Pakt dla Zdrowia 2030: Politycy porozumiewają się ponad podziałami

Zwiększenie finansowania co najmniej do średniej unijnej, obowiązkowa profilaktyka oraz opieka psychiatryczna blisko domu najmłodszych pacjentów – to niektóre z punktów, które politycy obiecali poprzeć ponad podziałami partyjnymi. Za namową DGP politycy Ko, PSl, PiS i SlD podpisali Pakt dla Zdrowia 2030.

Negocjacje treści dokumentu, który stanowiłby ponadpartyjny konsensus, trwały kilka miesięcy. Ostatecznie politycy podpisali się pod 11 punktami, za którymi – niezależnie od partyjnych podziałów – mają razem głosować. Zdaniem ekspertów to szansa, by po latach nawarstwiających się zaniedbań zdrowie stało się priorytetem. Bo na to najwyższa pora. Brak lekarzy to efekt niespójnej polityki kadrowej przed laty. Zła organizacja systemu i rosnące zadłużenie placówek medycznych to z kolei rezultat narastających braków w finansowaniu.

W Pakcie znalazły się postulaty dotyczące m.in. zmian finansowych i organizacyjnych. Politycy zgodzili się, że należy podnieść nakłady na kształcenie większej liczby kadry medycznej oraz wprowadzić personel pomocniczy w szpitalach. Kolejnym pomysłem, który rywale uznali za kluczowy dla systemu lecznictwa, jest utworzenie specjalnego Funduszu opiekuńczego. Pieniądze z niego miałyby wspierać osoby starsze i niesamodzielne. Nie mniej ważny jest punkt dotyczący obowiązkowych badań profilaktycznych.

Realizacja Paktu to zobowiązanie nie na rok ani nawet na kadencję. Naprawa systemu lecznictwa to wyzwanie wieloletnie. Taka umowa społeczna to jedyny sposób na zreformowanie systemu, aby pacjenci mogli liczyć na świadczenia nieodpłatnej publicznej służby zdrowia na europejskim poziomie.

Politycy ponad podziałami podpisali Pakt dla Zdrowia

Najważniejsza jest świadomość problemów, z którymi zderzyliśmy się w polskim systemie ochrony zdrowia. Jest źle, choć tempo wzrostu finansowania służby zdrowia było w ostatnich latach najwyższe od lat – mówi Małgorzata Gałązka-Sobotka z Uczelni Łazarskiego. Jej zdaniem to efekt zaniechań ciągnących się od dekad.

– Brak kształcenia nowych kadr, finansowanie, które nie było dostosowane do zasobów, jakie mamy i do zmieniających się potrzeb zdrowotnych Polaków – wylicza ekspertka. I dodaje, że ta kryzysowa sytuacja pokazuje, iż należy wyjść poza rywalizację polityczną. Musi się to stać dziedziną współodpowiedzialności i współpracy ponadpartyjnej. – Tylko w ten sposób uda się wprowadzić zmiany w szybkim tempie – dodaje Gałązka-Sobotka.

Również przedstawiciele lekarzy podkreślają, że tylko ponadpartyjna umowa daje szansę na reformy uniezależnione od kalendarza wyborczego. – Musi być ciągłość, żeby wprowadzić niektóre rozwiązania, których nie da się wprowadzić w cztery lata. Choćby skrócenie czasu oczekiwania na wizytę do trzech tygodni, którą zapowiada jedna z partii. Tego się nie da zrobić szybko. Ale może w dłuższej perspektywie to realna opcja – mówi Bartosz Fiałek, przewodniczący Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy w rejonie kujawsko-pomorskim.

Z kolei Jolanta Sobierańska-Grenda, dyrektor Szpitali Pomorskich, podkreśla, że najważniejsze jest zdrowie pacjentów. – Tej kwestii nie powinny dotyczyć podziały polityczne. Każde porozumienie, które daje nadzieję na uzdrowienie systemu lecznictwa, jest dobrą decyzją. Część z postulatów, które znalazły się w Pakcie, to propozycje, które środowiska medyczne zgłaszają od lat. Teraz pytanie, jak politycy podejdą do podjętego zobowiązania – mówi dyrektorka. I dodaje, że diabeł zawsze tkwi w szczegółach.

Zdaniem politologa prof. Rafała Chwedoruka w skali makro słuszne jest wszystko, co służy ochronie zdrowia i wydłużaniu życia obywatela. – Jeśli w społeczeństwie istnieje jakiś konsensus, to powinien on dotyczyć właśnie polityki zdrowotnej – mówi politolog. Jednak przestrzega, że z realizacją konkretnych zapisów może być różnie. Większość partii w trakcie kampanii podkreślała potrzebę takiego konsensusu. PSL od początku mówiło o wprowadzeniu paktu dla zdrowia, PiS w ostatnich dniach podkreślał, że to dziedzina, w której powinno dojść do współpracy, a wcześniej z takimi propozycjami wychodziła PO.

Do podpisania Paktu dla Zdrowia 2030 nie doszłoby bez pomocy wiceministra zdrowia Janusza Cieszyńskiego (PiS), Joanny Gajdy, prof. Tomasza Grodzkiego (senatora PO), Magdaleny Sobkowiak i Dariusza Standerskiego (KW SLD). Dziękujemy.

Wyrwać zdrowie z dyktatu sondaży

Opinia dziennikarzy DGP: Klary Klinger, Dominiki Sikory i Grzegorza Osieckiego

W Danii kilkanaście lat temu politycy zawarli porozumienie w sprawie ochrony zdrowia. Różne polityczne opcje zgodziły się co do scenariusza działań na kilkanaście lat naprzód. Gdy pytaliśmy Duńczyków, jak to możliwe, odpowiedź była prosta. – Dogadaliśmy się i było wiadomo, że niezależnie od tego, która partia wygra, i tak dążymy do celu – opowiadał spokojnie jeden z duńskich urzędników zajmujących się zdrowiem. Zdumienie, że tak można, duńscy eksperci przyjęli z zaskoczeniem.

To zainspirowało nas do myślenia, że może da się tak i w Polsce. Może mimo ostrego sporu politycznego są dziedziny, które nie powinny aż tak dzielić. Do takich na pewno należy zdrowie. Nie jesteśmy naiwni. In vitro, aborcja, eutanazja czy nawet dodatkowe ubezpieczenia to kwestie, co do których trudno o konsensus. Ale są też takie, jak dostępność do lekarzy, do leków czy profilaktyka – wszyscy są zgodni, jak powinny wyglądać zmiany.

Problemy służby zdrowia to fakt niedotyczący tylko Polski. Wszystkie kraje borykają się z brakiem lekarzy, starzejącym się społeczeństwem, drożejącymi lekami, odmawianiem szczepień. Państwa wzajemnie podkupują sobie medyków. Wielka Brytania przeznaczyła kilka milionów funtów na ściągnięcie lekarzy rodzinnych z innych krajów. Niby jest wolny rynek, ale sam komisarz UE ds. zdrowia Vytenis Andriukaitis mówił DGP, że państwa mogłyby się dogadać, jak nie podbierać sobie deficytowych pracowników.

W krajach anglosaskich o takim projekcie mówi się od dawna. W Wielkiej Brytanii były już nawet takie pakty w sprawach społecznych, zawierane ponad podziałami partyjnymi. Mówi się nawet, że być może zdrowie mogłoby być takie jak sądy – niezawisłe od politycznych wyborów. Tak daleko się nie posuwamy. Zaproponowaliśmy na dobry początek 11 punktów, co do których politycy z KO, PiS, PSL i SLD zgodnie zadeklarowali, że podniosą za nimi rękę w Sejmie.

PSL od początku mówił, że taki pakt jest potrzebny – idea wpisała się jego wizję polityczną. Również lewica była zgodna, że należy taki pakt podpisać. Choć wszystkie 11 punktów naszej deklaracji jest ważnych, to chyba najważniejszym jest zgoda na systematyczne podwyższanie wydatków na ochronę zdrowia w relacji do PKB do poziomu unijnej średniej. Pieniądze nie rozwiążą wszystkich problemów, ale bez ich zwiększenia nie ma mowy o poprawie.

Deklaracja jest ważna, bo idzie gospodarcze spowolnienie i wydatki na ochronę zdrowia mogą paść ofiarą doraźnych oszczędności. Wprawdzie mamy ustawę o zwiększeniu wydatków na zdrowie do 6 proc. PKB, ale pakt i zgoda najważniejszych ugrupowań politycznych będą tworzyły presję, finansowanie ochrony zdrowia było świętością. Podpisanie paktu to przede wszystkim zobowiązanie dla jego sygnatariuszy. Niedotrzymanie ustaleń będzie miało dla polityków wymierną cenę – zapłacą za grzech zaniechania przy kolejnych wyborach. Zdrowie jest zbyt poważną kwestią, żeby traktować ją w sposób nonszalancki.

Polscy pacjenci już nieraz byli ofiarami wojny politycznej. Odpowiedzialne partie nie mogą w ten sposób budować swojego kapitału. Zdrowie jest dla Polaków jedną z głównych wartości. Dlatego muszą mieć pewność ciągłości systemu lecznictwa. A z tym, jak wiemy, bywa różnie. Co z tego, że teoretycznie wszyscy mamy dostęp do publicznej i bezpłatnej opieki medycznej, skoro pacjenci stoją w kilkumiesięcznych kolejkach, nie mogą liczyć na właściwe zabezpieczenie w szpitalnych oddziałach ratunkowych, wreszcie czują się zagubieni w nieintuicyjnym systemie.

Do tego dochodzą problemy pracowników – słabo wynagradzani, sfrustrowani złą organizacją, przeciążeni pracą biurokratyczną. Jakby tego było mało, od lat nie udaje się rozwiązać problemów finansowych szpitali. Część wyrwała się ze spirali zadłużenia, ale gros – szczególnie w powiatach – nie radzi sobie z bieżącą obsługą zobowiązań. Pakt dla Zdrowia jest szansą na potraktowanie tych problemów w sposób odpowiedzialny. Trzeba o nich myśleć w perspektywie wielu lat. Bez dyktatu słupków sondażowych.

Małgorzata Kidawa-Błońska: Jak najmniej polityki, jak najwięcej rozsądku

W ochronie zdrowia należy zmienić niemal wszystko, ponieważ trudno znaleźć kogokolwiek zadowolonego z obecnej sytuacji. W szybkim tempie trzeba ograniczyć zbędną biurokrację, wprowadzić asystentów dla lekarzy, wyżej wycenić procedury w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej, przywrócić nocną i świąteczną opiekę u lekarzy rodzinnych, zaprosić do współpracy 35 tys. farmaceutów, choćby do pomocy przy szczepieniach ochronnych, które powinny być nowoczesne i szeroko dostępne za darmo dla dzieci. A także wprowadzić system stypendiów dla studentów medycyny, które byłyby oferowane przez szpitale przy wsparciu ministerstwa. Przyszli lekarze odpracowywaliby je w placówce, która by je im wcześniej fundowała.

Wszystkie te zamierzenia spełzną na niczym, jeżeli nie zbudujemy bazy finansowej dla zmian w systemie. Musimy zacząć traktować ochronę zdrowia jako jeden z filarów nowoczesnego społeczeństwa i ważną gałąź gospodarki. Ponad rok temu przewodniczący Grzegorz Schetyna proponował ponadpartyjny pakt dla zdrowia. Dlatego taka inicjatywa jest nam bliska. Pamiętajmy, że w zdrowiu powinno być jak najmniej polityki, a jak najwięcej rozsądnego podejścia. Dobro chorego jest najważniejsze.

Władysław Kosiniak-Kamysz: Opiekun medyczny potrzebny od zaraz

Cieszę się, że inicjatywa PSL w sprawie Paktu dla Zdrowia stała się faktem. Polski system ochrony zdrowia wymaga ponadpartyjnego porozumienia, bo tylko to może być gwarantem jego naprawy.

Pierwszym krokiem musi być zwiększenie finansowania służby zdrowia z obecnych 4,9 proc. do 6,8 proc. w przyszłym roku, a docelowo do 8 proc. PKB. Inaczej nigdy nie dogonimy innych krajów UE pod względem dostępności i jakości opieki oferowanej pacjentom. Reform wymaga również system wynagradzania, ale także organizacji pracy lekarzy, pielęgniarek, położnych, ratowników, w końcu diagnostów i fizjoterapeutów.

Wyzwaniem jest rozwiązanie problemów braków kadrowych w szpitalach. Dlatego niezbędne jest zwiększenie limitu przyjęć na kierunki medyczne. Do szpitali muszą być wprowadzeni opiekunowie medyczni, którzy odciążą lekarzy i pielęgniarki zaangażowanych w proces leczenia od typowo biurokratycznych czynności. To wszystko znajduje się w programie PSL Koalicja Polska.

Konieczne jest również dofinansowanie i oddłużenie szpitali powiatowych. Obecnie nie są one w stanie podołać słusznym oczekiwaniom chorych. Polska służba zdrowia już nie jest w stanie przedzawałowym, jest po dwóch zawałach, a trzeciego po prostu nie przeżyje. Dlatego tak ważna jest współpraca przedstawicieli wszystkich partii politycznych na rzecz poprawy systemu lecznictwa.

Szumowski: Poprawa zdrowia powinna połączyć wszystkie opcje polityczne

Pakt dla Zdrowia 2030 to działania, które Prawo i Sprawiedliwość będzie wdrażać w kolejnych latach, aby polscy pacjenci czuli się otoczeni opieką, mieli lepszy dostęp do świadczeń, w tym profilaktyki i najnowszych terapii. Wzrost nakładów przełoży się także na konkretne rozwiązania, zarówno w kwestii organizacji systemu, jak i kształcenia kadr.

To właśnie za rządów PiS został zrobiony pierwszy krok w stronę najważniejszego punktu paktu, który dotyczy finansowania ochrony zdrowia. Zapewnienie środków stanowi warunek realizacji kolejnych punktów. Pieniądze te trafią m.in. na utworzenie Funduszu Opiekuńczego finansującego opiekę nad osobami starszymi i niesamodzielnymi, który stanowi jeden z punktów Piątki dla Zdrowia – pakietu wyborczych zobowiązań PiS.

Włączenie badań profilaktycznych do medycyny pracy zwiększa szansę na szybkie wykrycie choroby. Tę zmianę chcemy wprowadzić w ciągu pierwszych 100 dni kadencji nowego rządu. Wysoką jakość usług zagwarantuje nowa infrastruktura, której powstanie sfinansuje Fundusz Modernizacji Szpitali o wartości 2 mld zł rocznie. Realizacja zapisów Paktu dla Zdrowia 2030 jest zgodna z założeniami programu PiS. Wspólna praca na rzecz poprawy systemu ochrony zdrowia powinna połączyć wszystkie opcje polityczne w Polsce.

Biedroń: Dzieci i kobiety w ciąży z darmowymi lekami

Zdrowie jest dla Lewicy absolutnym priorytetem. Musimy przede wszystkim zająć się tym problemem. Proponujemy konkrety. Każdy lek na receptę będzie kosztował nie więcej niż 5 zł. Dzieci, emeryci, renciści, kobiety w ciąży i pacjenci po przeszczepach będą mieli leki za darmo. W ciągu czterech lat zagwarantujemy, że kolejka do lekarza specjalisty nie będzie dłuższa niż 30 dni. Zwiększymy publiczne finansowanie w opiece zdrowotnej do 6,8 proc. PKB do 2022 r. i do 7,2 proc. PKB do 2024 r. Wydatki przeznaczymy przede wszystkim na finansowanie większej liczby świadczeń, inwestycje w infrastrukturę, usprawnienie zarządzania i cyfryzację. Zapewnimy godne wynagrodzenia we wszystkich zawodach medycznych. Priorytetem będą dla nas onkologia, geriatria i psychiatria. Zwiększymy liczbę miejsc na kierunku lekarskim docelowo o 50 proc. Ułatwimy młodym lekarzom kształcenie w deficytowych specjalizacjach. Uprościmy podejmowanie w Polsce pracy lekarzom z zagranicy. Cieszymy się, że nasze postulaty spotykają się z kierunkiem przedstawionym przez Pakt dla Zdrowia DGP. Liczymy na ponadpartyjną zgodę w tym temacie.

>>> Czytaj też: Kto najbardziej skorzystał na rozwiązaniach wprowadzonych przez PiS?