ikona lupy />
Prof. Jakub Andrzejczak jest kierownikiem Zakładu Socjologii Wychowania Wielkopolskiej Akademii Społeczno-Ekonomicznej i autorem badań naukowych oraz programów profilaktycznych w zakresie funkcjonowania dzieci i młodzieży w świecie cyfrowym / Materiały prasowe / fot. materiały prasowe
Właśnie podsumował pan swoje badania dotyczące zachowań nastolatków w sieci. Wyszło z nich, że co 10. dziecko w przedziale 13-17 lat dokonuje cyfrowej autoagresji. Co to dokładnie jest?
Chodzi o publikowanie nienawistnych treści na swój własny temat oraz celowe docieranie do osób i treści, które negatywnie wpływają na jednostkę.
Jak trafił pan na ślad tego zjawiska?
Reklama
Zainteresowałem się tematem po tym, jak z prośbą o radę napisała do mnie matka nastolatki. Powiedziała mi, że odkryła na komputerze córki kilkanaście fikcyjnych kont, których ta używała do pisania o sobie źle. Trafiłem wtedy na dwa przypadki podobnych działań - w 2010 r. w USA popełniła samobójstwo nastolatka. Wszyscy myśleli, że przyczyną były nienawistne treści w nieistniejącym już serwisie społecznościowym Formspring. Danah Boyd z Uniwersytetu w Kalifornii odkryła jednak, że autorką części tych wpisów była sama dziewczyna. Podobny przypadek miał miejsce w 2013 r. w Wielkiej Brytanii. Chciałem sprawdzić, czy takie zjawisko w ogóle istnieje w polskich realiach.
Dlaczego dzieci piszą o sobie źle w internecie?
Moje badania pokazały, że nastolatki odczuwają ulgę i zadowolenie, czyli to podobny stan jak w wypadku samookaleczeń. Dla części to jest po prostu sposób przyniesienia sobie wytchnienia.
W ankietach pytałem też dzieci o samookaleczenia. Wynik jest druzgocący: 22,6 proc. młodych ludzi dokonało samookaleczenia ciała. Zdecydowanie częściej robią to dziewczynki - takich aktów dokonuje już co trzecia. Wśród chłopców - co 10. Autoagresja w sieci to zwykle uzupełnienie takich zachowań.
Kto najczęściej dokonuje autoagresji?
Spory odsetek stanowią młodzi ludzie w wieku ok. 15 lat - wyraźnie widać, że to krytyczna granica wieku. Dzieci te określiły relacje z rodziną jako „raczej złe” albo „bardzo złe”. Częściej przyznawały się do tego nastolatki z rodzin niepełnych lub wielodzietnych. Być może subiektywna ocena młodych ludzi jest taka, że otrzymują w nich mniej uwagi? Trudno powiedzieć.
Badanie przeprowadzono na reprezentatywnej próbie 9558 respondentów wieku 13-17 w Polsce w listopadzie i grudniu 2022 r.