Eksperymenty chemiczne przeniesione do cyberprzestrzeni zostały uhonorowane Nagrodą Nobla w dziedzinie chemii. Królewska Szwedzka Akademia Nauk przyznała nagrodę trzem amerykańskim naukowcom. Są to pochodzący z Austrii Martin Karplus z Uniwersytetu Harvarda, Michael Levitt z Uniwersytetu Stanforda i pochodzący z Izraela Arieh Warshel z Uniwersytetu Południowej Kalifornii.
Uczeni pochodzą z Austrii, Wielkiej Brytanii i Izraela, ale pracują w Stanach Zjednoczonych i mają amerykańskie obywatelstwo. Nagrodę przyznano za badania nad "wielkoskalowymi modelami złożonych systemów chemicznych".
Nagrodzeni naukowcy badali związki chemiczne na wiele różnych sposobów, także w sposób teoretyczny, dzięki modelom i wyliczeniom. W nowatorski sposób częściowo połączyli niezgodne światy mechaniki klasycznej i kwantowej. Formalne uzasadnienie brzmi: „Za stworzenie wieloskalowych modeli dla złożonych systemów chemicznych”, ogłosił Staffan Normark ze Szwedzkiej Akademii Nauk.
Komitet Noblowski podkreśla, że teoretyczne modele w chemii przekładają się na eksperymenty, eksperymenty pomagają w tworzeniu nowych modeli i tak w kółko. Dziś oczywiście modele te tworzone są na komputerach. Dzięki badaniom tegorocznych Noblistów, nauka lepiej zrozumiała działanie białek, co doprowadziło do stworzenia nowych leków.
Nagroda Nobla wynosi 8 milionów koron szwedzkich, czyli milion 250 tysięcy dolarów.
Tegoroczna nagroda Nobla z Chemii jest zaskoczeniem - mówi profesor Lucjan Piela z Uniwersytetu Warszawskiego. - To było zaskoczeniem, bo myślałbym może o innych wielkich osiągnięciach w dziedzinie chemii, ale niewątpliwie to także było wielkie osiągnięcie. Może zostało dostrzeżone ono na podobnej zasadzie jak stosunkowo niedawna nagroda dla Popla i Kohna. To ten sam styl. Tamta nagroda była za bardzo dokładne metody chemii kwantowej, a ta za dokładne teoretyczne metody biochemii - mówi naukowiec.
Były to w dużej mierze nowatorskie badania teoretyczne, polegające na opracowywaniu modeli i wyliczeń. Pomogły one w stworzeniu nowych leków, w zmniejszaniu ilości szkodliwych składników spalin w katalizatorach samochodowych czy w zrozumieniu procesu fotosyntezy u roślin.
Profesor Lucjan Piela dodaje, że współczesna medycyna nie mogła by się bez tego obyć. - Dzięki temu poznaliśmy jak i dlaczego pracują molekularne maszyny w naszych organizmach, czyli białka, enzymy, a także DNA - mówi profesor Lucjan Piela.
Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii zdobyło do tej pory 165 osób, w tym cztery kobiety. Jedną z nich, w roku 1911 była Polka, Maria Skłodowska-Curie, którą nagrodzono za odkrycie pierwiastków radu i polonu. W 1935 roku Nagrodę Nobla otrzymała jej córka, Irene Joliot-Curie za badania nad radioaktywnością.
