Co to jest zasiedzenie nieruchomości?

Zasiedzenie to sposób na uzyskanie prawa własności nieruchomości, jeżeli ktoś przez wiele lat faktycznie nią włada jak właściciel, mimo że formalnie nim nie jest.

W praktyce oznacza to, że jeśli ktoś mieszka w domu, korzysta z działki albo uprawia ziemię i robi to przez odpowiednio długi czas, to może stać się jej właścicielem, nawet jeżeli w księdze wieczystej widnieje ktoś inny.

Jakie warunki trzeba spełnić, żeby zasiedzieć nieruchomość?

Żeby sąd stwierdził zasiedzenie, nie wystarczy samo „mieszkanie” czy „korzystanie” z gruntu. Muszą być spełnione konkretne warunki:

  • Posiadanie samoistne, czyli trzeba zachowywać się jak właściciel – dbać o nieruchomość, remontować, ogrodzić, uprawiać, płacić podatki.

Ważne: najemca, dzierżawca czy ktoś, kto tylko „użycza” nieruchomości, nie może jej zasiedzieć, bo to posiadanie zależne.

  • Nieprzerwane posiadanie - czas zasiedzenia musi być ciągły. Krótkie przerwy nie przerywają biegu, ale np. odzyskanie nieruchomości przez właściciela i ponowne wejście w jej posiadanie już tak.

Zasiedzenie nieruchomości – po ilu latach?

Czas potrzebny do zasiedzenia zależy od tego, w jakiej wierze znajduje się posiadacz:

  • 20 lat – jeśli posiadacz jest w dobrej wierze, czyli był przekonany, że nieruchomość mu się prawnie należy, np. kupił ją, ale akt własności okazał się nieważny, o czym nie wiedział.
  • 30 lat – jeśli posiadacz jest w złej wierze, czyli wie, że nie jest właścicielem, ale mimo to korzysta z nieruchomości jak ze swojej, np. wszedł na cudzy grunt i użytkuje go świadomie.

Jak złożyć wniosek o zasiedzenie i jak je udowodnić?

Wniosek o stwierdzenie zasiedzenia składa się do sądu rejonowego właściwego dla miejsca położenia nieruchomości. To postępowanie nie dzieje się z urzędu – trzeba je zainicjować samodzielnie. Opłata sądowa wynosi 2000 zł (ryczałtowa).

Co musi zawierać wniosek o zasiedzenie?

  • dokładne oznaczenie nieruchomości - adres, numer działki, wypis i wyrys z ewidencji gruntów,
  • wskazanie, że jesteśmy posiadaczem samoistnym,
  • wskazanie daty, od kiedy nieruchomość jest w posiadaniu,
  • wskazanie podstawy - dobra czy zła wiara (20 czy 30 lat),
  • wykazanie, że bieg zasiedzenia nie został przerwany.

Jak udowodnić zasiedzenie nieruchomości?

Sąd wymaga dowodów, że ktoś faktycznie traktował nieruchomość jak swoją. Mogą to być:

  • zeznania świadków, np. sąsiadów, rodziny,
  • dokumenty - opłacane podatki, rachunki za media, umowy, korespondencja urzędowa,
  • dowody rzeczowe - zdjęcia, mapy, ogrodzenia, budynki postawione przez posiadacza,
  • inne okoliczności wskazujące, że nieruchomość była w pełni użytkowana przez określony czas.

Im więcej materiałów zostanie przedstawionych, tym większa szansa, że sąd przyzna prawo własności. W praktyce dokumentacja często decyduje o sukcesie czy porażce w sprawie zasiedzenia, dlatego tak ważne jest gromadzenie dokumentów i dowodów, które potwierdzą posiadanie samoistne.

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu zasiedzenia. Następnie można wpisać swoje prawo własności do księgi wieczystej. Opłata wynosi 200 zł.