Amerykanie wypracowują ponad 20 proc. dochodu światowego

W przygotowanej dla PAP analizie eksperci Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu (PAIH) zwrócili uwagę, że w 2021 r. PKB nominalny Stanów Zjednoczonych szacowany był na 23 bln dol., tworząc największą gospodarkę świata. "Stanowiąc mniej niż 5 proc. światowej populacji, Amerykanie wypracowują ponad 20 proc. dochodu światowego" - zaznaczyli analitycy. Dodali, że USA odpowiadają za 11 proc. globalnego handlu i 35 proc. światowej kapitalizacji giełdowej.

Zdaniem PAIH, ze względu na rozmiar i międzynarodowe powiązania, rozwój sytuacji w gospodarce amerykańskiej wywiera znaczący wpływ na całą gospodarkę światową. Wpływ ten jest widoczny praktycznie na każdym rynku, odpowiadając za ok. 1/10 globalnych przepływów handlowych, 1/5 globalnych bezpośrednich inwestycji zagranicznych, blisko 1/5 przekazów pieniężnych i 1/5 światowego zapotrzebowania na energię.

"Ponieważ dolar amerykański jest najczęściej używaną walutą w światowych transakcjach handlowych i finansowych, zmiany w polityce pieniężnej USA i nastroje inwestorów odgrywają główną rolę w kształtowaniu globalnych warunków finansowych" - zaznaczyli analitycy.

Dodali, że gospodarka światowa wywiera też wpływ na same Stany Zjednoczone. "Podmioty zależne amerykańskich spółek o międzynarodowym zasięgu oraz oddziały zagranicznych firm działające na terenie USA mają znaczny udział w produkcji, zatrudnieniu, handlu transgranicznym i przepływach finansowych" - podkreślono. 1/6 zakupów towarów konsumpcyjnych przez amerykańskich konsumentów to towary importowane. Jeszcze większym udział notuje się w sektorze motoryzacyjnym i elektroniki użytkowej.

Z danych PAIH wynika, że towary przemysłowe stanowią ponad 3/4 importu towarów do USA. Najbardziej znaczącymi kategoriami są pojazdy silnikowe, maszyny do przetwarzania danych oraz leki. Ponad 2/3 importu produktów amerykańskich pochodzi z Chin (24 proc. importu), Unii Europejskiej (20 proc. importu), Meksyku i Kanady (łącznie 24 proc. importu).

Analitycy zwrócili uwagę, że Stany Zjednoczone są największym krajem eksportowym dla 1/5 krajów świata. "Jest to główny rynek eksportowy dla ponad połowy krajów rozwijających się z regionu Ameryki Łacińskiej i Azji Południowej i Wschodniej oraz Pacyfiku" - wskazano w analizie.

USA są 9. największym partnerem handlowym Polski. Biorąc jednak pod uwagę wyłącznie kraje spoza UE, USA plasuje się na 3. miejscu - po Wielkiej Brytanii i Rosji. Skala eksportu z Polski do USA systematycznie rośnie. Wartość eksportu w 2019 r. sięgnęła 29 mld zł, w 2020 roku 29,8 mld zł, a 2021 r. 34,8 mld zł.

Według PAIH, Stany Zjednoczone pozostają największym na świecie odbiorcą bezpośrednich inwestycji zagranicznych; Unia Europejska (UE), Japonia, Kanada i Szwajcaria mają łącznie ok. 90 proc. aktywów BIZ w USA, a UE i Kanada są największymi odbiorcami BIZ z USA.

Udział Stanów Zjednoczonych w światowej produkcji i handlu utrzymywał się na stabilnym poziomie od lat 80. XX w., podczas gdy udział innych głównych gospodarek rozwiniętych stopniowo malał. "Rok 2021 zamknął się pozytywnie dla amerykańskiej gospodarki, a PKB wzrósł w czwartym kwartale o 6,9 proc." - zauważyli.

Pozytywny poziom wyników ekonomicznych - zdaniem ekspertów - jest po części wynikiem "ogromnej reakcji i pomocy rządu". Odnosi się to zwłaszcza do uchwalonych przez Kongres w latach 2020-2021: the Coronavirus Aid, Relief, and Economic Security Act (CARES Act), the Consolidated Appropriations Act, the American Rescue Plan Act.

"Stopa bezrobocia na koniec 2021 r. wyniosła zaledwie 3,9 proc., w porównaniu z 6,4 proc. na początku roku" - wskazano. Rezerwa Federalna szacuje, iż stopa bezrobocia osiągnie w tym roku 3,5 proc. i utrzyma się na tym pułapie do 2024 r. Szacunkowy wzrost PKB wyniesie 4 proc. w 2022 r., następnie spadnie do 2,2 proc. w 2023 r. i spowolni do 2 proc. w 2024 r.

Analitycy PAIH zwrócili uwagę, że Stany Zjednoczone są domem dla najbardziej innowacyjnych i wydajnych firm na świecie, tworząc zróżnicowane i konkurencyjne sektory przemysłu. "Amerykański sektor lotniczy jest największy na świecie i szczyci się wykwalifikowaną i znakomicie wykształconą siłą roboczą, rozbudowanymi systemami dystrybucji, różnorodną ofertą usług oraz silnym wsparciem władz federalnych i stanowych" - stwierdzono w analizie PAIH. Sektor ten zatrudnia bezpośrednio ponad 500 tys. pracowników na stanowiskach naukowych i technicznych, wspiera ponad 700 tys. stanowisk w powiązanych obszarach gospodarki.

Dodano, że przemysł rolniczy w Stanach to główny konkurent na rynku globalnym, ze względu na liczną siłę roboczą, wielkość rynku i rozbudowaną infrastrukturę. "Główne obszary amerykańskiego rolnictwa obejmują podsektory takie jak chemia rolnicza, produkcja roślinna, akwakultura, leśnictwo i pozyskiwanie drewna oraz hodowla zwierząt" - zaznaczono.

PAIH zwróciła uwagę, że Stany Zjednoczone mają jeden z największych rynków motoryzacyjnych na świecie. W 2018 r. sprzedaż lekkich pojazdów silnikowych osiągnęła 17,2 mln sztuk. Stany są drugim co do wielkości rynkiem sprzedaży i producentem pojazdów na świecie. "Przemysł motoryzacyjny plasuje się w czołówce krajowej i globalnej innowacji" - zauważono. Zwrócono uwagę, że nowe inicjatywy badawczo-rozwojowe przekształcają branżę, by lepiej odpowiadać realiom XXI w. Według Auto Alliance, ze 105 mld dol. wydanych na badania i rozwój na całym świecie, prawie jedna piąta (18 mld dol.) jest wydawana w USA.

Do ścisłej czołówki światowej zalicza się również amerykańska branża oprogramowania i usług informatycznych (IT). Ponad 40 proc. globalnego rynku IT o wartości 5 bln dol. ulokowane jest w Ameryce Północnej, głównie w Stanach Zjednoczonych. Branża odpowiada za 1,8 bln dol. wartości dodanej do PKB USA (ponad 10 proc. gospodarki narodowej) i 11,8 mln miejsc pracy.

Według CompTIA, w Stanach Zjednoczonych działa ponad 525 tys. firm zajmujących się oprogramowaniem i usługami IT (w samym 2018 r. powstało około 40 500 startupów technologicznych). "Liczba ta obejmuje wydawców oprogramowania, dostawców niestandardowych usług programowania, firmy projektujące systemy komputerowe oraz firmy zarządzające obiektami" - wskazała PAIH. Branża czerpie z wysoko wykształconej i wykwalifikowanej siły roboczej w USA, liczącej prawie dwa mln osób. "Liczba ta stale rosła w ciągu ostatniej dekady" - wynika z analizy.

Do największych na świecie należą też amerykańskie rynki finansowe. "W 2018 r. finanse i ubezpieczenia stanowiły 7,4 proc. (1,5 bln dol.) amerykańskiego PKB. Palma pierwszeństwa w tym dużym, szybko rozwijającym się sektorze przekłada się na znaczną aktywność gospodarczą oraz bezpośrednie i pośrednie tworzenie miejsc pracy w kraju" - stwierdzili analitycy.

Dodano, że USA są światowym liderem w produkcji, dostawach i konsumpcji energii. Amerykańskie spółki energetyczne pozyskują ropę, gaz ziemny, węgiel, paliwa odnawialne. Wytwarzają też energię elektryczną z czystych źródeł energii, w tym energii wiatrowej, słonecznej, wodnej, geotermalnej i jądrowej. Spółki te również przesyłają, dystrybuują i przechowują energię za pośrednictwem złożonych sieci infrastrukturalnych. Według Międzynarodowej Agencji Energetycznej całkowite inwestycje w amerykański sektor energetyczny wyceniono w 2018 r. na 350 mld dol. (drugi co do wielkości na świecie). W tym samym roku całkowite bezpośrednie inwestycje zagraniczne osiągnęły 172,8 mld dol.

Ponadto, Stany Zjednoczone są największym rynkiem biofarmaceutyków, stanowiącym ok. 1/3 rynku światowego. Są przy tym światowym liderem w dziedzinie badań i rozwoju biofarmaceutyków. Według the Pharmaceutical Research and Manufacturers Association (PhRMA), firmy amerykańskie prowadzą ponad połowę światowych prac badawczo-rozwojowych w dziedzinie farmaceutyków (75 mld dol.) i posiadają prawa własności intelektualnej do większości nowych leków.

"Ogólny wpływ ekonomiczny przemysłu biofarmaceutycznego na gospodarkę USA jest znaczny. Produkcja przemysłowa wygenerowała ponad 1,3 bln dol., co stanowi 4 proc. całkowitej produkcji USA w samym 2015 r." - wyliczono. Analitycy zwrócili uwagę, że całkowity wpływ ekonomiczny obejmuje 558 mld dol. przychodów od firm biofarmaceutycznych i 659 mld dol. od dostawców i wydatków pracowników. "W branży pracuje ponad 800 tys. osób, reprezentując różne zawody, w tym badania naukowe, wsparcie techniczne i produkcję" - wskazano. Dodano, że branża ta bezpośrednio i pośrednio obsługuje ponad 4,7 mln miejsc pracy w całych Stanach Zjednoczonych.

PAIH zwróciła też uwagę na istotne znaczenie amerykańskiej gospodarki w dziedzinie obronności. Departament Obrony Stanów Zjednoczonych dysponuje największym na świecie budżetem na siły zbrojne, sięgającym 740 mld dol. Wydatki na amerykańskie wojsko są większe od kolejnych budżetów obronnych - Chin, Indii, Rosji, Wielkiej Brytanii, Arabii Saudyjskiej, Niemiec, Francji i Japonii razem wziętych.

W piątek i sobotę prezydent Stanów Zjednoczonych Joe Biden będzie przebywał w Polsce, gdzie m.in. ma się spotkać z prezydentem Andrzejem Dudą oraz ze stacjonującymi w Polsce amerykańskimi żołnierzami. Wizyta Bidena będzie 14. wizytą urzędującego prezydenta USA w naszym kraju.