Pierwsza w historii ustawowo wolna od pracy Wigilia Świąt Bożego Narodzenia

W tym roku po raz pierwszy 24 grudnia będzie ustawowo dniem wolnym od pracy, także dla pracowników placówek handlowych, dla których Wigilia była dotąd dniem roboczym do godziny 14.

PIP: będziemy sprawdzać

Główny inspektor pracy Marcin Stanecki zapowiedział, że PIP będzie reagował na skargi związane z łamaniem przepisów.

- Na pewno będziemy sprawdzali, czy Wigilia była dniem wolnym od pracy oraz czy prawidłowo były stosowane wyjątki od tej zasady. Trzeba pamiętać, że praca w niedzielę i święta jest dozwolona w określonych sytuacjach - zaznaczył Stanecki.

Zasada i wyjątki

Zgodnie z Kodeksem pracy, w niedziele i święta, w tym w Wigilię, można pracować m.in. w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, przy pracy zmianowej, przy niezbędnych remontach, w transporcie, w komunikacji oraz w zakładach świadczących usługi dla ludności np. w szpitalach.

Z kolei w ustawie ograniczającej handel w niedziele i święta przewidziano katalog 32 wyłączeń. Zakaz nie obejmuje m.in. działalności pocztowej, jeśli przychody z tej działalności stanowią co najmniej 40 proc. przychodów ze sprzedaży danej placówki. Ponadto nie obowiązuje w cukierniach, lodziarniach, na stacjach paliw płynnych, w kwiaciarniach, w sklepach z prasą ani w kawiarniach.

Zakaz nie dotyczy też samego przedsiębiorcy. Jak wyjaśnia PIP, może on stanąć za ladą sklepu 24 grudnia, a co więcej – może skorzystać z nieodpłatnej pomocy najbliższych – małżonka, dzieci czy rodziców. Warunkiem jest jednak, że na co dzień nie zatrudnia tych osób na etat czy umowę cywilnoprawną.
- Jeżeli ktoś prowadzi działalność gospodarczą, to może otworzyć swój punkt handlowy, może wykonywać w nim pracę i my jako inspektorzy nie mamy możliwości tego zakwestionowania - podkreślił główny inspektor pracy.

Wolne także dla inspektorów pracy

Główny Inspektor Pracy zaznaczył, że Wigilia nie będzie jednak dniem pracy dla inspektorów. - Nie będziemy przeprowadzać kontroli w Wigilię i sprawdzać, czy wszystko jest pozamykane czy nie. Natomiast można zgłaszać do nas skargi, na każdy sygnał będziemy reagować. Nawet jeżeli rozpatrzymy skargę po świętach, to i tak jesteśmy w stanie ustalić, czy ktoś pracował w Wigilię czy nie - powiedział Stanecki.

Kary za pracę w niedziele i święta

Za nielegalne zobowiązanie do pracy w Wigilię grozi grzywna do 30 tys. zł. Kara może być wyższa, gdy złamanie prawa dotyczy handlu – grzywna może wtedy sięgać do 100 tys. zł.

Za złamanie zakazu handlu w niedziele grozi od 1 tys. zł do 100 tys. zł kary, a przy uporczywym naruszaniu przepisów – kara ograniczenia wolności.

Z kolei osobom, dla których 24 grudnia będzie dniem roboczym, pracodawca będzie musiał oddać inny dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego (najczęściej do 31 grudnia).

Karolina Kropiwiec (PAP)
kkr/ agz/ amac/