"Działamy dzisiaj, aby UE stała się do roku 2050 pierwszym na świecie kontynentem neutralnym klimatycznie. Prawo klimatyczne jest prawnym przełożeniem naszego zaangażowania politycznego i w sposób nieodwracalny stawia na drodze do bardziej zrównoważonej przyszłości. […] Zapewnia przewidywalność i przejrzystość dla europejskiego przemysłu i inwestorów. Nadaje kierunek naszej strategii zielonego wzrostu i gwarantuje, że zmiana będzie stopniowa i sprawiedliwa" - powiedziała przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, cytowana w komunikacie.
W ramach nowego europejskiego prawa klimatycznego Komisja proponuje prawnie wiążący cel: zero emisji gazów cieplarnianych do 2050 r. Instytucje UE i państwa członkowskie byłyby zobowiązane do podjęcia niezbędnych środków na poziomie UE i krajowym, aby go osiągnąć.
Prawo klimatyczne ma obejmować instrumenty do monitorowania postępów i odpowiedniego dostosowania działań poszczególnych państw, w oparciu o istniejące systemy, takie jak m.in. proces zarządzania krajowymi planami energetycznymi i klimatycznymi, regularne sprawozdania Europejskiej Agencji Środowiska oraz korzystanie z najnowszych badań naukowych, dotyczących zmian klimatu i spodziewanych skutków. Przegląd i ocena postępów mają odbywać się co pięć lat, zgodnie z ustaleniami porozumienia paryskiego.
Prawo klimatyczne określa również ścieżkę zmian, by osiągnąć neutralność klimatyczną w 2050 roku:
- na podstawie kompleksowej oceny skutków Komisja zaproponuje nowy cel UE na 2030 r. w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych. Prawo klimatyczne zostanie zmieniona po zakończeniu oceny skutków.
- do czerwca 2021 r. Komisja dokona przeglądu, a w razie potrzeby zaproponuje przegląd wszystkich odpowiednich instrumenty polityki w celu osiągnięcia dodatkowych redukcji emisji w 2030 r.
- Komisja proponuje ustanowienie ogólnounijnego harmonogramu redukcji emisji gazów cieplarnianych w latach 2030-2050 w celu pomiaru postępów i zapewnienia przewidywalności władzom publicznym, przedsiębiorstwom i obywatelom
- do września 2023 r., a następnie w odstępach pięcioletnich, Komisja oceni zgodność środków, podejmowanych na poziomie unijnym i krajowym z harmonogramem dążenia do neutralności klimatycznej w latach 2030-2050.
Zgodnie z propozycjami zmian Komisja Europejska byłaby uprawniona do wydawania zaleceń państwom członkowskim, których działania są niezgodne z celem neutralności klimatycznej. Państwa te natomiast musiałyby uwzględnić te zalecenia lub wyjaśnić i uzasadnić powody, dla których tego nie robią. Komisja mogłaby również dokonać przeglądu adekwatności harmonogramów dostosowania i podejmowanych działań w całej Unii.
Państwa członkowskie musiałyby również musiały opracować i wdrożyć strategie dostosowawcze w celu zmniejszenia wrażliwości na skutki zmian klimatycznych.
Komisja rozpoczęła już konsultacje społeczne w sprawie nowego europejskiego paktu klimatycznego. Będą otwarte przez 12 tygodni, a ich wyniki mają służyć do opracowania paktu klimatycznego, który zostanie ogłoszony przed konferencją ONZ w sprawie zmian klimatu, która odbędzie się w Glasgow w listopadzie 2020 r. (COP26).
>>> Czytaj też: Transport schodzi pod ziemię. Wydamy miliardy złotych na tunele
