To prawdziwy przełom, mający na celu znaczne zmniejszenie obciążeń finansowych pracodawców i uproszczenie procedur. Zmiana ta ma potencjał, by odmienić dotychczasową praktykę, w której to firmy przez pierwsze 33 dni choroby pracownika ponosiły koszty wynagrodzenia chorobowego. Czy rewolucja w L4 faktycznie ulży przedsiębiorcom i wpłynie na kondycję rynku pracy?
Zmiany w zasiłku chorobowym. Co dokładnie się zmieni?
Obecnie obowiązujący system przewiduje, że w przypadku niezdolności do pracy z powodu choroby, pracownik przez pierwsze 33 dni zwolnienia lekarskiego (lub 14 dni w przypadku pracowników powyżej 50. roku życia) otrzymuje wynagrodzenie chorobowe finansowane przez pracodawcę. Dopiero po tym okresie, obowiązek wypłaty świadczenia przechodzi na ZUS w formie zasiłku chorobowego. Ten model często bywa krytykowany przez przedsiębiorców, zwłaszcza małych i średnich firm, jako znaczące obciążenie finansowe i administracyjne.
Projektowane zmiany mają to zmienić, wprowadzając fundamentalną zasadę: ZUS będzie wypłacał zasiłek chorobowy od pierwszego dnia zwolnienia lekarskiego. Oznacza to, że pracodawca zostanie zwolniony z obowiązku finansowania chorobowego pracownika, co ma być kluczowym elementem wsparcia dla biznesu.
Ważne
Jeżeli nowe przepisy wejdą w życie, pracodawcy nie będą już musieli finansować pierwszych dni niezdolności pracownika do pracy z powodu choroby. Obowiązek ten w całości przejdzie na ZUS.
Cel zmian. Zmniejszenie obciążeń pracodawców
Głównym celem projektowanej reformy jest zmniejszenie obciążeń pracodawców, zwłaszcza tych z sektora MŚP. Obecny system, w którym pracodawcy przez ponad miesiąc muszą ponosić koszty wynagrodzenia chorobowego, bywa barierą dla rozwoju, a w skrajnych przypadkach może prowadzić do problemów z płynnością finansową, szczególnie w mniejszych firmach, gdzie absencja jednego czy dwóch pracowników jest dotkliwie odczuwalna.
Zmiana ta ma przynieść następujące korzyści:
• ulgę finansową - pracodawcy nie będą musieli rezerwować środków na wypłaty wynagrodzeń chorobowych, co poprawi ich płynność finansową,
•uproszczenie administracyjne - zniknie konieczność prowadzenia skomplikowanych rozliczeń i ewidencji wynagrodzenia chorobowego przez pracodawców,
•zwiększenie konkurencyjności - polscy przedsiębiorcy, zwolnieni z tego obciążenia, mogą stać się bardziej konkurencyjni na tle firm z innych krajów, gdzie taki obowiązek leży po stronie instytucji ubezpieczeniowych.
Potencjalny wpływ na pracowników i system ZUS
Dla pracowników zmiana ta zasadniczo nie powinna mieć negatywnych konsekwencji, a wręcz przeciwnie – może przynieść pewne korzyści. Zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS będzie świadczeniem gwarantowanym przez instytucję publiczną, co może zwiększyć poczucie bezpieczeństwa finansowego w przypadku choroby. Pracownik nie będzie musiał martwić się o to, czy jego pracodawca ma wystarczające środki na wypłatę wynagrodzenia chorobowego.
Warto jednak zwrócić uwagę na szczegóły, które zostaną zawarte w ostatecznej wersji przepisów, takie jak np. terminy wypłat zasiłków przez ZUS od pierwszego dnia zwolnienia. Szybkość wypłaty jest kluczowa dla pracownika.
Dla ZUS, zmiana ta będzie oznaczać znaczące zwiększenie obciążenia finansowego i administracyjnego. Instytucja ta będzie musiała przejąć wypłatę milionów dodatkowych świadczeń rocznie. Wymagać to będzie odpowiedniego przygotowania kadrowego, technicznego i finansowego. Możliwe jest, że w celu sfinansowania tego dodatkowego obciążenia, konieczne będą zmiany w systemie składek lub dotacje z budżetu państwa.
Kiedy można spodziewać się zmian? Horyzont czasowy
Projektowana zmiana przepisów zakłada, że nowe rozwiązania wejdą w życie jeszcze w 2025 lub najpóźniej w 2026 roku. Biorąc pod uwagę aktualny etap legislacyjny (lipiec 2025), ostateczne uchwalenie i wejście w życie ustawy w 2025 roku wymagałoby bardzo szybkiego tempa prac parlamentarnych. Bardziej realny wydaje się termin początku 2026 roku, co dawałoby czas na niezbędne przygotowania po stronie ZUS i pracodawców.
Należy śledzić oficjalne komunikaty Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Sejmu RP. Proces legislacyjny może ulec zmianom, a ostateczny termin wejścia w życie przepisów zależy od wielu czynników politycznych i ekonomicznych.
Podsumowanie. Czy to krok milowy dla polskiej gospodarki?
Wprowadzenie obowiązku wypłaty zasiłku chorobowego od pierwszego dnia zwolnienia lekarskiego przez ZUS to zmiana o ogromnym potencjale. Może ona znacząco poprawić kondycję finansową polskich pracodawców, zwiększając ich stabilność i konkurencyjność. Dla pracowników natomiast, oznacza to większe poczucie bezpieczeństwa finansowego w przypadku choroby.
Jest to jednak także wyzwanie dla ZUS i całego systemu finansów publicznych. Sukces tej reformy będzie zależał od sprawnego wdrożenia, odpowiedniego finansowania i skutecznej komunikacji ze wszystkimi stronami – pracodawcami, pracownikami i instytucjami. Bez wątpienia, to jedna z najbardziej wyczekiwanych zmian w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych, która ma szansę stać się kamieniem milowym w relacjach pracodawca-pracownik w Polsce.
• Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 278 ze zm.)
• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 182 ze zm.)