Europa odpowiada na “odwrócony porządek geopolityczny”. Sytuacja, do której doprowadziła Rosja, wpłynie istotnie na zarządzanie finansami. “Pieniądze będą teraz potrzebne na wszystko” – zaznacza Bloomberg, a wśród potrzeb wymienia kwestie dotyczące wzmocnienia zdolności wojskowych oraz alternatywne dostawy energii.
Jednym z przykładów zmiany jest zapowiedź kanclerza Niemiec Olafa Scholza (SPD) ws. wydatków na obronność. Z budżetem na 2022 r. ma zostać utworzony specjalny fundusz w wysokości 100 mld euro. Udział wydatków na wojsko w PKB powinien wzrosnąć do dwóch lub więcej procent. Według ZDF w ubiegłym roku 2 proc. PKB równałoby się kwocie 71,2 mld euro. Większe wydatki “sugerują perspektywę poduszki stymulacyjnej” w przypadku każdego zagrożenia spowodowanego wojną. Wyzwanie, jakie niesie obecna sytuacja, może wpłynąć na nowe unijne założenia w kwestii budżetu.
/>
Holger Schmieding, główny ekonomista Berenberg Bank w Londynie, stwierdził, iż Niemcy “nie mogą już dłużej znosić dyscypliny fiskalnej podczas tworzenia jednego specjalnego funduszu po drugim”. „Europejskie reguły fiskalne się nie zmienią, ale sposób ich wdrożenia tak. Priorytety uległy zmianie” – dodał.
KE przedstawiła wytyczne do prowadzenia polityki fiskalnej w 2023 r.
W środę Komisja Europejska przyjęła wytyczne dla państw członkowskich dotyczące prowadzenia polityki fiskalnej w 2023 r, w których określiła zasady, jakimi będzie się kierować przy ocenie krajowych programów stabilności i konwergencji.
Komisja określiła pięć kluczowych zasad i przedstawiła implikacje dla zaleceń budżetowych, które zaproponuje państwom członkowskim w maju 2022 r. w odniesieniu do ich planów budżetowych na 2023 r. Komisja wskazuje, że:
- należy zapewnić koordynację polityki i spójne połączenie różnych polityk;
- zdolność obsługi zadłużenia należy zapewnić poprzez stopniowe dostosowania budżetowe oraz wzrost gospodarczy;
- należy wspierać inwestycje i promować zrównoważony wzrost;
- należy promować strategie fiskalne zgodne ze średniookresowym podejściem do dostosowania fiskalnego z uwzględnieniem Instrumentu Odbudowy i Wzmacniania Odporności;
- strategie fiskalne powinny być zróżnicowane i uwzględniać wymiar strefy euro.
„Wydaje się, że są teraz dwa światy: normalny, w którym oszczędzanie pieniędzy wciąż jest królem oraz awaryjny, w którym duże wydatki są częścią silnej reakcji” – powiedziała Philippa Sigl-Gloeckner, była urzędniczka ministerstwa finansów, która obecnie reprezentuje niemiecki think tank Dezernat Zukunft-Institute for Macrofinance Jak dodała,. „przywrócenie normalnego świata zajmie dużo czasu”.
"Wkraczamy w nową erę”
Holandia, państwo należące do grona krajów głoszących powściągliwość fiskalną, również zmienia taktykę. Minister obrony Kajsa Ollongren zobowiązała się do przedstawienia planu ws. zwiększenia wydatków.
Według Zsolt Darvas, starszego pracownika think tanku Bruegel w Brukseli, wiele państw członkowskich ponownie rozważy wydatki związane z obronnością. „Dla wszystkich jest jasne, że musimy wydawać więcej na obronę” – zaznaczył Sebastian Dullien, dyrektor niemieckiego Instytutu Polityki Makroekonomicznej IMK.
„Wraz z inwazją na Ukrainę wkraczamy w nową erę” – powiedział w niedzielę kanclerz Niemiec w Bundestagu. „Ta nowa rzeczywistość wymaga jasnej odpowiedzi” – dodał.
Zmiany mogą być również widoczne w kwestii inwestycji. Plany Scholza ws. budowy dwóch terminali skroplonego gazu ziemnego mogą zapowiadać dalsze przedsięwzięcia, ale także długoterminową restrukturyzacje sektora energetycznego. To również szansa dla tzw. “unii energetycznej, której pragną urzędnicy UE” – zauważa Bloomberg i zwraca uwagę na Hiszpanię, która, ma ok. 1/3 zdolności bloku do importu LNG, natomiast połączenia tranzytowe z resztą kontynentu są ograniczone.