Istotnym etapem w procesie realizacji inwestycji związanych m.in. z wytwarzaniem energii z odnawialnych źródeł energii jest przyłączenie do sieci elektromagnetycznej budowanej instalacji. Z formalnego punktu widzenia przyłączenie do sieci następuje po podpisaniu odpowiedniej umowy o przyłączenie do sieci z przedsiębiorcą energetycznym.

Skomplikowana procedura

Procedura poprzedzająca zawarcie umowy jest czasochłonna, skomplikowana i niejednokrotnie wymaga od inwestora wysokich nakładów finansowych. Najważniejszym jej elementem jest wydanie przez operatora sieci elektromagnetycznej tzw. warunków przyłączenia do sieci określających m.in. miejsce przyłączenia, rodzaj przyłączenia z siecią, wymagania techniczne do przyłączenia czy też zakres niezbędnych zmian w sieci.
Zgodnie z najnowszą nowelizacją prawa energetycznego podmiot ubiegający się o przyłączenie do sieci elektromagnetycznej składa wniosek o określenie warunków przyłączenia do sieci. W podanym wniosku należy podać informacje na warunkach technicznych przyłączanych do sieci urządzeń.
Reklama
Co do zasady operator sieci może odmówić przedsiębiorcy przyłączenia do sieci, jeżeli nie istnieją warunki techniczne i ekonomiczne na przyłączenie przedsiębiorstwa do sieci, przy czym wnioskodawca spełnia warunki przyłączenia do sieci lub odbioru. Samo określenie warunków przyłączenia do sieci nie zawsze jest równoznaczne z gwarancją przyłączenia inwestycji do sieci.
Niejednokrotnie warunki proponowane przez operatorów sieci nakładają na inwestorów wiele kosztownych obowiązków. W ten sposób operatorzy sieci elektromagnetycznej, zasłaniając się przesłanką spełnienia warunków technicznych, uzależniają przyłączenie inwestycji do sieci od jej rozbudowy lub modernizacji przez wnioskodawcę.

Kompetencje prezesa URE

Zdarzają się również sytuacje, w których przedsiębiorstwo energetyczne określa warunki przyłączenia, a następnie je cofnie, stwierdzając, że nie jest w stanie z powodu braku przesłanek technicznych i ekonomicznych zapewnić przyłączenia do sieci. Wskazać należy przy tym, że w przepisach prawa energetycznego brak jest szczególnej regulacji na wypadek zaistnienia takiej sytuacji. Cofnięcie warunków przyłączenia do sieci należy w związku z tym traktować jako negatywne rozpatrzenie wniosku o przyłączenie do sieci przez operatora, co jest równoznaczne z odmową zawarcia umowy o przyłączenie do sieci.
W takiej sytuacji przedsiębiorstwo energetyczne jest obowiązane niezwłocznie pisemnie powiadomić o odmowie jej zawarcia prezesa Urzędu Regulacji Energetyki URE), podając przyczyny odmowy. W przypadku gdy przedsiębiorstwo energetyczne odmówi zawarcia umowy z powodu braku warunków ekonomicznych, prezes URE ma prawo zgłoszenia zastrzeżeń do takiej odmowy. Złożenie zastrzeżeń do odmowy przyłączenia do sieci następuje w formie decyzji administracyjnej, od której przysługuje odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Podmiotowi ubiegającemu się o przyłączenie do sieci przysługuje ponadto prawo do zwrócenia się do prezesa URE o rozstrzygnięcie sporu dotyczącego zawarcia umowy o przyłączenie do sieci. Z takim wnioskiem inwestor może również wystąpić w sytuacji cofnięcia warunków przyłączenia.
Prezes URE jest w takim przypadku uprawniony, nie tylko do rozstrzygnięcia kwestii, czy na danym przedsiębiorstwie energetycznym ciąży obowiązek zawarcia określonej umowy, lecz także, w przypadku braku osiągnięcia porozumienia pomiędzy stronami umowy odnośnie do jej warunków, jest zobowiązany do ukształtowania treści konkretnej umowy. W praktyce prezes URE rozstrzyga na podstawie dokumentów i informacji przekazanych przez przedsiębiorców energetycznych, co prowadzi do niekorzystnego dla inwestorów załatwiania sprawy.
Kolejną prawną możliwością obrony inwestora przed arbitralnymi rozstrzygnięciami zakładów energetycznych jest wystąpienie na drogę postępowania sądowego z powództwem o naprawienie szkody powstałej na skutek nieuzasadnionej odmowy przyłączenia do sieci.

Rozwiązanie umowy

Proponowane przez przedsiębiorstwa energetyczne projekty umów o przyłączenie do sieci często zawierają postanowienia przyznające zakładowi energetycznemu prawo rozwiązania umowy bez wypowiedzenia w przypadku niewykonania postanowień regulujących obowiązki inwestora co do pokrycia kosztów modernizacji i rozbudowy sieci.
Również brak uzyskania przez inwestora zgód oraz innych decyzji administracyjnych, koniecznych do realizacji danego przedsięwzięcia, często stanowi umowną przesłankę do natychmiastowego rozwiązania umowy o przyłączenie do sieci.