Daj dziecku mieszkanie i nie daj się złapać na ten haczyk. Wiesz co trzeba zrobić, żeby nie płacić podatku?

Darowizna dla dziecka, to darowizna w ramach I grupy podatkowej

Istnieje powszechne przekonanie, że darowizny, których dokonujemy pomiędzy członkami najbliższej rodziny nie podlegają opodatkowaniu. Jednak sprawa nie jest taka prosta. Trzeba pamiętać o tym, że dla ustawodawcy najbliższa rodzina to niekoniecznie to grono osób, które my do niej zaliczamy. Za każdym razem gdy zamierzamy dokonać przesunięć majątkowych warto więc upewnić się, że nasze działania nie pociągną za sobą konieczności zapłaty podatku.

Czy to prawda, że najbliższa rodzina nie musi płacić podatku od otrzymanej darowizny? Tak, ale tylko częściowo. Ustalając zasady opodatkowania podatkiem od darowizn ustawodawca stworzył pojęcie grup podatkowych. Do pierwszej z nich zaliczył: małżonka, zstępnych (np. syna, córkę, wnuki, prawnuki), wstępnych (np. matkę, ojca, dziadków), rodzeństwo, ojczyma, macochę, pasierba, zięcia, synową, teściów. Do drugiej zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków i małżonków innych zstępnych. Trzecia grupa to po prostu inni nabywcy. Z określonymi w przepisach grupami podatkowymi są powiązane kwoty wolne od podatku. I tak, kwota wolna to:
- 36.120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
- 27.090 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
- 5733 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Zerowa grupa podatkowa jest korzystna, ale ma haczyk

W przypadku dziecka, które rodzice chcieliby wspomóc na starcie w dorosłość i podarować mu mieszkanie, kwota wolna w wysokości 36.120 złotych przyporządkowana do I grupy podatkowej, to oczywiście zdecydowanie za mało by uniknąć zapłacenia podatku od darowizny. Należy jednak zwrócić uwagę na to, że ustawodawca wprowadził też szczególne regulacje nazywane często zerową grupą podatkową, zgodnie z którymi dopełnienie określonych formalności sprawia, że niezależnie od wartości darowizny, podatku nie trzeba płacić, jeśli darowizna zostanie dokonana na rzecz małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwa, ojczyma i macochy. Aby nie zapłacić podatku od darowizny, osoby te powinny:

• zgłosić nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, oraz
• w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę 36.120 zł – udokumentować ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Dopilnuj tego i nie płać podatku

Oznacza to, że jeśli rodzice zechcą podarować dziecku na dobry start mieszkanie o wartości 500.000 złotych i nabycie jego własności zostanie zgłoszone właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, to podatku nie trzeba będzie płacić. Na czym w tej sytuacji polega haczyk? Problemy mogą się pojawić, jeśli dziecko posiada współmałżonka, a darowizna zostanie przekazana do ich majątku wspólnego. Zięć i synowa nie znaleźli się w zerowej grupie podatkowej, co oznacza, że z tytułu dokonanej na ich rzecz darowizny trzeba będzie zapłacić podatek. W takich przypadkach organy podatkowe nakazują opodatkowanie połowy wartości darowizny (patrz np. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 marca 2018 r., nr 0111-KDIB4.4015.7.2018.1.AD). Warto więc w takich sytuacjach dobrze rozważyć, jak korzystnie określić krąg obdarowanych i co jest priorytetem dla wszystkich stron umowy, a następnie dopilnować by z jej zapisów jasno wynikało, na czyją rzecz dokonano darowizny.