Dodatkowe świadczenia dla emerytów z ZUS w 2025 roku [ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE, KOMBATANCKIE, IN.]

Nie tylko "goła" emerytura

Emeryci pobierający świadczenia z ZUS, poza podstawową emeryturą wyliczoną na podstawie zgromadzonych sum na kontach i subkontach emerytalnych, często są uprawnieni do otrzymania dodatkowego wsparcia finansowego wypłacanego przez powszechnego ubezpieczyciela. Wysokość dodatku, grupa osób oraz sposób jego przyznania zależy od rodzaju świadczenia. Poniżej lista wraz z warunkami ich przyznania.

Dodatek pielęgnacyjny

Najczęściej przyznawanym dodatkiem do emerytury jest dodatek pielęgnacyjny, który przyznawany jest w dwóch sytuacjach:

• ZUS przyzna dodatek pielęgnacyjny na wniosek emeryta, jeśli zasiadający w komisji lekarskiej ZUSlekarz orzecznik ZUS, stwierdzi w orzeczeniu, że senior jest całkowicie niezdolny do pracy oraz do samodzielnej egzystencji. Takie zaświadczenie wypełnia lekarz prowadzący wnioskodawcę nie później niż na miesiąc przed dniem, w którym wniosek o dodatek będzie złożony;

• wszystkie osoby, które ukończyły 75 lat i to niezależnie od stanu zdrowia. Ten dodatek ZUS przyznaje z urzędu, czyli emeryt nie musi o niego osobno wnioskować. Dodatek będzie od tej pory wypłacany wraz z emeryturą.

Aktualnie dodatek pielęgnacyjny od 1 marca 2024 wynosi 330,07 zł. Jest on waloryzowany wraz z waloryzacją emerytur i rent.

Komu ZUS nie przyzna dodatku opiekuńczego? W jakiej sytuacji można go stracić?

Obowiązkiem emeryta lub jego opiekunów jest powiadomienie ZUS o pobycie w zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, ponieważ ma to wpływ na decyzję ZUSu o przyznaniu lub cofnięciudodatku pielęgnacyjnego. Ponadto należy poinformować Zakład o każdej zmianie adresu, bo doręczanie wszelkiej korespondencji (decyzji, pism) pod dotychczasowym adresem będzie prawnie skuteczne, czyli ZUS i inne organa, np. sąd, uznają że dotarła ona do świadczeniobiorcy.

Jak się odwołać od decyzji ZUS w sprawie dodatku pielęgnacyjnego?

Od decyzji przyznającej dodatek można się odwołać w ciągu miesiąca od otrzymania decyzji. Po tym terminie decyzja będzie prawomocna i nie będzie możliwości jej zaskarżyć. Sprzeciw może mieć formę papierowej korespondencji przesłanej pocztą. Można to też zrobić ustnie do protokołu podczas osobistej wizyty w placówce ZUS.

Dodatek kombatancki i dodatek kompensacyjny

Kombatantom lub ofiarom represji pobierającym emeryturę albo rentę przysługuje dodatek kombatancki i dodatek kompensacyjny. Uprawnione do jego pobierania są również wdowy i wdowcy po tych osobach. Aby otrzymywać te dodatki, trzeba złożyć do ZUS wniosek. Do niego dołączyć trzeba zaświadczenie potwierdzające uprawnienia kombatanckie wydane przez:

• szefa Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych,
• kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych lub Zakładu Ubezpieczeń Społecznych sprzed 18 maja 2014 r.,
• ministra pracy i polityki socjalnej od 24 stycznia 1991 r. do 1 sierpnia 1991 r.

Osoba, której przysługuje dodatek kompensacyjny, albo jest wdową lub wdowcem po takiej osobie, do wniosku musi dołączyć zaświadczenie Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, które potwierdza jego uprawnienia jako członka rodziny. Dodatek kompensacyjny wynosi 15 proc. dodatku kombatanckiego

Kwoty dodatku kombatanckiego oraz dodatku kompensacyjnego są co roku waloryzowane wraz z pozostałymi świadczeniami. Obecnie wynoszą one odpowiednio 330,07 zł i 49,51 zł.

Dodatek za tajne nauczanie

ZUS przyznaje dodatek do emerytury za tajne nauczanie osobie, która jest nauczycielem i spełnia poniższe warunki:

• w czasie okupacji podczas II wojny światowej prowadził tajne nauczanie,
• przed 1 września 1939 r. nauczał w języku polskim w szkołach polskich na terenie III Rzeszy Niemieckiej lub byłego Wolnego Miasta Gdańska.

By go otrzymywać, trzeba także złożyć specjalny wniosek. Aktualnie dodatek ten wynosi 294,39 zł. Raz w roku kwota dodatku za tajne nauczanie ulega podwyższeniu przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent. Jeżeli emeryt jest uprawniony do dodatku kombatanckiego i dodatku za tajne nauczanie, to przysługuje mu tylko jeden z tych dodatków – wyższy lub wybrany. Świadczeniobiorca wybiera który.

Świadczenie pieniężne dla osób deportowanych

Świadczenie pieniężne dla osób deportowanych przysługuje osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonych w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR, które podlegały represjom (tzw. osób represjonowanych). Obecnie wynosi on od 16,55 zł do 330,07 zł. ZUS przyzna jego na wniosek osoby uprawnionej.

Dodatki do emerytury dla cywilnych niewidomych ofiar wojny

Kto może ubiegać się o świadczenie:

• obywatel Rzeczpospolitej Polskiej,
• posiadający stałe miejsce zamieszkania w Polsce,
• niebędący członkiem formacji wojskowych, zmilitaryzowanych służb państwowych lub formacji zbrojnych ruchu oporu, doznał naruszenia sprawności organizmu powodującego całkowitą niezdolność do pracy, poprzez utratę wzroku w wyniku:

- działań wojennych w okresie wojny 1939-1945,

- eksplozji niewypałów lub niewybuchów pozostałych na terytorium Polski po wojnie 1939-1945.

Do wniosku o świadczenie pieniężne trzeba dołączyć:

• orzeczenie o uznaniu za inwalidę I lub II grupy w związku z utratą wzroku lub orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy w związku z utratą wzroku,
• zaświadczenie o utracie wzroku z powodu urazu, wystawione przez lekarza okulistę,
• dowody (także zeznania świadków), poświadczające okoliczności i skutki wypadku, który spowodował utratę wzroku, w tym dokumentację medyczną z okresu zdarzenia.

W przypadku braku orzeczenia, o którym mowa wyżej, o niezdolności do pracy, dacie jej powstania oraz związku tej niezdolności ze stanem jego narządu wzroku orzeknie lekarz orzecznik ZUS.

Cywilne niewidome ofiary działań wojennych, by otrzymać ten dodatek, muszą złożyć wniosek o niego do ZUS. Świadczenie jest równe wysokości renty socjalnej, która wynosi tyle, co najniższa emerytura. Co roku podwyższane jest od miesiąca, w którym przeprowadzana jest waloryzacja. Aktualnie to 1 780,96 zł.

Osoba uprawniona do świadczenia dla cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych, która ma orzeczoną przez lekarza orzecznika ZUS niezdolność do samodzielnej egzystencji, dodatkowo ma prawo do wyższego dodatku pielęgnacyjnego. Wówczas jego wysokość ulega zwiększeniu o 50 proc.