20-25 lat składkowych zmarłego męża. Zamiast 55 lat (i więcej) wdowy, gdy umierał mąż [renta wdowia]

Jak jest teraz z rentą wdowią?

Kontrowersje budzi to, że w obu przypadkach wdowa i wdowiec mieli tyle samo lat, gdy stracili małżonka. Wdowa ma rentę wdowią, wdowiec nie prawa do tego świadczenia.

Dlatego pojawiła się koncepcja rezygnacji z tego

Miałaby polegać na wprowadzeniu kryterium lat składkowych. Np. renta wdowia przysługuje tylko wtedy, gdy jest 20 lat składowych (podkreślamy - u zmarłego męża, a nie wdowy). Propozycję tą zgłosili internauci w mediach społecznościowych pokazując, że zwykły człowiek jest w stanie zaproponować sensowniejsze (w mojej ocenie) rozwiązanie niż uchwalane przez zawodowych twórców prawa.

Jak można zmienić przepisy o rencie wdowiej? [propozycja]

Sytuacja w przykładzie to propozycja. Rozwiązuje zadanie, aby rentę wdowią przyznać wtedy, gdy zgromadzono odpowiedni kapitał składkowy. Praca zmarłej żony albo męża doprowadziła za życia do zgromadzenia odpowiedniego kapitału emerytalnego, aby dać z niego wsparcie wdowcowi albo wdowie (po osiągnięciu przez nich wieku emerytalnego).

Na dziś mamy poniższe rozwiązanie:

Dlaczego wdowiec musi być o 5 lat starszy od wdowy

Ostatecznie renta wdowia okazała się pomocą dla wdów/wdowców mających niską emeryturę. Wynika to z obniżenia limitu dla nowego świadczenia z blisko 10 000 zł do około 5300 zł. Nowym kryterium jest, aby śmierć małżonka nastąpiła w okresie wieku przedemerytalnego (wdowca albo wdowy). Rentę otrzymają:

• kobieta owdowiała w wieku 55 lat (lub więcej) i
• mężczyzna tracący żoną w wieku 60 lat (lub więcej).

Rząd ograniczył prawo do renty wdowiej do osób, które straciły małżonka tuż przed emeryturą. W praktyce to ostatni moment, aby "coś odłożyć". Ale dlaczego rząd uznał, że wdowie jest trudniej niż wdowcowi i mężczyzna tracący żonę przed swoją 60. nie ma prawa do renty wdowiej, a kobieta ma to prawo?

Czy to jest sprawiedliwie? Sprawiedliwość podnoszona jest stale w kontekście renty wdowiej. Znalazłem w Internecie trzy powtarzające się argumenty osób twierdzących, że świadczenie jest niesprawiedliwe (oprócz zróżnicowania praw mężczyzn i kobiet):

Argument 1)Mój mąż był "przemocowcem". Rozwiodłam się (uciekając), a renta wdowia nie przysługuje rozwódkom. Bez znaczenia jest, że razem pracowaliśmy 20 lat gromadząc środki na przyszłą emeryturę.

Argument 2)Nigdy nie wyszłam za mąż - nie ma żadnego wsparcia dla osób samotnych, a renta wdowia jest kolejnym dowodem na to.

Argument 3) Rozdawnictwo ….

Co uzasadnia wprowadzenie do Polski renty wdowiej?

Świadczenie znane jest w innych krajach Europy. W Polsce chyba trzeba je zakwalifikować jako rodzaj rekompensaty (ale tylko dla uboższych) za to, że przepadły składki zmarłego męża albo żony. Wielu Polaków traktuje składki jako majątek wspólny (swoisty). Małżonkowie razem pracowali na emerytury, ale przedwczesna śmierć jednego z nich zabrała składki.

Rekompensaty nie ma dla majętniejszych małżonków, którzy razem pracowali przez 30 lat. Świadczenie jest limitowane kwotą 5342,88 zł (redukcja z deklarowanego przez rząd od grudnia 2023 r. limitu około 10 000 zł), a więc dla osób otrzymujących niskie świadczenia emerytalne. Nie otrzymają jej osoby z dobrym poziomem dochodowości.

Jaka data śmierci męża albo żony daje prawo do renty wdowiej?

Zmiany w projekcie ustawy o rencie wdowiej rząd przeprowadził błyskawicznie. Między 23-25 lipca 2024 r. opublikowano informację o zmianach w projekcie obywatelskim. 26 lipca Sejm przekształcił komunikaty rządu w ustawę o rencie wdowiej (został jeszcze Senat). Wprowadzone zmiany do pierwotnych deklaracji dzielę na kontrowersyjne i niekontrowersyjne:

Kontrowersyjne:

1) Nowy warunek dla renty wdowiej. 55 lat i 60 lat. Nabycia prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego (przykłady na początku artykułu).

2)Obniżenie do około 5342,88 zł (z około 10 000 zł) limitu górnej kwoty renty wdowiej - eliminuje to trochę lepiej sytuowane osoby z grona beneficjentów tego świadczenia;

Tak to zostało zapisane w przepisach:

Źródło Druk nr 503-A

3. Pierwsze wypłaty renty wdowiej dopiero za okres od 1 lipca 2025 r.

4.Kwota świadczenia przez 1,5 roku (1 lipca 2025 r. - koniec 2026 r.) będzie wynosiła 15% (od podstawy).

5.Od 1 stycznia 2027 r. wdowy i wdowcy otrzymają pełną kwotę świadczenia. Ale obliczone będzie według wskaźnika 25% emerytury zmarłego albo renty przysługującej po nim (a nie 50% renty rodzinnej przysługującej po zmarłym).

Niekontrowersyjne są trzy nowe zasady:

1) Wdowia albo wdowiec muszą osiągnąć wiek emerytalny,

2) Wdowa albo wdowiec pozostawali do śmierci małżonka we wspólności majątkowej – wyklucza to prawo do renty wdowiej w przypadku rozwodu albo małżeństw z rozdzielnością majątkową.Jest to rozsądny warunek, gdyż uzasadnieniem dla renty wdowiej jest pozostawanie małżonków we wspólności majątkowej. Ten sam argument uzasadnia rozwód jako przesłankę wykluczająca rentę wdowią.

3) Wdowa (albo wdowiec) nie zawarła kolejnego małżeństwa.

Od kiedy renta wdowia? W 2024 r.? W 2025 r.?

Nowa ustawa ma wejść w życie od 1 stycznia 2025 r., ale nabycie prawa do korzystania z renty nastąpi od 1 lipca 2025 r. Rząd uzasadnia to tym, żeby m.in. ZUS (i szerzej organy emerytalno-rentowe) mogły przygotować się do rozpoznania w każdym przypadku występującego zbiegu uprawnień do dwóch świadczeń.

Propozycje rządowe napotkały opór w Sejmie, o czym informowaliśmy w tym artykule:

Ostatecznie bunt części posłów i tarcia w koalicji zostały przez obóz rządzący zażegnane.

Nie będzie wyrównania dla zaniżonej renty wdowiej. Czy powinno być? [Sonda]

Renta wdowia przez 1,5 roku (od 1 lipca 2025 r.) będzie wypłacana w zaniżonej wysokości. Rząd nie przewiduje wyrównania dla beneficjentów nowego świadczenia za okres 1 lipca 2025 r. - koniec 2026 r.