Protest nauczycieli 2025. „Solidarność” oflaguje szkoły i przedszkola w sprawie wynagrodzeń i godzin ponadwymiarowych

Protest nauczycieli. Szkoły i przedszkola oflagowane

Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” rozpoczęła protest w formie oflagowania szkół, przedszkoli i placówek oświatowych. Na budynkach pojawiły się flagi związkowe, a akcja potrwa od 12 listopada do 20 grudnia 2025 roku. Decyzją Rady KSOiW protest może zostać przedłużony.

W uchwale przyjętej przez oświatową „Solidarność” związkowcy domagają się systemowego wzrostu wynagrodzeń nauczycieli i pracowników oświaty, powiązania pensji z przeciętnym wynagrodzeniem w sektorze przedsiębiorstw oraz zakończenia pozorowanego dialogu społecznego. Wskazują również na konieczność naprawienia negatywnych skutków zmian w ustawie Karta Nauczyciela.

„To pierwszy krok. Po nim nastąpią kolejne”

Przewodniczący KSOiW NSZZ „Solidarność” Waldemar Jakubowski podkreśla, że sprawa wynagrodzeń za godziny ponadwymiarowe była „kroplą, która przelała czarę goryczy”.

– Oflagowanie szkół i przedszkoli to pierwszy krok, po nim nastąpią kolejne – zapowiada Jakubowski.

Związek ma informować o dalszych formach protestu i ich terminach na bieżąco.

Nowelizacja Karty Nauczyciela i problem z godzinami ponadwymiarowymi

Godziny ponadwymiarowe to zajęcia przydzielane nauczycielowi ponad obowiązkowe pensum, ale w ramach 40-godzinnego tygodnia pracy. Od początku roku szkolnego 2025/2026 obowiązuje nowelizacja Karty Nauczyciela, która szczegółowo reguluje zasady naliczania wynagrodzeń za te godziny oraz za zastępstwa doraźne.

Nowe przepisy określają, kiedy nauczyciel zachowuje lub traci prawo do wynagrodzenia za przydzielone, ale niezrealizowane godziny. W praktyce oznacza to, że jeśli nauczyciel jest gotów do pracy, ale jego klasa przebywa np. na wycieczce, nie otrzymuje wynagrodzenia.

Związek Nauczycielstwa Polskiego przekazał, że w wielu szkołach nauczyciele solidarnie rezygnują z organizowania wycieczek i wyjść z uczniami w ramach protestu przeciwko takim zasadom rozliczania.

Stanowisko Ministerstwa Edukacji: dwa wyjątki

W połowie października resort edukacji wyjaśnił, że wynagrodzenie przysługuje zasadniczo za pracę wykonaną, czyli zrealizowane zajęcia. Przewidziano jednak dwa wyjątki, gdy nauczyciel zachowuje prawo do wynagrodzenia mimo niezrealizowania godzin:

Pierwszy – gdy nauczyciel na polecenie dyrektora realizuje inne obowiązki, np. opiekę nad uczniami podczas wyjść i wycieczek.

Drugi – gdy zajęcia indywidualne nie odbyły się z przyczyn niezależnych od nauczyciela, np. z powodu choroby dziecka.

Donald Tusk zapowiada zmiany w Karcie Nauczyciela

Pod koniec października premier Donald Tusk zapowiedział złożenie projektu nowelizacji Karty Nauczyciela. Zgodnie z nim nauczyciele gotowi do pracy, ale nieprowadzący zajęć z przyczyn od nich niezależnych, mieliby prawo do wynagrodzenia bez konieczności określania szczegółowych przypadków.

Projekt posłów Koalicji Obywatelskiej trafił do Sejmu 4 listopada. Zakłada on, że nauczyciel może w takim czasie realizować inne zajęcia wynikające ze statutu szkoły.

„Solidarność” krytykuje projekt: zapisy tylko pozornie chronią nauczycieli

KSOiW NSZZ „Solidarność” ocenia projekt negatywnie. W opinii związku zapisy pozornie zachowują zasadę wypłaty wynagrodzenia za gotowość do pracy, gdyż przepis umożliwia dyrektorowi przydzielanie innych zajęć.

– Tak sformułowany przepis zmienia charakter prawa do wynagrodzenia z bezwarunkowego na warunkowe – podkreśla oświatowa „Solidarność”.

Związek postuluje, by w Karcie Nauczyciela znalazł się jednoznaczny zapis, że nauczyciel zachowuje prawo do wynagrodzenia, jeśli był gotów do pracy, ale nie mógł jej wykonać z przyczyn od niego niezależnych. To – jak zaznacza – implementacja zasad z Kodeksu pracy.

Bez wyrównania za cztery miesiące. Związkowcy niezadowoleni

„Solidarność” zwraca uwagę, że proponowana nowelizacja ma obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku, co oznacza brak wyrównania dla nauczycieli za okres od września do grudnia 2025. Związkowcy krytykują też brak uregulowań dotyczących udziału nauczycieli w szkoleniach i innych obowiązkach służbowych.

Apel „Solidarności”: wstrzymać wycieczki i wyjścia szkolne

Oświatowa „Solidarność” wezwała nauczycieli i pracowników oświaty do powstrzymania się od organizowania i uczestniczenia w wycieczkach szkolnych, wyjściach do instytucji kultury czy zawodach sportowych.

„Obecna sytuacja, w której nauczyciele wykonują obowiązki służbowe poza godzinami pracy, w weekendy, a często także w porze nocnej, bez należnego wynagrodzenia lub z niejasnym sposobem jego naliczania, jest niedopuszczalna i godzi w wolność wykonywania naszego zawodu” – czytamy w apelu.

Sąd Najwyższy: nadgodziny nauczycieli to praca ponad normę czasu pracy

Pod koniec lutego Sąd Najwyższy orzekł, że praca wykonywana przez nauczycieli ponad normę czasu określoną w Karcie Nauczyciela stanowi pracę w godzinach nadliczbowych w rozumieniu Kodeksu pracy.

Zgodnie z ustawą czas pracy nauczyciela w pełnym wymiarze nie może przekraczać 40 godzin tygodniowo i obejmuje nie tylko zajęcia dydaktyczne, ale także opiekuńcze, wychowawcze oraz przygotowanie do lekcji i doskonalenie zawodowe. Przekroczenie tego wymiaru stanowi pracę nadliczbową, za którą – jak przypomina SN – należy się wynagrodzenie.