E-Fasiąg i platforma orzeł
Albert Gryszczuk, bazując na doświadczeniach z projektem e-Fasiąga dla turystyki w Tatrach, wskazuje na potencjał polskiej technologii. E-Fasiąg, wykorzystujący podwoziową platformę Orzeł, stanowi alternatywę dla tradycyjnych pojazdów i rozwiązuje problem transportu osób z niepełnosprawnościami na Morskie Oko. Ten projekt jest doskonałym przykładem, jak polska myśl techniczna, technologiczna i informatyczna może rozwijać elektromobilność, skupiając się na niszach i konkretnych potrzebach klientów, zamiast konkurować na przesyconym rynku samochodów osobowych.
Platforma Orzeł (E-Van) i szansa dla Polski
Adaptive Motors Poland nie poprzestaje na koncepcjach. Firma stworzyła gotową platformę podwoziową Orzeł, która jest rozwiązaniem dla wszelkiego rodzaju elektrycznych pojazdów do 3,5 tony, w tym pojazdów dostawczych typu E-Van.
Argumenty za Polską Elektromobilnością:
- Pociąg jeszcze nie odjechał: Według prezesa Gryszczuka, rynek elektromobilności jest wciąż na wczesnym etapie (np. Chiny mają tylko 6% rynku pojazdów), co daje szansę nowym graczom, takim jak Polska.
- Wysoko wykwalifikowane kadry: Polska dysponuje dobrze wykształconą kadrą inżynierów i techników związanych z automotive.
- Potęga bateryjna: Jesteśmy jednym z największych producentów baterii na świecie.
- Konsumpcja Technologii: Obecnie wchodzimy w fazę konsumpcji technologii, w którą włożono biliony dolarów (rozwój tranzystorów, silników, baterii) w ciągu ostatnich 15 lat, co obniża bariery wejścia na rynek.
Mit efektu skali i koncepcja adaptive
Powszechny zarzut braku opłacalności ze względu na brak dużej skali produkcji (setki tysięcy pojazdów) jest przez Adaptive Motors kwestionowany. Rozwój elektromobilności otworzył nowy rozdział.
- Nowe podejście do produkcji: Nie jest już konieczne inwestowanie miliardów w rozwój własnych rodzin silnikowych, ponieważ zespół napędowy (silnik, bateria) jest ogólnodostępny i masowo produkowany. Pozwala to skupić się na wyjątkowych podwoziach i dostosowaniu nadwozi do potrzeb klienta (adaptive).
- Manufaktury zamiast Gigafabryk: Przykład Chin, gdzie w ciągu dekady powstało ponad 200 marek, z których większość to manufaktury produkujące tysiące lub dziesiątki tysięcy, a nie setki tysięcy pojazdów rocznie, dowodzi, że efekt skali nie jest jedyną drogą do sukcesu.
Plan Działania: fabryka typu Adaptive Factory w Kleszczowie
Adaptive Motors Polska intensywnie pracuje nad wdrożeniem swoich pomysłów:
- Lokalizacja i strategia: Firma domyka finansowanie, ma grunty i zakontraktowaną technologię. Lokalizacją strategiczną jest Kleszczów (na terenie gminy, gdzie działa Kopalnia i Elektrownia Bełchatów), co idealnie wpisuje się w transformację gospodarczą regionu.
- Harmonogram: Początek 2026 r. (planowo): Rozpoczęcie budowy fabryki, po dopięciu finansowania w 2025 r. Koniec 2028 r. / Początek 2029 r.: Uruchomienie pierwszej serii pojazdów. Od 2029 r.: Start produkcji seryjnej (początkowo 1500 pojazdów rocznie). Do 2035 r. (cel): Produkcja około 12 tysięcy pojazdów rocznie w trzech modułach fabryki, zatrudniając około 1500 osób.
- Kształcenie Kadr: W odpowiedzi na zapotrzebowanie na specjalistów Adaptive Motors podpisało porozumienie z Politechniką Łódzką oraz tworzy Centrum Treningowe przy fabryce. Będzie ono szkolić specjalistów dotąd związanych z motoryzacją spalinową.
- Krajowy Łańcuch Dostaw: Firma stawia na maksymalnie wysoki polski i europejski content. Obecnie ponad 76% komponentów (ilościowo) używanych w prototypach pochodzi z Polski i Europy, co minimalizuje ryzyka geopolityczne i buduje odporną gospodarkę.
- Ryzyka: Największym ryzykiem są regulacje i działania rządowe (unijne) próbujące zatrzymać mega trendy, choć dotychczasowe próby dezinformacji i "fake newsów" o elektromobilności nie wpłynęły na globalny dwucyfrowy wzrost sprzedaży pojazdów elektrycznych.
Adaptive Factory: Elastyczność kluczem do zysku
Koncepcja Adaptive Factory polega na budowie maksymalnie uniwersalnej przestrzeni produkcyjnej, która jest bardziej elastyczna i pozwala uniknąć pułapek efektu skali:
- Dostosowanie do Klienta: Fabryka będzie produkować zarówno furgony (wany) niezbędne dla e-commerce, jak i pojazdy niekompletne (kabina z podwoziem) do specjalistycznej zabudowy. Co ważne, zabudowy będą również wykonywane w fabryce, co zapewnia klientom kompleksowy produkt z gwarancją.
- Szybka Zmiana Produkcji: Fabryka ma zdolność do szybkiego przestawienia produkcji. Ponad 30% komponentów (ramy, nadwozia, poszycia) będzie wytwarzane w Kleszczowie w nowoczesnych technologiach kompozytowych, co ułatwia dostosowanie wyglądu i funkcjonalności. W sytuacjach kryzysowych umożliwia to nawet szybkie przełączanie się z produkcji vanów na np. drony kołowe i z powrotem.
Polska ma zatem realną szansę na sukces w elektromobilności, koncentrując się na innowacyjnym, adaptacyjnym modelu biznesowym i wykorzystując przewagi w segmencie pojazdów użytkowych oraz technologiczne zaplecze.