Praca zdalna zmieniła rynek pracy

Praca zdalna na przestrzeni ostatnich 4 lat znacząco zmieniła rynek pracy. Pandemia Covid-19 sprawiła, że stała się ona codziennością w wielu branżach, w których wcześniej nie planowano jej wprowadzać. I można śmiało powiedzieć, że zaskoczyła wiele osób. Pracodawców, bo przekonali się, że pracownicy są w stanie pracować poza biurem, a takie rozwiązanie może być dla firmy korzystne finansowo, ale również pracowników, którzy wcześniej preferowali wyraźnie oddzielenie pracy od życia prywatnego, a jednak dostrzegli oszczędność czasu i pieniędzy wynikającą z tego, że nie muszą codziennie dojeżdżać do biura. Nie ma jednak co ukrywać, że są również i takie branże oraz tacy pracownicy, w przypadku których ta forma świadczenia pracy zdecydowanie się nie sprawdziła. Po zakończeniu przymusowego okresu pracy zdalnej, w czasie którego wybranie tej formy współpracy było dla obu stron stosunku pracy najkorzystniejsze, pomimo jej wad, nadszedł jednak czas, w którym decyzję co do jej kontynuowania podejmowane są już z większa swobodą i bardziej świadomie. Wiele firm podjęło decyzję o tym, że ich pracownicy mają wrócić do pracy w biurze w pełnym wymiarze, jednak w innych praca zdalna pozostała – czy to jako wyłączna forma współpracy, czy też jako element tzw. pracy hybrydowej, czyli łączącej pracę zdalną i stacjonarną.

Zdalne kontrole PIP u pracowników zdalnych

Dla nikogo nie jest zapewne zaskoczeniem to, że rozwój prawa, w tym prawa pracy, zwykle nie nadąża za rozwojem społecznym. Tak było również w przypadku pracy zdalnej, która – to trzeba przyznać – rozwinęła się na polskim rynku pracy w tempie wcześniej niespotykanym. Ustawodawcy udało się już częściowo dostosować regulacje prawne do jej potrzeb, a sytuacja pracowników zdalnych i ich pracodawców została częściowo uregulowana. Pozostał jednak do wykonania jeszcze jeden krok – stosowanie nowych przepisów trzeba nadzorować i weryfikować. I jak się okazuje, Państwowa Inspekcja Pracy ma na to pomysł – planuje wprowadzenie zdalnych kontroli, które mogą obejmować wideokonferencje i inne działania cyfrowe, które mają stać się elementem cyfryzacji administracji publicznej.

Wzorem ma być w tym zakresie Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który już teraz oszczędza czas i pieniądze podpisując protokoły elektronicznie. Państwowa Inspekcja Pracy pójdzie o krok dalej – nie tylko będzie podpisywała zdalnie dokumenty, ale również prowadziła kontrole. Co inspektorzy mieliby sprawdzać w ten sposób? Przede wszystkim warunki pracy pracowników zdalnych i przestrzeganie przepisów z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.

Również pracodawca może, a nawet powinien kontrolować pracę zdalną

Przypomnijmy, że pracodawca, który zdecyduje się wprowadzić w swoim zakładzie pracy pracę zdalną jest zobowiązany:
1) zapewnić pracownikowi wykonującemu pracę zdalną materiały i narzędzia pracy, w tym urządzenia techniczne, niezbędne do wykonywania pracy zdalnej;
2) zapewnić pracownikowi wykonującemu pracę zdalną instalację, serwis, konserwację narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej lub pokryć niezbędne koszty związane z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, a także pokryć koszty energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej;
3) pokryć inne koszty bezpośrednio związane z wykonywaniem pracy zdalnej, jeżeli zwrot takich kosztów został określony w porozumieniu zawartym z organizacją związkową, regulaminie pracy zdalnej, poleceniu pracy zdalnej, albo porozumieniu zawartym z pracownikiem;
4) zapewnić pracownikowi wykonującemu pracę zdalną szkolenia i pomoc techniczną niezbędne do wykonywania tej pracy.



Pracodawca ma również prawo przeprowadzać kontrolę wykonywania pracy zdalnej przez pracownika, kontrolę w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy lub kontrolę przestrzegania wymogów w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji, w tym procedur ochrony danych osobowych, na zasadach określonych w porozumieniu podpisanym z pracownikiem. Należy pamiętać o tym, że skorzystanie z tego prawa pozostaje w szeroko rozumianym interesie pracodawcy.