rozwiń >

Dla kogo dopłaty bezpośrednie? Jakie warunki należy spełnić? Kim jest aktywny rolnik?

Dopłaty bezpośrednie to podstawowe wsparcie finansowe przyznawane rolnikom w ramach Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej na lata 2023 – 2027. Ich celem jest stabilizacja dochodów rolników oraz promowanie zrównoważonego rolnictwa. Obsługą dopłat zajmuje się ARiMR.

Dopłaty przysługują rolnikowi aktywnemu zawodowo, który:

  • prowadzi działalność rolniczą,
  • posiada co najmniej 1 hektar gruntów objętych obszarem zatwierdzonym,
  • posiada mniej niż 1ha gruntów objętych obszarem zatwierdzonym, ale otrzymuje płatności do zwierząt (w tym płatności do dobrostanu), pod warunkiem, że minimalna kwota płatności bezpośrednich wynosi co najmniej równowartość w złotych kwoty 200 euro,
  • jest faktycznym użytkownikiem tych gruntów na dzień 31 maja roku złożenia wniosku – na podstawie prawnego tytułu (np. własność, dzierżawa, w tym ustna).

Za aktywnego zawodowo uważa się rolnika, który spełnia jeden z poniższych warunków:

  • jego przeważającą działalnością jest rolnictwo (według CEIDS lub KRS),
  • co najmniej 1/3 jego całkowitych przychodów pochodzi z rolnictwa,
  • płatności bezpośrednie z poprzedniego roku stanowią minimum 5% jego pozarolniczych dochodów,
  • łączna kwota dopłat z poprzedniego roku nie przekroczyła 5 000 euro.

Należy zaznaczyć, iż konieczność spełnienia warunków udziału 1/3 przychodu z działalności rolniczej w całkowitych przychodach lub udziału 5% płatności bezpośrednich w przychodach z działalności pozarolniczej, dotyczy wyłącznie tych rolników, którzy za poprzedni rok otrzymali płatności bezpośrednie w kwocie przekraczającej 5 tys. euro oraz jednocześnie prowadzą jedną z działalności wymienionej na liście negatywnej (zarządzanie portami lotniczymi, administrowanie wodociągami, trwałymi terenami sportowymi i rekreacyjnymi, świadczenie usług przewozu kolejowego lub w zakresie obrotu nieruchomościami). Rolnicy ci mogą również zostać uznani za aktywnych, jeżeli działalność rolnicza jest ich działalnością przeważającą. Rolnicy, którzy nie prowadzą żadnej z działalności wymienionej na ww. liście negatywnej są automatycznie uznawani za aktywnych zawodowo, niezależnie od wysokości otrzymanych płatności bezpośrednich.

Ile można zyskać? Szacunkowe stawki płatności w 2025 r

Wsparciem zostały objęte różne formy działalności rolniczej. Szacunkowa wysokość dopłat w 2025 r. przedstawia się następująco (rzeczywista wysokość stawek za 2025 r. będzie znana dopiero po przekazaniu przez ARMiR zweryfikowanych danych oraz ogłoszeniu przez Europejski Bank Centralny kursu wymiany do przeliczania płątności za 2025 r.):

  • podstawowe wsparcie dochodów – 114,42 [euro/ha] – przyznawane na podstawie powierzchni użytków rolnych,
  • płatności dla małych gospodarstw – 225 [euro/ha] – dla rolników posiadających gospodarstwa do 5 ha,
  • płatność redystrybucyjna – 39,8 [euro/ha] – przysługująca maksymalnie do 30 ha, dla gospodarstw o powierzchni od 1 ha do 300 ha,
  • płatność dla młodych rolników – 58,12 [euro/ha] - dla osób poniżej 40 roku życia, kierujących gospodarstwem, z wykształceniem rolniczym i minimum 3-letnim stażem w rolnictwie.

Dla produkcji rolnej, kwoty dopłat wynoszą następująco:

  • płatność do bydła – 75,53 [euro/szt.],
  • płatność do krów – 96,64 [euro/szt.],
  • płatność do owiec – 25,80 [euro/szt.],
  • płatność do kóz – 11,27 [euro/szt.],
  • płatność do roślin strączkowych na nasiona – 206,09 [euro/ha]
  • płatność roślin pastewnych – 103,7 [euro/ha],
  • płatność do chmielu – 436,67 [euro/ha],
  • płatność do ziemniaków skrobiowych – 383,94 [euro/ha],
  • płatność do buraków cukrowych – 300,75 [euro/ha],
  • płatność do pomidorów – 550 [euro/ha],
  • płatność do truskawek – 272,14 [euro/ha],
  • płatność do lnu – 101,85 [euro/ha],
  • płatność do konopi włóknistych – 29,55 [euro/ha].

Zielony ład w praktyce – jakie wymogi musi spełnić rolnik?

Aby otrzymać dopłaty bezpośrednie, rolnik musi spełnić wymogi tzw. warunkowości, która łączy wcześniejsze zasady wzajemnej zgodności z zazielenienia. Obowiązuje ona wszystkich ubiegających się o płatności i kładzie nacisk na ochronę środowiska, klimatu oraz dobrostan zwierząt.

Główne wymogi:

Klimat i środowisko:

  • utrzymanie trwałych użytków zielonych na poziomie krajowym,
  • ochrona torfowisk i terenów podmokłych,
  • zakaz wypalania gruntów rolnych.

Woda:

  • obowiązek tworzenia stref buforowych wzdłuż cieków wodnych,
  • ochrona przed zanieczyszczeniem azotami.

Gleba

  • ograniczenie orki na terenach nachylonych,
  • minimalna pokrywa glebowa w kluczowych okresach,
  • zmianowanie i dywersyfikacja upraw,
  • zakaz stosowania nawozów i środków ochrony roślin na obszarach chronionych.

Różnorodność biologiczna i krajobraz:

  • zakaz przycinania żywopłotów i drzew (w okresie lęgowym ptaków, z wyjątkiem wierzb, drzew owocowych i zagajników o krótkiej rotacji).

Dobrostan zwierząt

  • zapewnienie zwierzętom odpowiednich warunków bytowych i opieki.

Ekoschematy na rzecz klimatu

Wszyscy rolnicy - nawet ekologiczni, mogą liczyć na dodatkowe wsparcie finansowe w ramach tzw. ekoschematów.

Ekoschematy są to roczne, płatne praktyki, dostosowane do warunków i potrzeb krajowych, ale poddane ocenie przez Komisję Europejską pod kątem realizacji celów środowiskowych i klimatycznych nowej WPR – ochrony zasobów gleby, wód, klimatu, dobrostanu zwierząt, różnorodności biologicznej w produkcji rolnej.

W ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 wprowadzono łącznie 7 ekoschematów obszarowych oraz ekoschemat - dobrostan zwierząt:

  • rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi,
  • obszary z roślinami miododajnymi
  • retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych
  • integrowana Produkcja Roślin - zmiany od 2025 r.
  • biologiczna uprawa - zmiana od 2025 r.
  • grunty wyłączone z produkcji – zmiany od 2025 r.
  • materiał siewny kategorii elitarny i materiał siewny kategorii kwalifikowany (nowy ekoschemat od 2025 r.)

Płatności w ramach ekoschematów obszarowych są przyznawane do powierzchni gruntów położonych na obszarze zatwierdzonym do podstawowego wsparcia dochodów:

  • położonych na gruncie stanowiącym kwalifikujący się hektar,
  • o powierzchni nie mniejszej niż 0,1 ha oraz
  • nie większej jednak niż maksymalny kwalifikujący się obszar.

Łączny limit powierzchni na gospodarstwo, do którego będą przyznawane płatności wynosi 300 ha i stanowi sumę wszystkich realizowanych ekoschematów obszarowych, praktyk lub wariantów.

O płatności w ramach ekoschematów obszarowych może ubiegać się rolnik:

  • aktywny zawodowo prowadzący działalność rolniczą,
  • któremu został nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, który może być wykorzystywany do ubiegania się o te płatności.

Łączna powierzchnia gruntów objętych obszarem zatwierdzonym do wsparcia, będących w posiadaniu rolnika na dzień 31 maja w roku składania wniosku o przyznanie płatności nie może być mniejsza niż 1 ha. W przypadku rolników posiadających mniej niż 1 ha, ale otrzymujących płatności do zwierząt (w tym płatności do dobrostanu) – minimalna kwota płatności bezpośrednich powinna wynosić co najmniej równowartość w złotych kwoty 200 EUR.

Nowy termin składania wniosków o dopłaty – co warto wiedzieć?

Zgodnie z projektem rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 6 maja br. w sprawie terminu składania wniosków o przyznanie pomocy finansowej w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 oraz zgłaszania zmian do tych wniosków w 2025 r. – wydłużono termin składania wniosków o dopłaty bezpośrednie do 16 czerwca 2025 r.

Wniosek wraz z wymaganymi załącznikami należy złożyć wyłącznie za pośrednictwem aplikacji eWniosekPlus, dostępnej na Platformie Usług Elektronicznych (PUE).

Kiedy wypłata dopłat? Dane z poprzedniej kampanii

Wypłata dopłat bezpośrednich zazwyczaj odbywa się pod koniec roku. W 2024 r. ARiMR wypłacała zaliczki od 16 października do 29 listopada. Od 2 grudnia realizowane były płatności końcowe. Do 29 stycznia 2025 r. przekazano 13,6 mld zł z łącznej puli 19,3 mld zł.

Liczba beneficjentów w poprzedniej kampanii wynosiła 1,2 mln.