Dzień Wolności Podatkowej to symboliczna data obrazująca, ile dni trzeba pracować, aby pokryć wszystkie rządowe wydatki. Oczywiście data ta ma charakter czysto teoretyczny. W rzeczywistości podatki odprowadzamy cyklicznie, jednak Dzień Wolności Podatkowej pozwala w makroekonomicznej skali porównywać systemy podatkowe między krajami.
W 2023 roku Dzień Wolności Podatkowej w Polsce przypada na 11 czerwca, czyli w 162. dniu roku. Wielkość wydatków rządowych w relacji do PKB w 2022 r. była na poziomie 43,5 proc., co wśród 30 europejskich gospodarek daje Polsce 10 miejsce.
W tym roku najwcześniej, bo już 1 kwietnia, Dzień Wolności Podatkowej osiągnęła Irlandia, gdzie wydatki rządowe sięgają zaledwie 21,4 proc. PKB. Jak zauważa PIE „rozmiar budżetu w tym państwie jest niewielki z uwagi na duże zachęty podatkowe dla międzynarodowych korporacji, które sztucznie podwyższają wielkość PKB. Taki system powiększa zamożność Irlandczyków, jednak jest działaniem na szkodę pozostałych członków Unii Europejskiej”.
W przypadku wszystkich innych państw UE wielkości wydatków oscyluje od 39 proc. do ponad 55 proc. PKB.
Najdłużej, bo do 4 sierpnia, na Dzień Wolności Podatkowej musieli czekać Francuzi.
W przypadku samych przychodów podatkowych wynik Polski będzie bardzo zbliżony. Dzień, którym Polacy kończą płacić podatki przypada na 28 marca i jest to 12. pozycja w Europie.
Jakie podatki płacimy?
Z analizy PIE wynika, że na tle Europy przychody z PIT w Polsce są małe, a przychody z VAT można określić jako umiarkowane.
W 2021 r. przychody z PIT stanowiły w Polsce około 5,4 proc. PKB, co było 7. najgorszym wynikiem spośród państw, które udostępniają dane. Dzień Wolności Podatkowej w przypadku PIT przypada w Polsce na 20 stycznia.
Podatnikom w Rumunii spłata podatku PIT zajęła zaledwie 9 dni. Na drugim końcu skali jest Dania (8 kwietnia).
W przypadku VAT wysokość wydatków w relacji do PKB w 2021 r. sięgnęła w Polsce 8,6 proc. Dzień Wolności Podatkowej liczony wyłącznie dla VAT przypada na 2 lutego, co daje nam odległą 20. pozycję w zestawieniu.
W Europie najkrótszy okres spłaty dla przychodów z VAT odnotowało w Szwajcarii (do 12 stycznie), i Irlandii (do 15 stycznia). Natomiast najdłużej przychody z VAT spłacali podatnicy w Chorwacji (do 17 lutego).
Klin podatkowy. Co to jest i ile wynosi?
Klin podatkowy to różnica między całkowitym kosztem zatrudnienia osoby zarabiającej, a kwotą, którą ta osoba otrzyma „na rękę”, czyli po opłaceniu podatków oraz składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Inaczej mówiąc, klin podatkowy jest sumą danin płaconych przez pracownika i pracodawcę z tytułu umowy o pracę. Wskaźnik ten pokazuje opodatkowanie pracy w Polsce.
Organizacja ds. współpracy gospodarczej i rozwoju (OECD) wskazuje, że wielkość tzw. klina podatkowego w Polsce spadła w 2022 r. z 34,2 proc. do 31,3 proc. To 5. najniższy wynik wśród państw Unii Europejskiej.