Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
/>
Kredyt czy obligacje? Wojna o pieniądze
Francja, Włochy i Hiszpania odmawiają zaciągania kolejnych długów na zbrojenia. Ich zdaniem pożyczki z Brukseli, choć korzystne, wciąż obciążają budżety narodowe, co może odbić się nie tylko na ratingach kredytowych, ale też spokoju na rynkach finansowych. Dlatego proponują emisję obligacji wspólnotowych – finansowanych z jednego, unijnego źródła.
Ale na to nie zgadza się m.in. Holandia. Premier Dick Schoof jasno stwierdził: „Żadnych euroobligacji!” Obawia się, że taki mechanizm stałby się precedensem i w przyszłości inne kraje chciałyby finansować swoje problemy wspólnym długiem.
Zbrojenia według południa: nie tylko czołgi
Hiszpania i Włochy próbują rozszerzyć definicję „wydatków na obronność”. Proponują, by w tej kategorii uwzględnić również kontrolę granic, cyberbezpieczeństwo czy odporność infrastruktury – czyli rzeczy, które ich zdaniem są równie ważne jak czołgi czy rakiety.
/>
To pokazuje, że dla wielu krajów priorytety są inne niż militarna pomoc dla Ukrainy. Zwykli obywatele południa Europy bardziej martwią się migracją, inflacją i zmianami klimatu niż zagrożeniem ze strony Rosji.
Von der Leyen się spieszy, Południe mówi: „poczekajmy”
Plan zakładał, że państwa UE mogłyby zwiększyć wydatki na obronność o 1,5% PKB w ciągu czterech lat, z pomocą kredytów o wartości 150 miliardów euro. Brzmiało ambitnie, ale nawet Komisja Europejska przyznała, że by to zrealizować, trzeba będzie ciąć wydatki w innych sektorach.
Włochy i Hiszpania grają na czas, licząc, że do czerwca – kolejnego szczytu unijnego – uda się zmusić Komisję do złagodzenia stanowiska i zaakceptowania obligacji zamiast kredytów. Francja już zapowiedziała, że nie uruchomi tzw. klauzuli awaryjnej (emergency clause), która pozwala unijnym państwom członkowskim tymczasowo zawiesić unijne reguły fiskalne i zwiększyć wydatki na obronność ponad ustalone limity budżetowe.
Zbrojenia po europejsku: więcej biurokracji niż broni?
Niemcy, jako jedno z nielicznych państw, planują aktywować mechanizm „klauzuli awaryjnej” i zainwestować w swoją armię. Ale dla krajów o niższych ratingach kredytowych zaciąganie długu oznacza ryzyko – nie tylko ekonomiczne, ale też polityczne.
Nie ma jedności, nie ma decyzji – a rynki patrzą. Zdaniem unijnych dyplomatów, jeśli tylko część państw wystąpi o kredyty, może to zostać odebrane jako sygnał słabości, co podbije koszty pożyczek dla całej Unii.
W międzyczasie plan „obronnej rewolucji” może skończyć tak, jak wiele innych europejskich projektów – ambitnie na papierze, marnie w realizacji.
