Główny Urząd Statystyczny co dwa lata podaje dokładniejsze dane na temat wynagrodzeń Polaków. Eksperci portalu RynekPierwotny.pl już od dawna wykorzystują te informacje do przeprowadzania ciekawych analiz. Dzięki najnowszym danym GUS na temat mediany wynagrodzeń w 2020 r. i różnic płacowych, można sprawdzić jak względem 2016 r. oraz 2018 r. zmieniła się ogólnopolska dostępność mieszkań. Najnowsze wyniki trudno uznać za szczególnie optymistyczne, choć i tak prezentują się one lepiej niż może sądzić wiele osób.
Do niedawna płace nadążały za cenami mieszkań
Dane GUS o strukturze wynagrodzeń zawsze są oczekiwane, gdyż wspomniana instytucja jedynie co dwa lata podaje poziom płacowej mediany (dla pracowników firm zatrudniających min. 10 osób). W październiku 2020 roku, taka medianowa płaca netto wyniosła około 3386 zł. To oznacza, że połowa badanej grupy pracowników zarabiała mniej niż 3400 zł „na rękę”. Jeżeli zestawimy dane o medianowym wynagrodzeniu ze średnimi transakcyjnymi cenami lokali, to zmiany dotyczące ostatnich lat będą wyglądały następująco:
- 2016 r. - średnia cena 1 mkw. mieszkania w Polsce - 4635 zł, medianowe wynagrodzenie netto w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 10 osób (dane z października) - 2513 zł;
- 2018 r. - 4926 zł za 1 mkw./2948 zł;
- 2020 r. - 5689 zł za 1 mkw./3386 zł.
Na podstawie powyższych informacji można obliczyć, że medianowe wynagrodzenie netto wystarczało do zakupu następującego metrażu:
- 2016 r. - 0,54 mkw.;
- 2018 r. - 0,60 mkw.;
- 2020 r. - 0,60 mkw.
Warto również wyliczyć średni czas pracy na mieszkanie przy założeniu, że pracownik otrzymuje medianowe wynagrodzenie i co miesiąc oszczędza 20% dochodu netto, a depozyt ma średnie oprocentowanie (po odjęciu podatku) wynoszące 1,00 punkt procentowy powyżej inflacji. Po przyjęciu takich założeń, przeciętny czas pracy na polski lokal o powierzchni 50 mkw. wynosił:
- 2016 r. - 33,5 roku;
- 2018 r. - 30,7 roku;
- 2020 r. - 30,8 roku.
Brak znaczącego pogorszenia wyników z 2020 r. (względem 2018 r.) może nieco zaskakiwać. Trzeba jednak pamiętać, że w 2020 r. relacja cen mieszkań i poziomu wynagrodzeń wyglądała lepiej niż obecnie.
Najdłuższy czas pracy na „M” wynosi nawet 40 lat
Na dane GUS dotyczące mediany płac w tzw. wielkich grupach zawodów, niestety musimy jeszcze poczekać. Dlatego eksperci RynekPierwotny.pl wykorzystali informacje o przeciętnym (średnim) poziomie wynagrodzeń różnych grup pracowników z października 2020 r. Zaprezentowany w poniższej tabeli średni czas pracy na lokal zakłada stopę oszczędzania 20% i oprocentowanie konta oszczędnościowego wynoszące po opodatkowaniu 1,00 punkt procentowy ponad inflację. Obecnie takie założenie dotyczące rachunku, gdzie co miesiąc trafiają oszczędności, niestety może wydawać się optymistyczne. Należy jednak pamiętać, że bierzemy pod uwagę horyzont oszczędzania wynoszący 15 lat - 40 lat.
Poniższa tabela wskazuje, że właśnie przez 15 lat - 40 lat przeciętni pracownicy z różnych grup musieliby oszczędzać na modelowe lokum o powierzchni 50 mkw. Wyniki z października 2020 r. dotyczące czasu pracy i oszczędzania na typowy lokal wynoszą od 14,8 roku (przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy) do 39,2 roku (pracownicy wykonujący prace proste). Generalnie rzecz biorąc, wyniki z jesieni 2020 r. okazały się lepsze niż cztery lata wcześniej. Dwuletnia zmiana (październik 2018 r. - październik 2020 r.) jest natomiast niejednoznaczna po uwzględnieniu wszystkich grup zawodowych. Trudno jednak mówić o poprawie sytuacji w ostatnim czasie. Można żałować, że GUS co roku nie podaje dokładnych danych o wynagrodzeniach. Statystyki z października 2021 r. byłyby bowiem ciekawe.
Autor: Andrzej Prajsnar, ekspert portalu RynekPierwotny.pl
