu na brak pełnej zdolności do czynności prawnych, obowiązek zgłoszenia darowizny spoczywa na rodzicach lub innych legalnych opiekunach. Ustawa wyróżnia trzy grupy podatkowe:

  • I grupę stanowią: małżonek, wstępni [rodzice, dziadkowie, pradziadkowie], zstępni [dzieci, wnuki, prawnuki], pasierb, ojczym, macocha, rodzeństwo, teściowie, zięć, synowa.
  • II grupę stanowią: zstępni rodzeństwa [np. dzieci siostry, wnuki brata], rodzeństwo rodziców [np. ciotki, wujowie], zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych [np. mąż wnuczki].
  • III grupę stanowią: pozostałe, niewymienione wyżej osoby.

Dla poszczególnych grup przysługują odpowiednie limity zwolnienia z podatku:

  • dla I grupy - 36 120 zł,
  • dla II grupy - 27 090 zł,
  • dla III grupy - 5 733 zł.

Należy pamiętać, że urząd skarbowy sumuje wszystkie darowizny otrzymane w przeciągu ostatnich 5 lat. W przypadku przekroczenia limitu – darowiznę należy zgłosić w ciągu 6 miesięcy, od momentu ww. przekroczenia, poprzez złożenie formularza SD-Z2.

Pobierz formularz: LINK.

Przykład

Jeżeli dziecko otrzymało od swojej chrzestnej [przyjaciółki matki z pracy] składany smartfon i konsolę o wartości 9999 zł, rok wcześniej otrzymało na urodziny rower i kask o wartości 3500 zł, a dwa lata wcześniej smartwatcha o wartości 2000 zł – to w momencie otrzymania prezentów na komunię, przekroczony został limit dla osób należących do III grupy podatkowej o 9766 zł i od tej kwoty należy odprowadzić podatek.

Wysokość podatku w przypadku otrzymania prezentu na komunię

Wysokość podatku obliczana jest w zależności od przekroczenia kwoty wolnej od podatku i przynależności do danej grupy podatkowej:

Dla I grupy:

  • Do 11 833 zł – podatek w wysokości 3%,
  • od 11 833 zł do 23 665 zł – 355 zł i 5% od nadwyżki 11 833 zł,
  • powyżej 23 665 - 946 zł 60 gr i 7% od nadwyżki ponad 23 665 zł.

Dla II grupy:

  • Do 11 833 zł – podatek w wysokości 7%,
  • od 11 833 zł do 23 665 zł – 828 zł 40 gr i 9% od nadwyżki 11 833 zł,
  • powyżej 23 665 - 1893 zł 30 gr i 23% od nadwyżki ponad 23 665 zł.

Dla III grupy:

  • Do 11 833 zł – podatek w wysokości 12%,
  • od kwoty 11 833 zł do 23 665 zł – 1420 zł i 16% od nadwyżki 11 833 zł,
  • powyżej 23 665 - 3313 zł 20 gr i 20% od nadwyżki ponad 23 665 zł.

Przykład

Wracając do wcześniejszego przykładu, w przypadku otrzymania od chrzestnej [zaliczanej do III grupy podatników] prezentów, których łączna wartość w ciągu 5 lat przekroczyła limit dla III grupy podatkowej o 9766 zł – kwota podatku wyniesie dokładnie 1171,92 zł.

Za upominki od najbliższej rodziny podatku trzeba płacić

W przypadku otrzymania darowizny od najbliższej rodziny, można skorzystać z całkowitego zwolnienia. Do kategorii najbliższej rodziny zalicza się:

  • małżonka,
  • zstępnych: dzieci, wnuków, prawnuków,
  • wstępnych: rodziców, dziadków, pradziadków,
  • pasierbów,
  • rodzeństwo,
  • ojczyma oraz macochę.

Jedyne co należy zrobić to zgłosić taką darowiznę w ciągu 6 miesięcy od momentu przekroczenia limitu kwoty wolnej od podatku, poprzez wypełnienie formularza SD-Z2.

Czy darowizna przekazywana w formie gotówki również podlega zwolnieniu?

Na ten temat mówi wprost art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, zgodnie z którym zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

  • zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego oraz,
  • udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Warunkiem spełnienia powyższego nie można uznać wpłacenie na rachunek bankowy, darowizny otrzymanej w formie gotówki. Na ten temat wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny:

Zobacz: Uchwała NSA z dnia 20 marca 2023 r. sygn. III FPS 3/22

Czy urząd skarbowy może przeprowadzić kontrolę skarbową w związku z komunią?

Jest to jak najbardziej możliwe. Urząd skarbowy może przeprowadzać różnego rodzaju kontrole:

  • planowane – oparte na podstawie analizy ryzyka,
  • doraźne – na podstawie donosu,
  • losowe – np. w okresie świąt, komunii, sezonie ślubnym.

Sytuacjami, które mogą uruchomić kontrolę skarbową są w szczególności donosy [np. od niezadowolonych członków rodziny] lub nagły wpływ dużej kwoty na konto rodzica lub dziecka. W przypadku wszczęcia kontroli, bardzo ważnym jest, aby posiadać wszelkie faktury, paragony, umowy darowizny oraz potwierdzenia wszelkich przelewów – potwierdzające wartość oraz źródło pochodzenia prezentów. Warto przechowywać również korespondencję potwierdzającą intencję podarowania prezentu.

Jakie mogą być konsekwencje niezgłoszenia darowizny?

W przypadku wykazania nieprawidłowości w rozliczeniu podatku od darowizny, Urząd Skarbowy może nałożyć tzw. podatek sankcyjny w wysokości 20% od nadwyżki limitu kwoty wolnej od podatku – niezależnie od przynależności do poszczególnej grupy podatkowej. Sankcja może być również nałożona w przypadku przekroczenia 6 miesięcznego terminu od przekroczenia limitu kwoty wolnej od podatku. Co więcej, jeżeli nie da się ustalić daty przekazania prezentów lub dokumenty potwierdzające datę, nie są wiarygodne dla urzędu skarbowego – to podatek może być naliczony od całości limitu dla poszczególnej grupy podatkowej.

Przykład

Wracając do wyżej przytaczanego przykładu, jeżeli dziecko otrzymało prezenty od chrzestnej [zaliczanej do III grupy podatkowej], których łączna wartość w ciągu 5 lat wyniosła 15 499 zł [9766 zł ponad limit] i nie została zgłoszona w terminie - to fiskus może nałożyć 20% podatek sankcyjny od nadwyżki kotwy wolnej od podatku. W tym przypadku podatek wyniósłby dokładnie 1953,2 zł. Jeżeli w toku kontroli skarbowej okaże się, że nie ma dowodów potwierdzających daty otrzymania darowizn lub dokumenty potwierdzające datę nie są wiarygodne - to urząd skarbowy może nałożyć 20% podatek sankcyjny od całej ich wartości, a nie tylko od nadwyżki ponad limit. W takiej sytuacji podatek wysokość podatku wyniesie 3099,8 zł [20% z kwoty 15 499 zł].

Podstawa prawna:

Ustawa z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn [Dz.U. 2024 poz. 1837]