"Cicha weryfikacja". Na czym polega nowa metoda ZUS

Termin „cicha weryfikacja” doskonale oddaje charakter nowych działań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Kontrola nie ogranicza się już do zapowiedzianej wizyty inspektora w miejscu zamieszkania. Obecnie może odbywać się zdalnie, bez wiedzy i zgody osoby kontrolowanej. Uprawnieni inspektorzy ZUS, działając w ramach swoich kompetencji, analizują publicznie dostępne informacje zamieszczane w internecie. Celem tych działań jest ustalenie, czy sposób wykorzystania zwolnienia lekarskiego nie stoi w sprzeczności z jego przeznaczeniem, którym jest powrót do zdrowia.

Proces ten weryfikuje publiczne profile ubezpieczonych w mediach społecznościowych, szukając aktywności, które mogą podważyć wiarygodność orzeczonej niezdolności do pracy. Kontrolerzy analizują zdjęcia, filmy, relacje, a nawet komentarze i oznaczenia przez osoby trzecie. Przykładowo, osoba przebywająca na zwolnieniu z powodu problemów z kręgosłupem, która publikuje relację z prac w ogrodzie, dostarcza ZUS bezpośredni dowód na nadużycie. Podobnie w przypadku wyjazdów na wczasy, udziału w imprezach masowych czy podejmowania dodatkowej pracy zarobkowej. Działania te są traktowane jako wykorzystywanie zwolnienia niezgodnie z jego celem.

Ważne

Celem zwolnienia lekarskiego jest powrót do zdrowia. Jakakolwiek aktywność, która mogłaby opóźnić ten proces, może zostać uznana przez ZUS za nadużycie. Dotyczy to również aktywności w mediach społecznościowych.

Zasady postępowania w świetle nowych metod ZUS

Zgodnie z art. 17 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, ubezpieczony, który w okresie orzeczonej niezdolności do pracy wykonuje pracę zarobkową lub wykorzystuje zwolnienie od pracy niezgodnie z jego przeznaczeniem, traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

W świetle powyższego przepisu, ZUS ma prawo do wydania decyzji o utracie prawa do zasiłku chorobowego. W sytuacji, gdy świadczenie zostało już wypłacone, ZUS uprawniony jest do żądania jego zwrotu w całości, wraz z odsetkami. O wynikach kontroli informowany jest również pracodawca, co może mieć poważne konsekwencje zawodowe. Dla pracodawcy stanowi to sygnał o nielojalności pracownika, co może skutkować nałożeniem nagany, a w skrajnych przypadkach prowadzić do zwolnienia dyscyplinarnego na podstawie art. 52 Kodeksu pracy.

Ważne

Konsekwencje niewłaściwego wykorzystania zwolnienia lekarskiego są poważne. ZUS ma prawo odebrać zasiłek, a nawet zażądać zwrotu wypłaconych już środków wraz z odsetkami. Wyniki kontroli są również przekazywane pracodawcy, co może prowadzić do nagany lub zwolnienia dyscyplinarnego.

Jak uniknąć konsekwencji kontroli ZUS

W kontekście nasilających się kontroli ZUS, kluczowe znaczenie ma prewencja oraz świadome zarządzanie swoją aktywnością w sferze publicznej i cyfrowej. Głównym celem zwolnienia lekarskiego jest powrót do zdrowia i każda podejmowana aktywność powinna być podporządkowana temu celowi. W celu zminimalizowania ryzyka negatywnych konsekwencji kontroli ZUS, konieczne jest przestrzeganie poniższych zasad.

1) Właściwe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego: Podstawową zasadą jest wykorzystywanie zwolnienia zgodnie z jego przeznaczeniem, czyli w celu rekonwalescencji. Należy unikać wszelkich działań, które mogą być uznane za pracę zarobkową lub aktywności sprzeczne z zaleceniami lekarskimi, jak np. wyjazdy turystyczne, intensywne prace fizyczne czy udział w imprezach masowych.

2) Zarządzanie prywatnością w mediach społecznościowych:Ustawienia prywatności kont w mediach społecznościowych powinny być skonfigurowane tak, aby publikowane treści były dostępne wyłącznie dla zaufanych osób. Publiczne udostępnianie informacji, zdjęć lub relacji może stanowić dowód w postępowaniu kontrolnym ZUS.

3) Ograniczenie aktywności cyfrowej: Zaleca się zachowanie wstrzemięźliwości w publikowaniu jakichkolwiek treści w okresie przebywania na zwolnieniu lekarskim. Nawet pozornie niewinne wpisy mogą zostać zinterpretowane jako działania podważające wiarygodność orzeczenia o niezdolności do pracy.

4) Unikanie oznaczeń przez osoby trzecie: Należy poinformować osoby z Państwa otoczenia o konieczności unikania oznaczania Państwa na zdjęciach, filmach lub w postach w mediach społecznościowych. Tego typu oznaczenia, jeśli są publicznie dostępne, mogą być wykorzystane przez ZUS jako dowód na nadużycie zwolnienia.

5) Sumienne przestrzeganie zaleceń lekarskich: Należy bezwzględnie stosować się do zaleceń lekarza prowadzącego, w szczególności w zakresie wskazań dotyczących poruszania się i obciążenia fizycznego. Niestosowanie się do nich może skutkować utratą prawa do zasiłku.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2023 r. poz. 2780 ze zm.)

ZUS L4 zwolnienie lekarskie kontrola ZUS media społecznościowe