Wsparcie finansowe dla opiekunów osób niepełnosprawnych. Sprawdź, na jakie świadczenia możesz liczyć w 2026 roku

Wsparcie państwa dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami ma charakter wieloaspektowy i obejmuje różne rodzaje świadczeń oraz programy. Ważne jest, aby dokładnie poznać zasady ich przyznawania, ponieważ mogą się one wykluczać lub wzajemnie uzupełniać, a nowe regulacje znacząco zmieniają dotychczasowy porządek prawny.

Świadczenie pielęgnacyjne. Kluczowe zmiany i wysokość w 2026 r.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje osobom, które rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, aby sprawować stałą opiekę nad osobą z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności lub orzeczeniem o niepełnosprawności wydanym przed ukończeniem 16 roku życia. Jego celem jest zrekompensowanie utraconego dochodu w związku z podjęciem się opieki.

Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego w 2026 r.

Kwota świadczenia pielęgnacyjnego jest ustalana na podstawie minimalnego wynagrodzenia za pracę. Obecnie wynosi ono 2 988 zł miesięcznie. Zgodnie z prognozami, które przewidują wzrost płacy minimalnej w 2026 roku, kwota świadczenia pielęgnacyjnego ulegnie waloryzacji. Ostateczna wysokość świadczenia zostanie ogłoszona na przełomie roku.

Zgodnie z art. 17 ust. 3f Ustawy o świadczeniach rodzinnych, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała przed ukończeniem 21. roku życia. Ważną zmianą jest jednak fakt, że od 1 stycznia 2024 r. świadczenie pielęgnacyjne mogą pobierać oboje rodzice na swoje dziecko, nawet jeśli jeden z nich podejmie pracę zarobkową.

Nowe świadczenie wspierające. Kiedy i ile dostanie osoba z niepełnosprawnością?

Nowe świadczenie wspierające to rewolucja w systemie, ponieważ jego celem jest wsparcie bezpośrednio osoby z niepełnosprawnością, a nie jej opiekuna. Prawo do tego świadczenia jest niezależne od dochodów i przysługuje osobom, które uzyskały odpowiednią liczbę punktów w ocenie potrzeby wsparcia.

Kluczowe zmiany i ich wpływ na opiekunów:

• Nowe przepisy pozwalają na łączenie świadczeń. Wcześniej uzyskanie przez osobę z niepełnosprawnością świadczenia wspierającego wykluczało możliwość pobierania przez jej opiekuna świadczenia pielęgnacyjnego. Obecnie, opiekun może pobierać świadczenie pielęgnacyjne, nawet jeśli osoba, którą się opiekuje, ma przyznane świadczenie wspierające.

• Wysokość świadczenia wspierającego jest powiązana z rentą socjalną. Zgodnie z art. 3 ust. 1 Ustawy o świadczeniu wspierającym, jego wysokość zależy od liczby punktów w skali potrzeby wsparcia. Prognozowane na 2026 r. kwoty, po waloryzacji renty socjalnej, mogą wynieść od ok. 650 zł do ponad 3 500 zł miesięcznie.

Zasiłek pielęgnacyjny. Kto i ile otrzyma w 2026 r.?

Zasiłek pielęgnacyjny to świadczenie, którego nie należy mylić ze świadczeniem pielęgnacyjnym. Przysługuje on osobie z niepełnosprawnością, która wymaga stałej pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, ale nie jest związany z rezygnacją z pracy przez opiekuna.

Warunki otrzymania zasiłku:

• Osoba z niepełnosprawnością, która ukończyła 16 lat i ma orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.

• Osoba niepełnosprawna w wieku poniżej 16 lat z orzeczeniem o niepełnosprawności, której stan zdrowia wymaga stałej opieki.

• Osoba, która ukończyła 75 lat.

Wysokość zasiłku pielęgnacyjnego jest stała i nie podlega corocznej waloryzacji w tym samym mechanizmie co inne świadczenia. Obecnie wynosi 215,84 zł miesięcznie. Zgodnie z art. 16 ust. 1 Ustawy o świadczeniach rodzinnych, zasiłek ten jest przyznawany bez względu na dochód rodziny.

Ulga rehabilitacyjna za rok 2025: Jak ją rozliczyć w 2026 r.?

Ulga rehabilitacyjna to forma ulgi podatkowej, z której mogą skorzystać zarówno osoby z niepełnosprawnością, jak i ich opiekunowie, jeśli pozostają na ich utrzymaniu. Odliczenie przysługuje od dochodu, a jego wysokość zależy od ponoszonych wydatków na cele rehabilitacyjne. Rozliczenia za rok podatkowy 2025 dokonuje się w 2026 roku.

Rodzaje wydatków podlegających odliczeniu:

• Zakup leków (w części, która przekracza 100 zł miesięcznie).

• Koszty transportu (dojazdy na zabiegi, wizyty lekarskie).

• Zakup sprzętu rehabilitacyjnego, np. wózków inwalidzkich, łóżek specjalistycznych.

• Opłacenie turnusów rehabilitacyjnych.

• Adaptacja mieszkania do potrzeb osoby z niepełnosprawnością.

Wysokość ulgi zależy od konkretnych wydatków, a niektóre z nich są nielimitowane, np. koszty turnusów rehabilitacyjnych, podczas gdy inne mają określone limity. Zgodnie z art. 26 ust. 7a Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoba niepełnosprawna lub jej opiekun mogą odliczyć poniesione wydatki od swojego dochodu w rocznym zeznaniu podatkowym.

Opieka wytchnieniowa i inne programy wsparcia

Opieka wytchnieniowa to program rządowy, którego celem jest zapewnienie opiekunom czasu na odpoczynek, załatwienie spraw osobistych czy poprawę zdrowia. Usługa polega na czasowym przejęciu opieki nad osobą z niepełnosprawnością. W 2026 roku program będzie kontynuowany, a jego realizacją zajmują się samorządy, finansowane przez środki z Funduszu Solidarnościowego.

Oprócz tego, w zależności od potrzeb, opiekunowie mogą ubiegać się o dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka, który przysługuje jednemu z rodziców, jeśli wychowuje dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności i nie ma przyznanego na to dziecko świadczenia pielęgnacyjnego. Dodatek ten wynosi 193,00 zł miesięcznie i jest częścią pakietu świadczeń rodzinnych.

Podsumowanie kluczowych świadczeń dla osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w 2026 r.