Subskrybuj nas na Youtube
Centralny Port Komunikacyjny
22 listopada spółka Centralny Port Komunikacyjny potwierdziła harmonogram: do końca 2024 r. może zostać wydana decyzja lokalizacyjna, rok 2025 to prace przygotowawcze niezbędne do rozpoczęcia budowy lotniska. W 2026 r. spółka uzyska pozwolenie na budowę i w 2032 r. może ruszyć lotnisko. W tym samym roku – pierwszy odcinek linii Y KDP Warszawa–CPK–Łódź. A do 2035 r. pozostałe odcinki do Wrocławia i Poznania.
/>
Jednak 25 listopada gruchnęła wiadomość, że rząd do końca roku przyjmie nowelizację uchwały w sprawie programu inwestycyjnego związanego z CPK. Ma to być efekt przeprowadzonych audytów. Co się zmieni – to się okaże. Warto pamiętać, że chodzi nie tylko o pasażerów. Trwa rywalizacja o to, przez jakie kraje wjeżdżają do UE towary, bo to oznacza wpływy z ceł i VAT – lotnicze cargo jest cenne. Poza tym w Polsce porty regionalne oraz Lotnisko Chopina się rozwijają i na razie nie widać tu sprzeczności z CPK. Poza tym CPK to cały ekosystem gospodarczy, nie tylko lotnisko.
/>
Żegluga śródlądowa
Ochrona przyrody czy gospodarka? To dylemat wciąż nierozwiązany. Jeszcze do niedawna najgłośniej było o E40, międzynarodowej drodze wodnej liczącej ok. 2 tys. km, mającej połączyć Morze Bałtyckie z Morzem Czarnym (Gdańsk z Chersoniem), przez Wisłę, Bug i trzy kraje: Polskę, Białoruś i Ukrainę. Wojna pokrzyżowała plany, teraz języczkiem u wagi stała się Odra. Żeglowna przydałaby się portom w Szczecinie i Świnoujściu, a warto podkreślić, że polskie porty morskie rosną w siłę.
/>
Ministerstwo Klimatu i Środowiska dąży do utworzenia parku narodowego Dolnej Odry. Oponenci wskazują, że transport wodny, najbardziej ekologiczny i efektywny, jest szeroko wykorzystywany w Europie, w tym w Niemczech. Najprostsza odpowiedź, która się nasuwa, to odpowiednio połączyć rozwój gospodarczy z ochroną środowiska.
Drogi
W Polsce mamy 19 313 km dróg krajowych. 3308,6 to drogi ekspresowe, a 1864,8 – autostrady. W realizacji są 103 zadania obejmujące 1461,8 km dróg krajowych. Wśród nowości mamy wydaną 22 listopada decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach dla budowy S12 od Radomia do początku obwodnicy Puław oraz zezwolenie na budowę ważnego odcinka S74 od Mniowa do Kielc.
/>
Roboty mają ruszyć w tym roku. To na razie przyszłość, ale są już widoki na ring dla Warszawy, który zamkną droga ekspresowa S50 od północy i autostrada A50 od południa – być może do końca kolejnej dekady. Jednocześnie realizowany jest ‚’Program budowy 100 obwodnic na lata 2020–2030”. Na razie ukończono cztery zadania o długości 14,8 km, w realizacji są 22 o długości 176,2 km.
Energetyka jądrowa
W 2028 r. może być wylany pierwszy beton pod pierwszy reaktor elektrowni jądrowej w lokalizacji Lubiatowo-Kopalino. Pierwszy blok może ruszyć w 2035 r., a prąd popłynąć w 2036 r. Słowo „może” w kontekście elektrowni o mocy blisko 4 GW pada dość często, ale warto odnotowywać kolejne kroki. Rząd ma nadzieję, że w tym roku Komisja Europejska ogłosi początek postępowania w sprawie kontraktu dla elektrowni.
/>
Potem będą negocjacje modelu wsparcia, zgoda Komisji jest potrzebna do stworzenia modelu finansowania. Spółka Polskie Elektrownie Jądrowe informowała niedawno, że amerykańska instytucja finansowania rozwoju U.S. International Development Finance Corporation rozważa wsparcie projektu równowartością ponad 4 mld zł. List intencyjny podpisano 12 listopada. Tymczasem Westinghouse, który dostarczy trzy reaktory, składa kolejne zamówienia w polskich firmach, związane z pracami.
Elektrownie gazowe
W październiku PGE Polska Grupa Energetyczna oddała w Gryfinie do eksploatacji największą elektrownię gazową w kraju o mocy 1366 MW (PGE Gryfino Dolna Odra). Elektrownia zapewni bezpieczeństwo regionu, pokrywając ponad 5 proc. krajowego zapotrzebowania na energię elektryczną. Jej sprawność nominalna przekracza 63 proc., jest o ponad 70 proc. wyższa w porównaniu ze starymi blokami węglowymi. Na ostatniej prostej jest budowa przez Grupę ORLEN (Energa) elektrowni w Grudziądzu.
/>
W 2025 r. zasili ponad 1 mln gospodarstw domowych. Do końca dekady Grupa ORLEN ma mieć ok. 4 GW mocy zainstalowanej w energetyce gazowej, bilansującej OZE. Inwestują też inni. Na przykład Enea będzie robić trzecie podejście do budowy elektrowni gazowej w Kozienicach – drugi przetarg w październiku unieważniono, bo nikt się nie zgłosił.
Fotowoltaika
Energię ze słońca produkują w naszym kraju zwykli Polacy (niezależnie od perturbacji legislacyjnych) i najwięksi inwestorzy. Niezależnie od perturbacji legislacyjnych na dachach domów przybywa paneli, rosną też farmy fotowoltaiczne. Za największą uważana jest ta w Zwartowie w woj. pomorskim o mocy 204 MWp (megawatopiki – w uproszczeniu wartość osiągalna, gdy świeci słońce), a docelowo 290 MWp. Właściciel to Respect Energy, Aurum Solar i Solarnet Investment.
/>
Może ją jednak zdetronizować elektrownia w Adamowie, realizowana przez ZE PAK z grupy Zygmunta Solorza, jednego z najbogatszych Polaków. Chyba że szybciej zostanie ukończona farma w Krajniku o mocy 340 MW, należąca do duńskiej BeGreen Poland; może się to wydarzyć w grudniu 2025 r.
Energia z wiatru
Tu w poszukiwaniu strategicznych inwestycji trzeba się wybrać nad Morze Bałtyckie. Pełną parą idzie budowa farmy wiatrowej Baltic Power. To przedsięwzięcie Grupy ORLEN oraz Northland Power, najbardziej zaawansowany projekt offshore wind w Polsce. Od 2023 r. trwa budowa infrastruktury lądowej, a z początkiem 2025 r. ruszają prace instalacyjne na morzu. Baltic Power ma pokryć aż 3 proc. krajowego zapotrzebowania na energię, ograniczając emisję CO2 o ok. 2,8 mln t rocznie.
/>
PGE Polska Grupa Energetyczna oraz Ørsted realizują morską farmę wiatrową Baltica o mocy 2,5 GW, która ma dostarczyć zieloną energię dla prawie 4 mln gospodarstw domowych. Partnerzy planują zakończenie budowy etapu Baltica 2 o mocy ok. 1,5 GW do końca 2027 r., a Baltica 3 o mocy ok. 1 GW do 2030 r.
Szlaki kolejowe
Jak podsumowywali w listopadzie przedstawiciele PKP Polskich Linii Kolejowych, w 2024 r. ogłoszono przetargi warte ponad 13 mld zł, do końca roku kwota ta ma przekroczyć 17 mld zł. W każdym z lat 2025 i 2026 planowane jest ogłaszanie przetargów za 15 mld zł. W październiku zakończono ważne prace poprawiające dostęp do portu w Gdyni, warte 1,9 mld zł. Wcześniej, w 2022 r. usprawniono dojazd do portu w Gdańsku, a w Szczecinie i Świnoujściu zakończono zasadnicze prace budowlane.
/>
Na 2030 r. prognozowany jest dwukrotny wobec 2015 r. wzrost przepustowości stacji Gdynia Port. Może już ona przyjmować najdłuższe, liczące do 750 m pociągi towarowe. W 2025 r. mają być ogłoszone pierwsze przetargi na realizację linii do planowanej elektrowni jądrowej. A co z koleją dużych prędkości, Warszawa–Łódź–Poznań i Wrocław, czyli tzw. Y? W listopadzie spółka CPK pokazała wizualizację stacji Brzeziny, 20 km od Łodzi. Cały 480-km Y ma być budowany etapami i ukończony w 2035 r.
Czytaj więcej w dodatku DGP | Inwestycje infrastrukturalne