5 470 zł dla chorych na cukrzycę. NFZ zwraca pieniądze za leczenie

Osoby chore na cukrzycę – zarówno dzieci, jak i dorośli – mogą ubiegać się o refundację wyrobów medycznych wspomagających kontrolę glikemii. Wysokość dofinansowania zależy od wieku pacjenta, rodzaju cukrzycy oraz stopnia jej zaawansowania. Kluczowe są również stosowane metody leczenia. Problemem jest jednak nierówny dostęp do refundacji po ukończeniu 26. roku życia, na co zwrócił uwagę Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) w swoim wystąpieniu do Minister Zdrowia.

Refundacja pomp insulinowych dla diabetyków – zasady

Refundacja pomp insulinowych opiera się na rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie. Aktualne przepisy przewidują, że:

• Pompy insulinowe są w pełni refundowane tylko dla pacjentów do 26. roku życia oraz kobiet w ciąży. Osoby starsze muszą pokryć 30% kosztu zestawów infuzyjnych. Refundacja obejmuje:
• Zestawy infuzyjne (do 10 sztuk):
• Do 30 zł/szt. (dla działających do 3 dni).
• Do 75 zł/szt. (dla działających powyżej 7 dni).
• Zbiorniki na insulinę: do 9 zł/szt. (wkład własny 30%).

RPO podkreśla, że po przekroczeniu 26. roku życia pacjenci tracą prawo do pełnej refundacji, co powoduje konieczność samodzielnego finansowania pomp, kosztujących nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych. Z tego powodu wielu chorych rezygnuje z nowoczesnych metod leczenia, co może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak retinopatia, stopa cukrzycowa czy dysfunkcja nerek.

Systemy ciągłego monitorowania glikemii (CGM) – kto może skorzystać?

Systemy ciągłego monitorowania glikemii (CGM) pozwalają śledzić poziom cukru we krwi w czasie rzeczywistym, co jest kluczowe w intensywnej insulinoterapii. Refundacja tych systemów zależy od wieku i spełnienia określonych kryteriów:

• Osoby od 18 do 26 lat z cukrzycą typu 1 lub 3, cierpiące na nieświadomość hipoglikemii, mogą uzyskać do 5 470 zł rocznie (4 500 zł na sensor i 970 zł na transmiter).
• Osoby powyżej 26. roku życia z cukrzycą typu 1 lub 3, spełniające takie same kryteria, otrzymują do 4 030 zł (3 060 zł na sensor i 970 zł na transmiter).

Niższa kwota dofinansowania dla starszych pacjentów budzi kontrowersje, ponieważ ogranicza dostęp do nowoczesnych metod leczenia. RPO wskazuje, że może to prowadzić do dyskryminacji ze względu na wiek.

Systemy FGM w cukrzycy – alternatywa dla CGM

Systemy flash monitorowania glikemii (FGM - np. FreeStyle Libre) stanowią alternatywę dla CGM. Pomiar odbywa się co 15 minut, co pozwala na rzadsze nakłuwanie palca. Refundacja FGM jest również zależna od wieku i spełnienia określonych kryteriów:

• Czujnik FGM kosztuje 255 zł za sztukę i jest refundowany dla dzieci od 4 do 18 roku życia, kobiet w ciąży i połogu oraz dla dorosłych z cukrzycą typu 1, 3 i innymi typami.
• Wkład własny pacjenta wynosi 30% wartości czujnika.

System FGM stanowi tańszą alternatywę, jednak nie zapewnia takiej dokładności jak CGM. Dla wielu pacjentów ważna jest pełna refundacja systemów w czasie rzeczywistym.

Jak uzyskać refundację na cukrzycę? Krok po kroku

Aby skorzystać z dofinansowania, należy:

• Uzyskać zlecenie od lekarza (diabetologa, internisty, endokrynologa lub innego uprawnionego specjalisty).
• Zakupić sprzęt w sklepie medycznym współpracującym z NFZ.
• Dokonać dopłaty (jeśli wymagany jest wkład własny).

Refundacja dotyczy tylko wyrobów z listy NFZ, a wysokość wsparcia zależy od spełnienia określonych kryteriów (np. typu cukrzycy, wieku, wskazań medycznych).

RPO apeluje o równe traktowanie pacjentów z cukrzycą

Rzecznik Praw Obywatelskich w swoim wystąpieniu z 9 marca 2025 r. do Minister Zdrowia podkreśla konieczność zmian legislacyjnych, które zapewnią równe traktowanie pacjentów niezależnie od wieku. Nierówne warunki refundacji mogą prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia dorosłych diabetyków.

Ministerstwo Zdrowia dotychczas nie zajęło stanowiska w sprawie. Dalsze zmiany legislacyjne mogą być kluczowe dla zapewnienia pacjentom ciągłości leczenia na najwyższym poziomie. Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje o priorytetowe potraktowanie tej kwestii, aby uniknąć sytuacji, w której wiek pacjenta staje się barierą w dostępie do nowoczesnych terapii.