Równolegle z wypłatami Zakład Ubezpieczeń Społecznych przetwarza także decyzje odmowne. Jak poinformowano w komunikacie, do 25 lipca 2025 roku decyzje odmowne rozesłano do 87,7 tys. osób. Najczęstszą przyczyną odmowy przyznania renty wdowiej jest zbyt wysoki dochód. Świadczenie to nie przysługuje osobom, których aktualna emerytura lub renta przekracza trzykrotność najniższej emerytury, co obecnie oznacza kwotę 5636,73 zł brutto. Są jednak też inne powody decyzji odmownych, wśród nich m.in. owdowienie wcześniej niż 5 lat przed osiągnieciem wieku emerytalnego.
Jaka data śmierci męża albo żony daje prawo do renty wdowiej?
Aby uzyskać prawo do renty wdowiej, kluczowe znaczenie ma więc nie tylko wysokość dochodów, ale również data śmierci współmałżonka. Świadczenie to przysługuje wyłącznie osobom, które nabyły prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż na 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Oznacza to, że kobieta musi mieć ukończone co najmniej 55 lat, a mężczyzna – 60 lat w momencie śmierci partnera, aby móc ubiegać się o świadczenie. Jeśli śmierć nastąpiła znacznie wcześniej, zanim wdowa lub wdowiec osiągnęli wymagany wiek, prawo do renty wdowiej nie będzie im przysługiwać.
Zapis o dacie śmierci małżonka dyskryminuje mężczyzn?
Wprowadzone przepisy dotyczące renty wdowiej wzbudziły kontrowersje z powodu potencjalnej dyskryminacji mężczyzn. Kobiety, które statystycznie żyją dłużej, mogą ubiegać się o świadczenie już po owdowieniu w wieku 55 lat, natomiast mężczyźni dopiero po ukończeniu 60. roku życia. Ten pięcioletni rozjazd wieku kwalifikacyjnego sprawia, że to głównie kobiety stają się beneficjentkami nowego świadczenia, co potwierdzają dane Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Problem ten dostrzegł m.in. Mateusz Michnik z Forum Obywatelskiego Rozwoju, wskazując, że różnica ta wynika bezpośrednio z nierównego wieku emerytalnego i w praktyce oznacza większe obciążenia dla mężczyzn, którzy nie tylko rzadziej kwalifikują się do renty wdowiej, ale też, z uwagi na krótszy czas życia, rzadziej zdążą z niej skorzystać.
Komu jeszcze ZUS odmówi renty wdowiej?
Poza przekroczeniem limitu dochodowego i niespełnieniem kryterium wieku w chwili owdowienia, Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmawia przyznania renty wdowiej także z innych powodów. Świadczenia nie otrzymają również osoby, które nie mają prawa ani do własnego świadczenia, ani do renty rodzinnej. Renta wdowia nie przysługuje również w przypadku zawarcia nowego związku małżeńskiego czy braku wspólności majątkowej w chwili śmierci współmałżonka.
To ostatni dzwonek na złożenie wniosku o rentę wdowią
Osoby zainteresowane uzyskaniem renty wdowiej mają czas na złożenie wniosku tylko do 31 lipca 2025 r., jeśli chcą otrzymać świadczenie z wyrównaniem od lipca, czyli od momentu wejścia w życie przepisów. Złożenie formularza ERWD do końca lipca i jego pozytywne rozpatrzenie gwarantuje wypłatę renty z uwzględnieniem tego miesiąca. Natomiast wnioski złożone po tym terminie będą skutkowały przyznaniem świadczenia dopiero od miesiąca, w którym dokumenty wpłyną do ZUS. To zatem ostatni dzwonek, by nie stracić nawet kilkuset złotych z tytułu opóźnionej decyzji.