Tajemniczy samolot z Izraela i cenna broń

W czwartek 23 stycznia 2025 roku amerykański samolot C-17 Globemaster opuścił położoną na terenie Niemiec amerykańską bazę wojskową w Ramstein, a następnie udał się wprost do Izraela. Następnie spędził ona trzy godziny w bazie wojskowej Hatzerim. Po tym czasie opuścił on Izrael i udał się wprost do… Rzeszowa.

Taka trasa sugerowała, że samolot przewoził na swoim pokładzie cenne uzbrojenie, które mogłoby przydać się ukraińskim żołnierzom w walce z rosyjskim najeźdźcą. Jakie to mogło być wyposażenie? Dominowały dwa najbardziej prawdopodobne scenariusze. Izrael skonfliktował tysiące sztuk broni należącej do Hezbollahu. Chodzić miało o broń ręczną, bomby, granaty, granatniki i amunicję.

ikona lupy />
Kokpit samolotu C-17 Globemaster III. / Forsvaret

Broń miałaby w przyszłości zostać skatalogowana i dostarczona Ukrainie. Czy jednak takie wyposażenie transportowano by w takim pośpiechu przy pomocy samolotu C-17 Globemaster? Drugą opcją była broń przeciwlotnicza. Izrael zdecydował o rezygnacji z amerykańskich systemów Patriot. Zastąpić je ma krajowymi odpowiednikami. Broń stała się więc bezużyteczna dla Tel-Awiwu i z pewnością byłaby chętnie przyjęta przez Ukraińców.

Patrioty dla Ukrainy

W następnym tygodniu otrzymaliśmy odpowiedź na pytanie. Co mogło znajdować się w tajemniczym samolocie? Nieoficjalne doniesienia medialne sugerowały, że na Ukrainę trafił transport 90 pocisków przeciwlotniczych dla systemów Patriot. Broń miałaby zostać dostarczona do Ukraińców za pośrednictwem Amerykanów.

To tłumaczyłoby, dlaczego władze Izraela zaprzeczały, że dostarczyły broń Kijowowi, a Pentagon odmawiał komentarza. Formalnie pociski byłyby przekazane Amerykanom, a Ci dalej przetransportowali je do Rzeszowa, który jest głównym hubem logistycznym dla dostaw sprzętu wojskowego dla Ukrainy. Pierwszy informacje o potencjalnej donacji Izraela podał serwis Axios.

ikona lupy />
Załadunek pocisków PAC-3 MSE na polskie wyrzutnie M903 systemu MIM-104 Patriot. System patriot jest jednym z elementów nowej pomocy dla Ukrainy. / 18 Dywizja Zmechanizowana

Co interesujące, przed tajemniczym lotem amerykańskiego samolotu transportowego C-17 Globemaster, doszło do spotkania wiceministra spraw zagranicznych Izraela Sharren Haskel z ambasadorem Ukrainy w Izraelu Jewgenem Kornijczukiem. Można podejrzewać, że oba wydarzenia były z sobą bezpośrednio powiązane.

Izraelska obrona przeciwlotnicza

Trudno wskazać państwo z bardziej rozbudowaną obroną przeciwlotniczą na tak niewielkim obszarze jak Izrael. Ta składa się z kilku warstw, a słynna Żelazna Kupuła stanowi jedynie jedną z nich. System Iron Dome (czyli Żelazna Kopuła) należy do najskuteczniejszych na świecie i jest zdolny do przechwycenia dziesiątek środków napadu powietrznego. Podstawowym efektorem systemu jest pocisk Tamir. Jego zasięg wynosi od 4 do 70 km i strąca cele na wysokości 3 km. Każda bateria Iron Dome wyposażona jest także w radar ELM-2084 MMR. Docelowo Izrael posiadać będzie 15 baterii systemu Żelazna Kopuła.

ikona lupy />
Wyrzutnia systemu Żelazna Kopuła (Iron Dome). Izraelska obrona przeciwlotnicza uchodzi za wzór do naśladowania. / IAF

Iron Dome zwalczać ma te najmniej wymagające cele, takie jak drony czy proste pociski rakietowe. Izraelskim odpowiednikiem systemu Patriot jest Proca Dawida (ang. David's Sling). System jest operacyjny od 2017 roku, a Izrael posiada prawdopodobnie kilka baterii. Każda składa się z 4 wyrzutni, które mają do 12 pocisków Stunner. Pociski mogą zwalczać cele na odległości do 40 do nawet 300 km oraz na wysokości 15 km. Izrael posiada prawdopodobnie kilka baterii Procy Dawida.

ikona lupy />
Zestaw przeciwlotniczy „Proca Dawida”. / Israel Ministry of Defence

Jej wdrożenie umożliwiło władzom Izraela rezygnację z 8 posiadanych baterii systemu Patriot. Nie można wykluczyć, że w przyszłości na Ukrainę trafi więcej pocisków oraz dodatkowe wyrzutnie. Za ochronę przed pociskami balistycznymi odpowiadają systemy Arrow 2 i Arrow 3. To najbardziej zaawansowana i najdroższa broń przeciwlotnicza w Izraelu. 31 października 2023 roku Arrow 2 przechwyciła rakietę balistyczną dalekiego zasięgu, którą w stronę Izraela wystrzelili Huti w Jemenie. Był to pierwszy w historii przypadek przechwycenia pocisku poza atmosferą naszej planety.

ikona lupy />
System przeciwbalistyczny Arrow. / Israel Ministry of Defence

Na uwagę zasługuje także samolot C-17 Globemaster, który uczestniczył w domniemanym transporcie pocisków dla Ukraińców. Boeing C-17 Globemaster III to ciężki wojskowy samolot transportowy, który wykorzystywany m.in. przez USAF (ang. United States Air Force) do transportu sprzętu wojskowego na odległość tysięcy kilometrów. Zbudowano 279 samolotów tego typu. Każdy wyposażony jest w cztery silniki turbowentylatorowe Pratt & Whitney F117-PW-100 o ciągu 180 kN każdy. Załogę stanowią trzy osoby.

Maksymalna masa startowa C-17 Globemaster III wynosi ponad 265 tys. kg, co czyni go jedną z największych maszyn tego typu na Ziemi. Na pokład może on wziąć imponujące 77,5 tys. kg ładunku. Wrażenie robią także wymiary maszyny. Liczy ona 53 metry długości, 51,76 metra szerokości i 16,79 metra wysokości. Powierzchnia skrzydeł to aż 350 m2. C-17 może wziąć ze sobą 134,5 tys. litrów paliwa lotniczego. Przemieszcza się z prędkością 830 km/h. Maksymalnie obciążony samolot C-17 potrzebuje pasa startowego o długości 2500 metrów.