Praca nauczyciela a praca zdalna
Choć po pandemii Covid-19 praca zdalna weszła na stałe do rzeczywistości pracodawców i pracowników w niewyobrażalnie szerokim wcześniej zakresie, to jednak nadal istnieją profesje, w których możliwość jej wykorzystania jest mocno ograniczona. Jedną z nich jest praca nauczycieli. Jednak choć zazwyczaj nie mogą oni prowadzić lekcji zdalnie, to obciąża ich również szereg innych obowiązków, w przypadku których praca zdalna wydaje się być nie tylko możliwa, ale i dopuszczalna. To właśnie w tego rodzaju sprawie jeden z posłów skierował do Ministerstwa Edukacji Narodowej interpelację, w której zapytał, czy nauczyciele mogą w tej formie uczestniczyć w zebraniach rady pedagogicznej.
Jak wynika z art. 69 ust. 5 ustawy – Prawo oświatowe, zebrania rady są organizowane przed rozpoczęciem roku szkolnego, w każdym okresie (semestrze) w związku z klasyfikowaniem i promowaniem uczniów, po zakończeniu rocznych zajęć dydaktyczno-wychowawczych oraz w miarę bieżących potrzeb, a także na wniosek uprawnionych podmiotów. Uczestniczenie w zebraniu rady należy do obowiązków nauczycieli, jednak wywiązanie się z niego bywa kłopotliwe, szczególnie dla tych pedagogów, którzy na co dzień łączą pracę w kilku placówkach. To dlatego zdaniem posła, a przede wszystkim zdaniem nauczycieli, bardzo korzystnym rozwiązaniem byłoby w tej sytuacji wprowadzenie przepisów umożliwiających organizowanie posiedzeń rad pedagogicznych z użyciem elektronicznych środków komunikacji. Do MEN skierowano więc następujące pytania:
- Czy ministerstwo dysponuje danymi pozwalającymi ocenić funkcjonalność zdalnych rad pedagogicznych z czasów pandemii? Czy z tamtego okresu wynikają wnioski wskazujące na problemy ze stosowaniem takiego rozwiązania?
- Czy ministerstwo rozważa wprowadzenie przepisów umożliwiających zdalne uczestnictwo w zebraniach rad pedagogicznych? Jeśli tak – kiedy i w jakiej formie może to nastąpić? Jeśli nie – dlaczego?
- Jakie inne działania ministerstwo podejmuje, by ułatwić funkcjonowanie szkół od strony administracyjnej?
Działalność rady pedagogicznej a środki komunikacji elektronicznej
Odpowiedzi na zadań pytania udzielono w dniu 1 kwietnia 2025 roku. Wskazano w niej m.in., że to sama rada pedagogiczna ustala regulamin swojej działalności. W ślad za zmieniającymi się warunkami i możliwościami wynikającymi z rozwoju cywilizacyjnego należy uznać, że w granicach tak opisanego upoważnienia ustawowego znajduje się również co do zasady prawo do określania sposobu współdziałania w warunkach komunikacji elektronicznej – wskazano w odpowiedzi. Jednak punktem odniesienia dla ewentualnego przyjęcia takich rozwiązań organizacyjnych zawsze musi być analiza kompetencji i uprawnień konkretnej szkoły, rady pedagogicznej i zakresu spraw, jakie będą na danym posiedzeniu rozpatrywane. Kluczowe jest również ustalenie, jakimi możliwościami technicznymi dysponuje rada. Co do zasady jednak, w analizowanej sprawie wątpliwości dotyczą więc nie tego, czy rada pedagogiczna posiada zdolność i uprawnienie do ustanowienia pracy zdalnej jako formy współdziałania, ale czy dysponuje warunkami technicznymi pozwalającymi na bezpieczne komunikowanie się za pośrednictwem powszechnie dostępnych środków komunikacji elektronicznej, zapewniając bezpieczeństwo tej komunikacji i danych. Jeśli tak jest, to fakt ten implikuje zdolność normatywną rady pedagogicznej do podjęcia decyzji w regulaminie działalności o prowadzeniu posiedzeń w formie zdalnej. Jeżeli jednak takich możliwości nie ma lub są wątpliwości co do ich istnienia, możliwe jest wyodrębnienie obszarów aktywności rady pedagogicznej i przypadków, które mogą być podejmowane na posiedzeniu zdalnym bez konieczności zapewniania warunków szczególnych.