Japonia zainteresowana zakupem AIM-120 AMRAAM

W czwartek, 2 stycznia 2025 roku amerykańska Agencja Współpracy Obronnej DSCA (Defense Security Cooperation Agency) poinformowała o udzielonej przez Departament Stanu USA zgodzie na potencjalną sprzedaż pocisków rakietowych AIM-120 AMRAAM (Advanced Medium-Range Air-to-Air Missile) dla Japonii. Dalekowschodni partner Amerykanów prosił o zgodę na zakup do 1200 pocisków w wersjach C-8 oraz D-3.

ikona lupy />
Pocisk AIM-120D-3 AMRAAM wystrzelony z samolotu FA-18F Super Hornet w trakcie testów na Point Mugu Sea Range. / RTX Corporation

Wraz z 1200 pociskami Japończycy otrzymali zgodę na zakup m.in. 20 sekcji naprowadzania do AIM-120D-3, 4 sekcji naprowadzania do AIM-120C-8, a także sekcji napędowych AMRAAM, głowic bojowych, pocisków szkolno-treningowych CATM-120 (Captive Air Training Missile), kontenerów transportowych dla pocisków czy części zamiennych i naprawczych, materiałów eksploatacyjnych oraz wsparcia niejawnego oprogramowania. Całość wyceniono na nie więcej niż 3,64 mld dol. (czyli ok. 15 mld zł po dzisiejszym kursie dolara).

ikona lupy />
Pocisk AIM-120 AMRAAM w takcie testów z użyciem samolotu F-35A Lightning II. / USAF

Amerykańska zgoda jest standardową procedurą, konieczną do kupna uzbrojenia z USA w ramach procedury FMS (Foreign Military Sales). Najpierw zainteresowany uzbrojeniem producent składa LOR (Letter of Request), czyli prośbę, która zawiera zakres uzbrojenia oraz wyposażenia dodatkowego czy pakietu logistycznego, którym jest zainteresowany. Amerykanie muszą wtedy wydać zgodę i zaproponować cenę. Następnie negocjowana jest niższa cena oraz dokładne terminy dostaw. W ten sam sposób kupuje także Polska.

AIM-120 AMRAAM dla Japonii. Co potrafi ta broń?

Nie jest to pierwszy taki zakup w ostatnich latach. Nieco ponad rok wcześniej, bo 15 grudnia 2023 roku Amerykanie zgodzili się na sprzedaż 120 pocisków AIM-120C-8 AMRAAM za 224 mln dol. Do czego używana jest ta broń? AIM-120 AMRAAM to podstawowy amerykański pocisk powietrze-powietrze średniego zasięgu. Mówimy więc o broni służącej do walk powietrznych. Na krótszych dystansach Amerykanie używają pocisków AIM-9X Sidewinder. Ich zasięg to ok. 35 km. W przypadku AIM-120C-8 to ponad 120 km, a najnowszy wariant D-3 ma nieoficjalnie do 160 km zasięgu.

ikona lupy />
Szwajcarski samolot F-18 z pociskiem AIM-120C-7 AMRAAM w gdzieś nad Szwecją w trakcie międzynarodowego ćwiczenia Thor's Hammer. / RTX Corporation

Jeszcze niedawno Amerykanie nie posiadali pocisków powietrze-powietrze dalekiego zasięgu, co było wskazywane jako potencjalna słabość USA w stosunku do Chin. Zmienił to nowy amerykański pocisk AIM-174. Jego zasięg szacowany jest na ponad 200 mil morskich, czyli 370 km. Pocisk powstał na bazie używanego w U.S. Navy od wielu lat okrętowego pocisku przeciwlotniczej SM-6. AIM-174B różni się tym, że został pozbawiony silnika startowego Mk 72, co zmniejszyło jego masę (z 1,5 tony do 857 kg) i wymiary. Dla porównania masa AIM-120 AMRAAM to ok. 151 kg, a AIM-9X Sidewinder waży 85 kg.

ikona lupy />
Zdjęcie przedstawiające samolot F/A-18F Super Hornet z czterema treningowymi pociski AIM-174B. Zasięg pocisków przekracza prawdopodobnie 200 mil morskich (370 km). Dostrzec możemy także szkolne AIM-120 oraz AIM-9. / X.com / Użytkownik @John_A_Ridge

Duża masa i wymiary AIM-174B sprawiają, że nie zmieści się on w wewnętrznych komorach na uzbrojenie samolotów F-35 oraz F-22. Dlatego Amerykanie opracowali pocisk AIM-260 JATM. Na tę chwilę trudno określić jakim zasięgiem on dysponuje, ale można szacować, że pocisk, który zmieści się w wewnętrznej komorze na uzbrojenie, będzie mógł dosięgnąć celów oddalonych o przynajmniej 200 km. Niektórzy eksperci wskazują nawet 300 km, choć na razie należy bardzo ostrożnie podchodzić do tych danych.

ikona lupy />
Pocisk AMRAAM-ER (extended range) to rozbudowana wersja lotniczego pocisku powietrze-powietrze, która przeznaczona jest do naziemnych systemów obrony przeciwlotniczej NASAMS. / RTX Corporation

Co warto zauważyć, w ostatnim czasie Polska dokonała dużych zakupów amerykańskich pocisków powietrze-powietrze. 9 sierpnia 2024 roku za kwotę 850 mln dol. zakupiliśmy ok. 400 (z 745, na które otrzymaliśmy zgodę) pocisków AIM-120C-8. Z kolei 29 listopada 2024 roku podpisaliśmy kontrakt na dostawę 232 pocisków AIM-9X Sidewinder Block II za 175 mln dol.

Japońska samoloty bojowe

Japońskie Siły Powietrzne Samoobrony (bo oficjalnie Japonia nie posiada armii od czasów II Wojny Światowej) dysponują imponującą flotą powietrzną kilkuset samolotów bojowych. Mowa przede wszystkim i myśliwcach przewagi powietrznej F-15, w tym 155 F-15J oraz 44 F-15DJ. Flotę samolotów F-15 wspiera lokalnie opracowany na bazie samolotu F-16 myśliwiec wielozadaniowy F-2. Mowa o 62 F-2A oraz 23 F-2B. W ostatnich latach zaczęły uzupełniać je maszyny 5. generacji. Obecnie Tokio dysponuje 38 samolotami F-35 w wersji A (konwencjonalnej) oraz B (pionowego startu i lądowania).

ikona lupy />
F-35B lądujący na amerykańskim okręcie desantowym USS America (LHA-6). / U.S. Indo-Pacific Command

Jak więc widać, Japonia posiada bardzo pokaźną flotę samolotów przewagi powietrznej. Myśliwce tej klasy służą do wywalczania pełnej dominacji nad przestrzenią powietrzną, czyli ich zadaniem będzie walka z myśliwcami przeciwnika. Co ciekawe, Japonia w przeszłości wyrażała zainteresowanie amerykańskim myśliwcem przewagi powietrznej 5. generacji, czyli F-22 Raptor. Konstrukcja ta jednak nigdy nie została wyeksportowana i do końca swojej historii Raptory będą służyć jedynie w amerykańskich Siłach Powietrznych (U.S. Air Force).