Czy każdy pracownik ma prawo do świadczenia urlopowego?

Co rok, w terminie do końca sierpnia nauczycielom wypłaca się pochodzące z odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych świadczenie urlopowe. Ma ono wysokość odpisu podstawowego, o którym mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, ustalonego proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy i okresu zatrudnienia nauczyciela w danym roku szkolnym (art. 53 ust. 1a ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela).

Corocznego odpisu dla nauczycieli dokonuje się w wysokości ustalanej jako iloczyn planowanej, przeciętnej w danym roku kalendarzowym, liczby nauczycieli zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze zajęć (po przeliczeniu na pełny wymiar zajęć) skorygowanej w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych nauczycieli (po przeliczeniu na pełny wymiar zajęć) i 110% kwoty bazowej obowiązującej w dniu 1 stycznia danego roku. Kwota ta została określona w art. 9 ust. 2 ustawy budżetowej na rok 2025 i wynosi 5434,82 zł. Oznacza to, że odpis na ZFŚS dla nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć wynosi w 2025 roku 5978,30 zł (110% × 5434,82 zł).

Ponad 2700 złotych brutto trafi w 2025 roku na konta uprawnionych pracowników

Jednak jak wynika za art. 53 Karty Nauczyciela, wysokość świadczenia urlopowego przysługującego nauczycielom jest związana z wysokością odpisu podstawowego, o którym mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Odpis ten wynosi na jednego zatrudnionego 37,5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą. Obliczone na tej podstawie świadczenie urlopowe dla nauczycieli wynosi w 2025 roku 2723,40 zł brutto. Należy pamiętać o tym, że choć co do zasady świadczenie to przysługuje wszystkim nauczycielom w takiej samej wysokości, to nie oznacza to, że każdy z nich otrzyma taki sam przelew. Wysokość kwoty należnej danemu pracownikowi będzie bowiem obliczona proporcjonalnie do jego czasu pracy, czyli np. nauczyciel, który jest zatrudniony w wymiarze ½ etatu, otrzyma połowę wskazanej kwoty. Pomniejszenia trzeba będzie dokonać również w sytuacji, gdy nauczyciel nie przepracuje całego roku. Nie będą natomiast miały na niego wpływu takie nieobecności, jak urlop wypoczynkowy, choroba, czy urlop dla poratowania zdrowia.

Otrzymanie świadczenia urlopowego nie wyklucza prawa do wczasów pod gruszą

Warto pamiętać również o tym, że choć świadczenie urlopowe jest wypłacane nauczycielom ze środków ZFŚS, to nie ma ono charakteru socjalnego i ani prawo do niego, ani jego wysokość nie są uzależnione od sytuacji życiowej i materialnej nauczyciela. Sprawia to również, że wypłata świadczenia urlopowego nie stoi na przeszkodzie wypłaceniu nauczycielowi tzw. wczasów pod gruszą, które mają charakter świadczenia socjalnego. Choć taki pogląd budzi emocje wśród pedagogów, którzy twierdzą, że dyrektorzy placówek, w których są zatrudnieni nie pozwalają im ubiegać się o wypłatę, to należy stwierdzić, że tak właśnie jest. Przepisy nie stoją na przeszkodzie ubieganiu się o wypłatę wczasów pod gruszą przez nauczyciela, choć należy zastrzec, że prawo do niego i jego wysokość będą w tym wypadku uzależnione od sytuacji rodzinnej, życiowej i materialnej pedagoga. Warto również pamiętać o tym, że wykluczenie nauczycieli z grona osób uprawnionych do wczasów pod gruszą poprzez zamieszczenie odpowiednich zapisów w regulaminie ZFŚS jest działaniem sprzecznym z przepisami ustawy.