Decyzja Rządu o ustaleniu takiego minimalnego wynagrodzenia za pracę na 2026 r. zapadła po tym, jak Rada Dialogu Społecznego (RDS) nie uzgodniła wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej w 2026 r. w terminie 30 dni od otrzymania propozycji od rządu. Zgodnie z art. 2 ust. 5 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę z dnia 10 października 2002 r., w takiej sytuacji to Rada Ministrów jest zobowiązana do ustalenia tych wysokości w drodze rozporządzenia, przy czym ustalone kwoty nie mogą być niższe od tych, które zaproponowano do negocjacji.
Rząd planuje przyjąć projekt w trzecim kwartale 2025 r., a jego wejście w życie ma nastąpić 1 stycznia 2026 roku.
Minimalne wynagrodzenie w 2026 r. – kluczowe wskaźniki
Proponowane przez rząd kwoty oznaczają, że minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie z 4666 zł brutto w 2025 r. do 4806 zł brutto od 1 stycznia 2026 r. Natomiast minimalna stawka godzinowa wzrośnie z 30,50 zł w 2025 r. do 31,40 zł.
Warto przypomnieć, że w 2025 roku, w przeciwieństwie do lat poprzednich, podwyżka płacy minimalnej nastąpiła tylko raz – 1 stycznia.
Pośredni wpływ minimalnego wynagrodzenia na inne świadczenia i zobowiązania
Wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę ma daleko idące konsekwencje, wpływając na wiele innych aspektów życia zawodowego i finansowego Polaków. Nie jest to wyłącznie kwestia pensji dla pracowników zarabiających najmniej, ale parametr kluczowy dla całego systemu prawnego i społecznego.
Kary za brak OC: Wysokość kar za brak obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) jest bezpośrednio powiązana z minimalnym wynagrodzeniem.
- Brak OC do 3 dni: kara to 20% minimalnego wynagrodzenia.
- Brak OC od 4 do 14 dni: kara to 50% minimalnego wynagrodzenia.
- Brak OC powyżej 14 dni: kara to 100% minimalnego wynagrodzenia.
Wzrost minimalnego wynagrodzenia w 2026 roku automatycznie podniesie również te opłaty karne, czyniąc je jeszcze bardziej dotkliwymi.
Podstawa wymiaru składek ZUS dla przedsiębiorców (Mały ZUS Plus): Przedsiębiorcy korzystający z ulgi "Mały ZUS Plus" opłacają składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy ustalonej proporcjonalnie do ich dochodu, jednak podstawa ta nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Wzrost płacy minimalnej w 2026 roku spowoduje podwyższenie tej minimalnej podstawy, a tym samym wzrost składek na ZUS dla tej grupy przedsiębiorców.
Świadczenia chorobowe i urlopowe: Wzrost minimalnego wynagrodzenia wpływa również na wysokość minimalnej podstawy wymiaru składek chorobowych i wypadkowych.
Wysokość odpisów na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (ZFŚS): Podstawą do obliczenia wysokości odpisu na ZFŚS jest przeciętne wynagrodzenie w gospodarce, które jest pośrednio powiązane z płacą minimalną. Zwiększenie płacy minimalnej często prowadzi do wzrostu przeciętnego wynagrodzenia, co z kolei może podnieść odpisy na Fundusz.
Kwota wolna od potrąceń: Część wynagrodzenia za pracę jest chroniona przed egzekucją komorniczą. Kwota wolna od potrąceń to 100% wysokości minimalnego wynagrodzenia netto. Wzrost płacy minimalnej w 2026 roku spowoduje, że chroniona przed potrąceniami kwota również będzie wyższa, co jest istotną informacją dla osób zadłużonych.
Kontekst ekonomiczny i wpływ na rynek pracy
Zaproponowany wzrost płacy minimalnej na 2026 rok, choć mniejszy niż w niektórych poprzednich latach, jest kontynuacją polityki podnoszenia minimalnego wynagrodzenia. Ma to na celu przede wszystkim zwiększenie siły nabywczej pracowników o najniższych dochodach i przeciwdziałanie ubóstwu.
Dla pracodawców oznacza to jednak wzrost kosztów pracy, co może stanowić wyzwanie, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Wzrost płacy minimalnej wpływa na bezpośrednie koszty zatrudnienia, a także na inne powiązane z wynagrodzeniem wydatki, np. składki ZUS czy opłaty za pracę w godzinach nadliczbowych.
Podsumowując, planowana podwyżka minimalnego wynagrodzenia w 2026 roku to nie tylko zmiana w wysokości pensji dla najmniej zarabiających, ale również czynnik, który wpłynie na całą gospodarkę i system świadczeń w Polsce.
Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2026 r. (nr RD224).
Ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2024 r., poz. 1773).