Zasiłek opiekuńczy 2025 i 2026. Komu przysługuje, ile wynosi, na ile dni?

Nagła choroba dziecka, zamknięcie przedszkola, brak możliwości zapewnienia opieki przez innych członków rodziny – takie sytuacje mogą zdarzyć się każdemu. Z myślą o nich ustawodawca przewidział zasiłek opiekuńczy – świadczenie wypłacane przez ZUS osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym. Poniżej omawiamy szczegółowo komu przysługuje, na jak długo, jak go uzyskać i ile realnie można otrzymać. W artykule znajdziesz też odniesienia do przepisów, przykłady z życia oraz dane z ZUS.

Komu przysługuje zasiłek opiekuńczy w 2025 i 2026 roku?

Zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu – zarówno obowiązkowemu (pracownicy), jak i dobrowolnemu (np. osoby prowadzące działalność gospodarczą). Warunkiem jest konieczność osobistego sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub innym członkiem rodziny.

Zasiłek można otrzymać m.in. w przypadku:

• choroby dziecka do 14. roku życia,
• zamknięcia placówki (żłobek, przedszkole, szkoła),
• choroby niani lub opiekuna dziennego,
• pobytu małżonka lub drugiego rodzica w szpitalu,
• konieczności opieki nad dzieckiem z orzeczeniem o niepełnosprawności,
• konieczności opieki nad dorosłym członkiem rodziny (np. rodzicem, dziadkiem), jeżeli pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym.

Kiedy zasiłek opiekuńczy nie przysługuje?

Mimo że zasiłek opiekuńczy jest powszechnym świadczeniem, w pewnych sytuacjach może zostać odmówiony. Dotyczy to m.in. przypadków, gdy:

• osoba przebywa na urlopie wypoczynkowym lub bezpłatnym (zachowuje wynagrodzenie lub nie podlega ubezpieczeniu),
• inni członkowie rodziny mogą zapewnić opiekę choremu (z wyjątkiem dzieci do lat 2),
• osoba sprawująca opiekę nie złożyła odpowiedniego wniosku lub nie uzyskała zwolnienia lekarskiego.

Zasiłek nie należy się również w sytuacjach, w których pracownik przebywa na urlopie wychowawczym – świadczenie to przysługuje wyłącznie osobom, które są aktywne zawodowo lub mają dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.

Na ile dni przysługuje zasiłek opiekuńczy?

Zasiłek opiekuńczy ma limity uzależnione od rodzaju opieki. Obowiązują roczne limity dni:

• 60 dni – opieka nad zdrowym dzieckiem do lat 8 (np. w razie zamknięcia placówki) lub chorym dzieckiem do lat 14,
• 30 dni – opieka nad dzieckiem niepełnosprawnym powyżej 14. roku życia, ale poniżej 18. roku życia,
• 14 dni – opieka nad innym chorym członkiem rodziny (np. współmałżonek, rodzic, babcia, dziadek, dorosłe dziecko).

Ważne: Liczba dni zasiłku opiekuńczego jest niezależna od liczby dzieci – limit przysługuje łącznie na wszystkie osoby, nad którymi sprawowana jest opieka. Jeżeli ktoś przekroczy te limity, ZUS nie wypłaci świadczenia za kolejne dni.

Ile wynosi zasiłek opiekuńczy? Konkretnie: tyle dostaniesz za jeden dzień

Zasiłek opiekuńczy w 2025 i 2026 roku wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku, czyli średniego miesięcznego wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym powstała konieczność opieki. Co ważne — podstawę tę ustala się jako średnią z brutto, ale świadczenie jest wypłacane netto (pomniejszone o zaliczkę na podatek i składki).

A ile to jest konkretnie?

• Przy przeciętnym wynagrodzeniu w Polsce w 2025 roku wynoszącym około 8000 zł brutto, zasiłek opiekuńczy wyniesie około 6400 zł miesięcznie.
• To oznacza, że za jeden dzień opieki (przy założeniu 30 dni miesiąca) można otrzymać około 213 zł brutto.
• W przeliczeniu na „na rękę” to średnio około 180–190 zł dziennie — w zależności od indywidualnych kosztów uzyskania przychodu i składek.

Zasiłek opiekuńczy jest wypłacany za każdy dzień sprawowania opieki — również za dni wolne od pracy, takie jak weekendy i święta, o ile spełnione są ustawowe przesłanki.

Kiedy ZUS wypłaci zasiłek opiekuńczy? Terminy i potrzebne dokumenty

Wniosek o zasiłek opiekuńczy składa się do ZUS, najczęściej za pośrednictwem pracodawcy (jeśli pracownik jest zatrudniony na umowę o pracę). W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą lub zleceniobiorców – dokumentację przekazuje się samodzielnie.

Niezbędne dokumenty:

• Zaświadczenie lekarskie (ZUS ZLA) – jeśli opieka dotyczy chorego członka rodziny.
• Oświadczenie Z-15A lub Z-15B – odpowiednio w zależności od tego, czy opieka dotyczy dziecka, czy innego członka rodziny.
• Informacja o nieobecności drugiego opiekuna (np. zaświadczenie o hospitalizacji, delegacji lub pracy zmianowej współmałżonka).

Wniosek można złożyć online przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS), co znacznie skraca czas oczekiwania. Jeśli wniosek zostanie poprawnie złożony, ZUS wypłaca zasiłek w ciągu 30 dni od daty jego otrzymania. W przypadku świadczeń wypłacanych przez pracodawcę — następuje to zwykle razem z najbliższą wypłatą.

Zasiłek opiekuńczy 2025. Co się zmieniło w ostatnich latach?

W czasie pandemii COVID-19 zasiłek opiekuńczy był wypłacany w rozszerzonym zakresie – obejmował również okresy zamknięcia placówek edukacyjnych. Obecnie obowiązują już „standardowe” zasady, ale w 2025 i 2026 roku Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej nie wyklucza ewentualnych modyfikacji – np. poszerzenia katalogu osób uprawnionych lub wydłużenia okresów zasiłkowych w razie wprowadzenia reform opieki długoterminowej.

Trzeba jednak zaznaczyć, że jak na razie żadne konkretne zmiany nie zostały opublikowane w formie projektu ustawy lub rozporządzenia – warto więc śledzić komunikaty ZUS i Ministerstwa Rodziny.