Piractwo cyfrowe w całej UE utrzymuje się na wysokim poziomie, ale w 2023 r. nie zwiększyło się i wyniosło 10 dostępów miesięcznie do nielegalnych treści na użytkownika internetu, wynika z raportu Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO). Zgodnie z badaniem, użytkownicy internetu wchodzą na strony z nielegalnymi treściami na poziomie niższym niż średnia unijna w Austrii (8,9), Hiszpanii (8,5), Polsce (8,3), Rumunii (7,9), Niemczech (7,7) i we Włoszech (7,3).
Co jest powodem piractwa?
Badanie EUIPO "Naruszenia praw autorskich w internecie na terenie Unii Europejskiej: Filmy, muzyka, publikacje, oprogramowanie i telewizja w latach 2017-2023" wykazało, że połowę przypadków wejść europejskich internautów na strony pirackie stanowią treści telewizyjne (5 razy w miesiącu).
"Krajobraz cyfrowy stale się zmienia, podobnie jak wzorce naruszeń praw autorskich w internecie. Nasze najnowsze badanie rzuca światło na złożoność konsumpcji treści cyfrowych i czynniki wpływające na piractwo. Należy koniecznie rozwiązać problemy leżące u podstaw takiego zachowania, którymi często są: brak możliwości korzystania z przystępnych cenowo legalnych treści i niewystarczająca świadomość społeczna na temat skutków piractwa" - powiedział dyrektor wykonawczy EUIPO João Negrão, cytowany w komunikacie.
Co najczęściej piracą Europejczycy?
Transmisja strumieniowa jest najczęstszą metodą dostępu do treści pirackich. Zaobserwowano alarmującą tendencję w zakresie nielegalnego streamingu - w 2023 r. odnotowano 10-proc. wzrost liczby odwiedzin stron pirackiej telewizji IPTV. W badaniu oszacowano, że nawet 1 proc. użytkowników internetu w UE mógł dokonać subskrypcji na nielegalnych stronach IPTV w ciągu zaledwie dwóch lat, nie licząc istniejących użytkowników, którzy takiej subskrypcji dokonali przed 2022 r.
Badanie EUIPO wykazało również, że użytkownicy internetu chętniej wybierają dostęp do pirackiej muzyki i publikacji za pośrednictwem urządzeń mobilnych, jednak jeśli chodzi o oglądanie nielegalnych treści telewizyjnych, użytkownicy wolą raczej korzystać ze swoich komputerów stacjonarnych.
Główne czynniki odpowiadające za piractwo
Stwierdzono, że czynnikami ekonomicznymi i społecznymi odpowiadającymi za piractwo są między innymi nierówności dochodowe, bezrobocie młodzieży i odsetek młodych osób w społeczeństwie. Badanie wskazuje, że wyższy poziom nierówności dochodowych i większy odsetek młodych osób w społeczeństwie korelują z wyższym poziomem piractwa. Z kolei wyższy PKB na mieszkańca i większa znajomość źródeł legalnych treści wiążą się z niższymi wskaźnikami piractwa, podano również.
"Piractwo filmowe odnotowało spadek do 0,71 dostępu na użytkownika, głównie poprzez streaming, co stanowi 74 proc. takiej aktywności. Wyższy PKB na mieszkańca zmniejsza piractwo filmowe, natomiast odsetek młodszych osób i wyższe bezrobocie młodzieży przyczyniają się do jego wzrostu. Wyniki wskazują, że większa świadomość na temat legalnych serwisów i zwiększenie liczby kanałów telewizyjnych przyczynia się do obniżenia wskaźników piractwa" - czytamy dalej.
Lekko rośnie piractwo muzyczne
Piractwo muzyczne nieznacznie wzrosło do 0,64 dostępu na użytkownika, a główną metodą jest ripowanie, czyli pobieranie treści strumieniowych. Czynniki, takie jak nierówność, demografia młodych osób i nastawienie do piractwa są związane z wyższym poziomem piractwa muzycznego.
Piractwo w zakresie publikacji utrzymywało się na stałym poziomie 2,7 dostępów na użytkownika, gdzie główną metodą było pobieranie treści, a gatunkiem najczęściej podlegającym piractwu była Manga, głównie na urządzeniach mobilnych. Piractwo oprogramowania wzrosło o 6% (0,88 dostępu na użytkownika/miesiąc), przy czym najważniejszą kategorią były gry mobilne, podano także.
W przypadku wydarzeń sportowych na żywo, piractwo wzrosło w latach 2021–2023 i osiągnęło w ubiegłym roku poziom 0,56 dostępu na użytkownika, co ilustruje złożony związek z PKB na mieszkańca. Nierówności społeczne i postawy wobec piractwa to powtarzające się czynniki mające wpływ na piractwo we wszystkich rodzajach treści.
Dwa zalecenia KE
"W całej UE państwa i zainteresowane strony zwalczają piractwo związane z wydarzeniami na żywo, opierając się na przepisach i technologii blokowania nielegalnych usług online. Komisja Europejska przyjęła dwa zalecenia: jedno dotyczące zwalczania piractwa internetowego w odniesieniu do wydarzeń sportowych i innych wydarzeń na żywo, w którym ustanowiono sieć wyspecjalizowanych krajowych organów administracyjnych, a drugie dotyczące zwalczania podrabiania poprzez skuteczniejsze egzekwowanie przepisów i szerzenie wiedzy, do czego EUIPO przyczynia się poprzez działania w zakresie rozpowszechniania, wdrażania i monitorowania" - zakończono.
Badanie "Naruszenia praw autorskich w internecie na terenie Unii Europejskiej: Filmy, muzyka, publikacje, oprogramowanie i telewizja w latach 2017-2023" mierzy piractwo poprzez śledzenie liczby miesięcznych dostępów do stron internetowych oferujących nielegalne treści na internautę w wieku 15-74 lat.